Кайсы заманда да, кайсы газетадынъ да таявы эм биринши коьмекшиси болып, авыл хабаршылары саналганлар. Оьткен йыллардынъ ишинде юзлеген авылдасларымыз «Кызыл байрак»,1991-нши йылга дейим «Шоьллик маягы», оннан сонъ «Шоьл тавысы» деп аталган газетасы ман берк байланыс тутып, онынъ бетлеринде коьнъил берип ортакшылык эткенлер. Олар ногай баспасын оьрлендируьвге тийисли уьлисин косканлар. Солардынъ бириси Эсманбет Аджинияз увылы Абдуллаев болган.
Эсманбет Аджинияз увылы (яткан ери еннетли болсын) асылы ман Ногай районынынъ Карагас авылыннан болады. Ол 1938- нши йылдынъ тамбыз айынынъ 5-нши куьнинде тувган. Карагас авыл орта мектебин окып тамамлаган. Оьз тенълериндей болып, эр борышын уьш йыл бойы Аьскер сырасында етимисли оьткен. Яста окувга шалысувлык, ымтылыс бала шагыннан алып бары сезилди. Ол Аьскер сырасыннан келгеннен сонъ, 1962-нши йыл Махачкаладагы авыл хозяйстволык институтка туьсип, оны 1966-ншы йыл уьстинликли тамамлаган. Йогары билим алган яс Карл Маркс атындагы 2-нши номерли совхозында зоотехник куллыгын етимисли юриткен. Эсманбет-акай дайым окымага, билимин оьстирмеге аваслыгы болган аьдем эди.1968-нши йыл яс ДГУ-дынъ тарих факультетине туьсип, оны заочно 1972-нши йыл тамамлаган. Сол йыл ястынъ яшавында бир ярык оьзгерис болды. Ол Кумлы авылынынъ окытувшы сылув кызы Марие мен танысып, татым аьел курып, 5 аьвлетин тербиялап, яшав йолына салдылар. Буьгуьнлерде олардынъ аьр кайсысы да яшавда оьз йолларын тавып, суьйген ислери бойынша каьрлеп келедилер.
Колына окытувшы шайытламасын алган Эсманбет-акайды Кумлы авыл мектебине тарих дерисиннен окытувшы этип алдылар. Соннан алып ол Кумлы авыл орта мектебинде коьплеген несиллерин билимлендируьвде уьйкен куьшин салып, бийик етимислерге тийисли болып келди. 1991-нши йыл Эсманбет Аджинияз увылы «Берекет» деген эгинши-фермерлик хозяйствосын етекшилеп келген. Тыншаюв йылларында ол сыйлы Коранды окып, араб тилин уьйренеди эм Кумлы авылында диншилик аьрекетин етимисли юритип келген. Эсманбет-акай яшавынынъ коьп йылларын газета яшавына да багыслаган. Коьплеген йыллар бойы авыл ясуьйкени «Шоьл тавысы» республикалык газетасынынъ редакциясында штатта болмаган авыл хабаршысы деп белгили болган. Ол оьз билдируьвлери, очерклери, авыл еринде болган оьзгерислери мен, оьткир макалалары ман газета окувшыларын таныстырып келген. Онынъ макалалары соьз оьткирлиги мен, авыл еринде, мысалы айтканда, авылга газ аькелуьв мен, ер мен, эдаплык пан байланыслы эм сондай баска соравларын коьтеруьви мен, тоьгеректи кокыстан тазалав эм сондай баска туьрли оьткир маьселелерин коьтерип билуьви мен баскаланган. Айтпага, авыл ясуьйкени Кумлы авылына коьгилдим отын аькелуьв бойынша ислерин басыннан алып сонъына дейим белсенли юритип, уьйкен уьлисин косканлардынъ бириси болган. Ога Кумлы авылына коьгилдим отты еткеруьвинде коьп куьш салганы уьшин коьк факел якпага да ыхтыяр берилген. Ол «Шоьл тавысы» газетасынынъ тек окувшысы, йыл сайын белсенли язылувшысы болып калмай, оьз калемин сынап язып, ана тилинде терен ойлы макалаларды газета бетлеринде баспалап, окувшыларга еткерип билген авыл хабаршыларынынъ бириси болган. Онынъ эткен иси, исинде коьрсеткен етимиси район, авыл администрациялары, газета редакция етекшилеви мен коьп кере Сый грамоталар ман, Разылык хатлар ман белгиленип келгенлер.
2017-нши йылдынъ караша айынынъ сонъында Эсманбет-акай яшавдан кешти. Онынъ эткен иси яс несиллерине ийги коьрим.
Г.Нурдинова,
РФ Журналистлер союзынынъ агзасы.
Суьвретте: Эсманбет Абдуллаев оьз ян косагы Марие мен.
