Оьз саламымды XXI оьмирдинъ 2020-ншы йылыннан XX оьмирдинъ 1941-нши йылына беремен. Коьз алдыма сол йылларды, тарих бетлериннен билгениме, тетейимнинъ хабарларыннан эситкениме коьре, аькелемен, уьйкен атайым Карасай Сатыров пан соьзимди бардыраман, колыма калем алып, ойларымды кагытка саламан.
Элбетте, хатымды, аявлы атайым, алмаягынъды да билемен. Сага буьгуьнлерде 95 яс толаяк эди. Сен меним колымнан ыслап, Уллы Енъуьвдинъ 75 йыллык мерекесин белгиленуьв байрамына да шыкпага болаяк эдинъ. Мен сени тек ак-кара туьсли суьвретлерде коьрген болсам да, сен мага сондай да ювык эм аьзиз аьдемсинъ. Биз сенинъ коькирек белгилеринъди тез-тез актарып караймыз, солардынъ акында сенинъ кызынъ Кундару, меним абайым эм окытувшым коьп хабарлайды. Сол хабарлардан мен сенинъ кайтип аьскер сырасына, ясынъ етпей, кеткенинъди де билемен. Сол авыр согыс йылларында сенинъ ананъа немецлердинъ куьллеси тийип, ол сувгараятырган койларынынъ янында ян бергенин де билемен. Сол ананънынъ оьлуьви сага боьтен де авыр тийгенин де эситкенмен. Сол сага давга эртерек кетпеге себеп болганы ман да таныс. Элбетте, йигерли абыт.
Мен тынышлыкта оьсип баратаган бала болып, ойланаман, кайтип авыр болгандыр тувган юртты, уьйди калдырып кетпеге. Мен буьгуьнлерде сегиз ясымда, XXI оьмирде элимизди сондай согысты кайтип оьткенин коьз алдыма да аькелип болмайман. Тек коьп затларды тетелеримнинъ, атам-анамнынъ, окытувшымнынъ хабарлавыннан билемен, олар да согысты коьрген аьдемлер тувыл, тек сол согыста болган аьдемлерди коьргенлер. Меним эсимде йигитлик темасына багысланып озган «И мужество, как знамя, пронеслось» деген класс саьати. Сол дериске Уллы Аталык согысында болган аьскершилердинъ кызлары шакырылган эди. Олар бек кызыклы аьлде оьзлерининъ аталары акында хабарладылар. Мен оларды коьзлериме яс толып, тынъладым. Мага сол затлар айлак узакта болса да, кишкей юрегиме тийип, ыз калдырды.
Сенинъ кызынъ, сен кайтип арканъда яраланган йолдасынъды 7 шакырым ер коьтерип, оьлимнен куткаргынъ келгенинъ, ама ол сенинъ колынъда ян бергени акында хабарлады.
Мен сенинъ сол исинъди де уьйкен оьктемлик пен тынъладым.
Сизинъ несилдинъ патриотлык сезимлери айлак уьйкен болган. Сизинъ несил – куллыксуьер, акыйкатлыкты суьйген, шынты аьдемшилиги болган несил. Сонынъ уьшин де болар, сиз явды енъгенинъиз, бизим элди коршалаганынъыз. Сонынъ уьшин сизинъ алдынъызда бас иемиз. Оькинишке, атайым, биз сени мен коьриспедик. Мен аьли сенинъ алдынъа олтырып, кырав туьскен шашларынъды сыйпар эдим, тыртыкланган бетинънен оьбер эдим. Экевимиз кыдырар эдик, мен сага, сенинъ куьшинъ мен курылган буьгуьнги тынышлы яшавды коьрсетер эдим. Бизге карап аьдемлер: «Ясминадынъ кайдай атайы бар», – дер эдилер.
Мен бек оьктемсиймен сондай эр кисидинъ немереси болганыма. Меним бу хатымды сен колынъа алмаяксынъ, тек билип кой, мен сизинъ данъкынъызды соьндирмеске коьп куьш саларман, меним балаларым да келеекте сизди эм Уллы Енъуьвди сыйлаягына соьз беремен. Меним сага разылыгымнынъ япсарлары йок. Савбол атайым, меним буьгуьнги яшавыма.
Я.Сатырова,
Карагас авыл орта мектебининъ 2-нши «а» класс окувшысы.
Суьвретлерде: согыс ветераны Карасай Сатыров; Ясмина Сатырова.
