Тезден бизим «Шоьл тавысы» газетамыз оьзининъ 90 йыллык мерекесин белгилеек. Меним эсимде, 2001-нши йыл ислемеге келгенде, караша айында газетамыздынъ 70 йыллыгын байрамшыладык. Аьлиги заманда бирге ислеген ясуьйкенлеримди йылувлык пан эсиме аламан – Алев Атабай увылы Алимов, Зари Джумагул увылы Котов, олар буьгуьнлерде арамызда йок болса да, дайымларда бизим янларымызда эстеликли эскеруьвлер болып калганлар. Меним журналист болувыма да олар оьз уьлисин косканлар. Болса да, меним хабарым буьгуьнлерде редакцияга ислемеге меннен сонъ келген несил акында.

Гульмира Тоьлеген кызы Нурдинова редакцияга мени мен бирге келген болса ярайды деп ойлайман. Асылы ман ол Ногай районынынъ Кумлы авылыннан, ерли мектебти битирип, кызалак Карашай-Шеркеш патшалык педагогикалык институтынынъ «миллет журналистика» факультетине туьскен. Окувды кутарган сонъ, яс специалист сол окув ошагында ногай тилдинъ преподаватели болып ислеген. Оьзин Гульмира Нурдинова окытувшылык тармагында да сынады, ол эки йыл узагында Эдиге авыл орта мектебинде тербиялав бойынша директордынъ орынбасары болып куллык этти. 2003-нши йыл ол «Шоьл тавысы» республикалык газетасына корреспондент болып ислемеге келди эм буьгуьнлерде де сол куллыкты юритеди.
– Журналист оьз исине алал болмага керек. Баьри куьшин, билимин салув керекли болады ога окувшылардынъ коьнъилине етер уьшин. Халк пан соьйлеп билип, аьр бир аьдемнинъ эбин тавып ислемеге тийисли журналист деп санайман, – деп хабарлайды оьз куллыгы акында Гульмира Тоьлеген кызы.
Оьзининъ бас борышы деп ол халк пан бир болувды эм кайдай аьллер туьзилсе де, аьдемшиликти йоймаслыкты санайды. Аьлиги заманда Гульмира Нурдинова регионлар бети деген рубрикады юритеди. Талаплы журналист баска регионларда болган оьзгерислер акында бизим газетамыздынъ окувшыларына хабарлайды.
Нурият Магомет кызы Кожаева белгили ногай шаири Магомет Кожаевтинъ аьелинде тувып-оьскен. Уьйкен атасы белгили ногай имам Янмурза Кожаевтинъ биринши кесписи окытувшы болган. Соьйтип, окытувшылык Кожаевлердинъ аьелинде несилден-несилге коьшкен деп айтпага болады. Аьптеси Фатима Янмурза кызы Ярлыкапова да 50 йыл район балаларын ногай тилине уьйреткен. Сога коьре Нурият та, аьптеси Софият та мектебти битирген сонъ, Карашай-Шеркеш педагогикалык институтына туьстилер (мунда олардынъ атасы Магомет Кожаев те окыган). Сол окув ошагын битирип, Нурият Терекли-Мектеб авыл орта А-Х.Джанибеков атындагы мектебке ислемеге келеди, балаларды орыс эм адабиат тилине уьйретеди. Буьгуьнлерде ол окыткан окувшылар оьзлери ер-ерлерде ислейдилер, окытувшысын мутпайдылар. 2009-ншы йылдан алып ол «Шоьл тавысы» республикалык газетасында корреспондент болып ислейди.

