«Расул айткан» – сосы соьзлерди биз коьп кере айтып эситкенмиз. Расул Гамзатовтынъ айткан соьзлерин бир кере тынъласанъ, оьмиринъе эсте сакланадылар. Кайдай оьз кылыгы ман, оьзининъ таза юреги мен болган аьдем эди. А онынъ аьлемет сес пен куьлкиси ше? Мага коьре, оьзининъ юрегининъ энъ де туьбиннен ялынлы, берк, аьлемет ыспайы соьзлерди шыгарып болатаган эди. Эм олар аьр заман поэзияга айланып, бизим юреклерде орын алып киргенлер. А онынъ канатлы соьзлери ше? Олардынъ акында бизим Дагестан еринде аьли де онлаган эм онлаган аьдемлер айтып келедилер. Коьплердинъ коьнъиллерин коьтередилер. Йыллар оьтерлер эм аьли де айтылып келеегине эш бир шек те йок.
Мине буьгуьн «Расул айткан…» деген циклден бир нешевлерин окувшыларга Анвар-Бек Култаевтинъ коьшируьвинде танысувга деп беремиз.
Финляндия элинде болган заманда, онынъ премьер-министри шаирден сораган:
– Сиз булай айтканда, аз санлы халктынъ ваькили боласыз. Сизге сондай йогарыга ушпага не зат себеп болган?
– Мен бийик тавларда тувганман, – деген сонда Расул, – Соннан аьдемлерге тоьменге карап туьсип келгенмен.
Англияда болса, оннан сораганлар экен:
– Сизге, аз санлы халктынъ ваькилине, Совет власти не зат берген аьши?
Расул яваплаган:
– Революцияга дейим меним Дагестанымда бир миллион аьдем яшаган, аьли мен 270 миллионга еткен халктынъ шаири боламан.
«Кишкей заманымда мен аксакаллылардынъ аьр соьзин эсимде сакламага шалысканман. Ол мага ийги ой-маслагат берерлер деп эм берген. Аьли яслар оьзлерин соьйтип юритедилер, ясуьйкенлер оьзлери тамаша этсинлер деп.
«Шаир эм аьким» бир-бирисине келисетаган анълавлар тувыл. Эгер дейим шаир аьким болса, ол ийги ятлавлар язувын кояды».
«Аькимлер эм баскалар– дереже тутканлар авысадылар. Тек биреви де шаирдинъ усталыгын (талантын) алып болмайды.
Дагестан Республикасынынъ халк шаири Сулейман Стальский тувганлы 100 йыл толганына багысланган кешлик Касумкентте белгиленген эди. Кешки ас ашав биткеннен сонъ, коьплеген конаклар Расул Гамзатовты оьзлерине конмага шакырганлар. А ол болса, оларга булай яваплаган: «Тавлы атасынынъ конагын эш бир заман авыстырмаган. Мени кешинъиз, мен Сулейман Стальскийде конмага керекпен». Эм ол шаирдинъ музей уьйине кирип кеткен…
Кубада Расул Гамзатов Фидель Кастро ман йолыгыста ога савга этип дагестан тонын кийдирген болган. Савгады карай берип, тамашага калган Фидель шаирден сораган:
– Аьши тоннынъ саьдеплери неге йок?
– Душпан ман йолыгыс бола калса, ийининнен алып тасламага тыныш болсын деп. А суьйген хатын ман йолыгыс болып калса, онынъ уьстине тез болып кийдирмеге деп. Фидель Кастрога шаирдинъ айткан сосы соьзлери бек яраган болыпты…
Палестин халк козгалысынынъ басы Ясир Арафатка ак тонды савгалай келип, Расул Гамзатов айткан:
– Ак ат согыста куьлледи йибермеге болады, а бу тон, куьл- леди эш бир заман йибермес. Сол заман Ясир Арафат тамашага калган, дейдилер…
Дагестаннынъ Язувшылар союзында Расулга бир шаирди – бу ийги аьдем – деп, мактайдылар экен. Сонда Расул ога булай явап береди:
– Менде «Ийги аьдем» деген штатлы дереже йок…
Шаирдинъ досларынынъ бирисин Махачкалада рестораннынъ директоры этип салады экен. Расул ога суьйинеди эм бир куьн досларын алып, туьски шак ресторанга ашамага барадылар. Кирселер, тып-тынык. Таныс та, тыныс та йок. Сонъ олар «кухня» деп язылган боьлмеге киредилер. Сонда да тып-тынык. Официанткалар директордынъ тоьгерегинде уьндемей олтырганлар. А директор оларга Расул Гамзатовтынъ ятлавларын окыйтаган болыпты.
