Ногай районнынъ 90 йыллыгына_____________________
Аьр кимнинъ янына якын оьзининъ тувган авылы, тувган ери. Тувган авылды ер юзинде тап еннеттинъ бир муьйисиндей коьрип, савлай яшавын оны ман байланыстырып, онъайлыгы уьшин оьмири бойы куьшин салып келгенлер де аз тувыл. Сондайлар сырасында биз йигерли кепте Роза Таймасхановна Аджиевады белгилемеге боламыз.
Роза Асанова Нариман авылында тувып-оьскен. Мектебтеги окувын тамамлаганнан сонъ, Махачкаладагы патшалык университетинде заочно окыйды. Сол ок йыл Шуьмлелик авылындагы китапханада ислеп баслайды. Яс кызды комсомол организациясынынъ секретари этип сайлайдылар. Сосы йылларды Роза Таймасхановна бек ийги заманлар деп белгилейди:
– Сондай ийги заманлар эндиги бир де кайтып болмаска да ярайды. Кайдай аьдемлер таза ниетли, бир-бирине алал дос болганлар, куллык уьшин янын бергенлер. Солай ок алдышы койшылардынъ эм сондай баска куллыкшылардынъ аты савлай Ногай районга танытылган. Олардынъ иси белгиленген, макталган. Комсомол съездлеринде катнасканлардынъ атлары да айтылган. Яслар баьри ислерде ортакшылык этип уьлгиргенлер. Арув-талув, ялкув деген болмаган.
Соьйтип кайнаган исте, элге пайдалы болмага шалысув ман куьнлерди айлар, айларды йыллар авыстырдылар. Роза Таймасхановна Ростов каласындагы йогары партийная школада да билимин оьстирди. Райкомнынъ 3-нши секретари, сонъ совхозда – парторг, партия райкомында инструктор болып куллык этти.
Бу куьнлерде Роза Аджиева «сельсовет Коктюбинский» СП МО администрация аькимбасынынъ орынбасары болып ислейди. Бу куллыкты кыскаяклы 28 йылдан бери бажарымлы бардырады. Онынъ куьш салувы ман авыл администрациясында уйгынлав эм архив куллыгы, «делопроизводство» туьз йорыгы ман барады. Роза Аджиева оьзининъ муниципаллык службасындагы бай сулыбы ман ис йолдаслары ман боьлиседи. Сабыр, аьдемшилиги ийги кыскаяклы дайым да келген аьдемди ялкпай тынълап, пайдалы маслагатын береди, колыннан келген коьмегин де этеди.
Роза Аджиевады Нариман, Батыр-Мурза эм Шуьмлелик авылларында танымаган эм сыйламаган аьдем йок десек, оьтирик болмас деп ойлайман. Сулыплы куллыкшы оьзи де туьрли бактылы аьеллердинъ коьбисин биледи. Аьдемнинъ яшавы тувганнан алып ызгы куьнине дейим авыл сельсовети мен байланыслы болады. Аьр бир бала тувса, аьр бир янъы аьел курылса, ол суьйинеди, аьдем яшавы уьзилсе, кыйналады. Баьри авылдагы болган ислер, тап онынъ аясындагындай – коьзининъ алдында. Авыл аькимбасынынъ орынбасары халк пан бирге, халк уьшин аьрекетлейди.
– Мен авыл администрациясында ислеп баслаганда етекшимиз Боранали Азимов эди. Коьп йыллар Акманбет Сангишиевтинъ етекшилиги астында иследим, аьли Замир Суюндиков пан ислеймиз. Авылымыз, онынъ онъайлыгы уьшин Акманбет Мусаевич бек коьп куллык эткен. Замир Байтемирович эткен ийги ислер де аз тувыл. Аьлиги етекши яслардынъ спорт пан кызыксынувына уьйкен эс этеди. Онынъ баславы ман эски мектебтинъ меканында ярастырув куллыклар этилинди, аьли онда спорт зал аьрекетлейди. Авылдынъ паркынынъ касында спорт эм балалар майданлар курылган, «Коьркли кала» проекти бойынша парк ерине плита да тоьселеятыр. Баьтирлер эстелиги ярастырылган. Байрам яде туьрли шаралар озгарылувына коьмекке деп, Замир Байтемирович тез-тез койлар айырады, оьзиннен де неше де берген. Авылымыздынъ коьркин ярасыклаган эки шарлаклы межигит авыл яшавшыларынынъ куьши мен салынды. Онынъ ашылувына да авыл аькимбасы 50 мынъ маьнет акша айырды. Солай ок уьш эм оннан да артык балалары болган яс аьеллерге ол тегин авылда уьй салмага ер айырып береди. Табиат бойынша мактаншак аьдем болмаганга, Замир Суюндиков эткен ийги ислери акында бир де айтпайды. Оны ман бирге ислеген биз аьруьв билемиз етекшимизди, онынъ юриткен куллыгын да, халк онъайлыгын баьри заттынъ алдына салатаганын да, – деп боьлиседи Нариман авыл аькимбасынынъ орынбасары.
Хабарласувымыз барысында, Роза Таймасхановнадынъ оьз авылына кайдай уьйкен суьйим саклайтаганына сукланмай эм «Тувган Нариман авылымызда сиз энъ де куьшли не мен оьктемсийсиз?» деген соравымды бермей болмадым.
– Мен оьктемсиймен авылымнынъ аьдемлери мен. Нариман авылы ногай халкына бек коьп зейинли, атаклы аьдемлер савкатлаган, айтпага: Согыс данъкынынъ 3 орденининъ иеси Алимхан Асанов, имам Янмурза Кожаев, атаклы аьдемлер Нукай эм Ахмат Арслановлар, район аькимбасы болып ислеген Аскерхан Аджиев, язувшы Магомет Кожаев, композитор Яхъя Кудайбердиев эм сондай коьп баскалар.
Роза Аджиева ийги иси уьшин коьп Сый грамоталар ман савгаланган. Озган 2018-нши йыл «Дагестан Республикасынынъ Муниципаллык службасынынъ ат казанган куллыкшысы» деген атка да тийисли болды.
Районымыздынъ тарихи айырым аьдемлердинъ яшав тарихиннен туьзиледи, олар уллы ислер этпеске де боладылар. Бу аьдемлер куьндегилик иси мен халк онъайлыгын оьстиредилер. Яслар оларды билмеге эм коьрим алмага тийислилер. Бизим болса борышымыз ясларга сол йолда ярдам этпеге.
Н.Кожаева.
Суьвретте: Р.Аджиева.