Нурият бала заманнан алып ятлавлар да язады, болса да коьплеген аьдемлерге оларды коьрсетпейди. Окытувшы болып ислеген йылларда алган сулыбын ол аьли журналистика тармагында кулланады. Нурият аьдемлер акында язганда, баслап олардынъ ишки дуныясын анъламага, сонъ окувшыларга коьрсетпеге талпынады. Ол журналисттинъ бас борышы, онынъ исининъ басы деп сол касиетти санайды. Меним эсимде, ол меним абам Гульсагира акында (яткан ери ярык болсын) очерк язган эди. Бир макалады язув уьстинде ол коьплеген аьдемлер мен коьрисип, олардынъ ойларын сораган, билген. Гульсагирадынъ окувшыларынынъ, ата-аналарынынъ айтканларын йыйнап, ол тек окытувшы тувыл, инсаннынъ акында кайтип ийги хабарлаганын эсиме аламан.
– Мен оьзимнинъ атайым, абамнынъ эм атамнынъ йолы ман барып, окытувшы кесписин сайладым, болса да бакты мага журналист исин бардырмага буйырды. Бу куллык меним яныма якын болады. Бу кеспиге суьйим, аваслык мага меним атам Магомет Кожаевтен коьшкен болар деп ойлайман, ол журналистика исине савлай яшавын багыслап келеятыр, – деп айтады Нурият Магомет кызы оьз куллыгы акында.
Бакты оьзинше кеплейди бизим яшавды. Соьйтип, Галима Арифулла кызы Курганова да бала заманнан алып окытувшы кесписин байырламага ниет эткен эди, боьтен де ол химия, биология сабакларын окув йылларында суьетаган болган. Болса да, Карашай-Шеркеш институтынынъ биология-химия факультетине туьспеге онда амал болмады, кызалак бир йылды йоймайым деп сол окув ошагынынъ «журналистика» факультетине туьседи. Кызалактынъ ойы – бир йыл окып, сонъында «биохим» факультетине туьспеге.
– Мен мектебте ногай тилин окымаганман, болса да, сол кемшиликти тайдырув ниет пен коьп шалыстым, ана тилин билуьв уьшин Карашай-Шеркеш еринде шыгатаган «Ногай давысы» газетасын бир сыдыра да калдырмай окыйтаган эдим. Биз, журналистика факультетининъ студентлери, бу газетага оьз макалаларымызды йиберип туратаган эдик. Соьйтип, бир куьн меним ногай тилден окытувшым Фарида Шатемир кызы Атакаева лекцияга сол газетадынъ кезекли номерин аькелип, «Меним асылым» макаламды баьри курс алдында окыды. Сол куьнди мен бир де мутып болмайман. Кайдай сезимлер юрегимде толкынласканы буьгуьнлерде де, эсиме сол куьнди алсам, янымды бийлейди. Меним биринши уьстинлигим мага кайдай оьктемлик эди сол заман. Мен ойлайман, сол куьн мен журналист боларман деп токтастым, – деп хабарлайды Галима Курганова.

Окувды битирип, Галима Терекли-Мектебте сол йыл ашылган ногай телевидениесинде боьлик редакторы болып туьседи, ол белгили ногай композиторы Яхья Кудайбердиев, ногай шаири Фарида Сидахметова ман иследи. «Шоьл тавысы» республикалык газетасына Галима Курганова 2006-ншы йыл корреспондент болып келди, 2016-ншы йылдан алын маданият боьлигининъ редакторы болып куллык этеди. Оьз исине мукаят, Галима институтта алган билимин буьгуьнлерде куллыгында кулланады. Буьгуьнлерде талаплы журналистлердинъ сырасына кирип ислеп турганына оьз уьлисин институтта окыган йылларда окытувшысы Юмав Юманияз увылы Каракаев, газетамыздынъ алдынгы бас редакторы Магомет Кожаев косканын Галима Арифулла кызы белгилейди.
– Оьз билимин, маслагатын олар мага аямай бердилер, «журналист» деген атты оьктемлик пен, аьдиллик пен юритип уьйреттилер, – деп айтады ол.
Газета бетлеринде Галима Курганова маьселели соравларды коьтерип, окувшы ман бирге соларды шешуьв йолларын ойлайды. Оьз кесписине алал, журналист исининъ басы деп окувшыларга акыйкат билдируьвлер еткеруьвди санайды.
Мен журналист-кызларга баьри ийгиликлерди йорайман, оларды оьзимнинъ синълилеримдей коьрип, тек куллык бойынша тувыл, уьйшиликте де катнасаман. Балалар да коьз алдымызда оьсип турылар. Редакцияда ислеп турган заманда тувган саьбийлер де буьгуьнлерде уьйкен болып оьсип, биревлери окув ошакларын битирип, баскалары студент болып юрилер. Кызлар да мени мен маслагатласпага, коьп ойлары ман боьлиспеге келедилер. Арамызда йыллар болса да, мен кызлар ман тенъ болып калгандай. Сондай катнасувларымыз бек ийги деп ойлайман, неге десе кайбиримиз де бирге ислейтаган коллективти янымызга ювык эм аьзиз деп санаймыз. Сол тувыл ма инсаннынъ яшавынынъ энъ уьйкен маьнеси. Мен ис йолдасларымды тувган газетамыздынъ мерекеси мен кутлайман, калеминъиз оьткир болсын, аьли де коьп уьстинликлер, бийикликлер йорайман алдыда.
Г.Бекмуратова.
Суьвретлерде: Г.Нурдинова эм Н.Кожаева; Г.Курганова.