Бизим элимизде Савытлы куьшлер сырасында куллык этуьв аьр бир эр аьдемнинъ энъ сыйлы борышы деп саналып келген.

Меним несилим оьткен оьмирдинъ 60-ншы йылларында тувып-оьскен. Сол йылларда ясларды Совет Аьскер сырасына кайтип озгаратаганын бир де мутып болмайман. Ол сондай да эсте яркырап калатаган таза куьнлер эдилер. Аьскер сырасына шакырылган яс аьдемнинъ уьй-азбарына сав авыл, уьйкени де, кишкейи де калмай йыйылган. Призывниктинъ ата-анасына эм оьзине аман барып сав кайтсын, сепери онълы болсын деп йораганлар. Муннан сонъ баьриси де, карты-ясы бирге косылып азбарда, уьй алдында суьвретке туьскенлер. Сол шаклы халк кайтип фотоаппараттынъ ишине сыяды экен деп тамашам келетаган эди. Бир кыйналмай сыятаган эдик! Сонъында бир-эки куьннен суьврет баспаланып шыкканда, сонынъ ишиндеги баьриси де коьринетаган эди: шашлары агарган картлар да, тетейлердинъ тизлеринде олтырган ланъкадынъ иелери биз де, аналарынынъ колларындагы бебейлер де. Бу суьвретлер аьли де биревлерде сакланадылар. Кардаш-ювыклар, конъысылар, авылдаслар тувган орамымызды савлайына бийлеп, ортага аьскерге бараяткан кедеди алып, кобызшыдынъ кобыз тартувы ман занъыратып йыр йырлап район военкоматына йол алганлар. Янымызда самайлары агарып баслаган, коькиреклериндеги савгалары занъыраган Уллы Аталык согысынынъ ветеранлары да барадылар. Бу суьвретти эсиме туьсирсем, эндигиси коьнъилге бирден толып келген йылы эскеруьвлерден коьзлер ясланады.
Мине соьйтип яркыраган байрам кепте кеткенлер армияга ердеслеримиз. Биз ол замандагы призывниклерди ак юрегимизден куьнлегенмиз эм бала заманымыздан аьскерши болмага ымтылганмыз. Сол йылларда армия борышын кутарып, уьйине кайткан солдатларды да сав авыл-эл мен йолыкканлар. Биз аьскерши кийимин кийген аьдемге сукланып караганмыз, онынъ янына янаспага шалысканмыз, ол уьйден орамга шыкса янында юргенимиз уьшин оьктемсигенмиз.
Соьйтип, 80-нши йыллардынъ басында бизди де сав авыл-эл мен аьскер сырасына озгарганлар. Сол йылларда бу ийги аьдет несилден-несилге берилип келген. Дурысын айтсам, ол бурыннан калган сыйлы эм асабалы аьдет эди. Тек буьгуьнлерде мутылган. Аьлиги заманда авылымыздан кеделердинъ биревлери аьскерге кетсе, биз сонынъ акында тек экинши куьн эситемиз. Ол зат селеке тувылма? Яслар соьйтип сыйсыз, халктан разылык алмай кеткендей боладылар. Сол себептен бизге бу аьдетти яшавга кайтарув керек! Бизим кеделер буьгуьн де эм кайсы заманларда да сол оьрметке тийисли. Савытлы куьшлер сырасында куллык этуьв, неге десе элимиздинъ баьри де эр гражданларынынъ асыл, энъ сыйлы эм асабалы борышы болады.
М.Ханов.