О, сен майдан!..
(«Эдиге эм Витовт поэмасыннан уьзик)

О, сен майдан! Тувган еннет еримиз,
Кытай тамнан Манан сувга
тирелген.
Авлагынъда ат ойнаткан шоьлимиз,
Сагынынъда сак тарихинъ тирилген.

Курал айда кургак ерге кырк тамса,
Курткашыгынъ ер мен коькти
бийлейди.
Коьп юзлеген оьленлеринъ кокыса,
Таза аванъ тастынъ оьзин эмлейди.

Ак булыттай атка минип тоьбеде,
Энди коьзге коьринмейди келбетинъ.
Тувлыганъды язлык ели оьбеди,
Яв ярасы куьйдирген ди бетинъди.

Кылышынъды тот баскан ды кынында,
Сувырылып шыкпас куьндей яркырап.
Бизим озган шанълы узак йолларда,
Ногай данъкы калды куьлде шашырап…

Аскар-тавда
(«Тоьбегоьз» деген мифтен уьзик)

… Аьдем аяк юрмейтаган бир ерде,
Шынжырлар ман Танъгир оны оратты.
Отлы мыклар ол кактырып иргеден,
Аскар-тавга берк эттирип байлатты.

Дав касында тек бир ялав калдырган,
Эсин-басын ол йыйнаса туьсинер:
Алып соны авызы ман шынжырга,
Урса ок та сол тап йиптей уьзилер.

Тек Тоьбегоьз аламан деп ялавды,
Юткан соны ол ишине ют кимик.
Сол ютканы дав курсагын ягады,
Эм шыгады бирер куьнде от кимик.

Ол шыгады авызыннан сол давдынъ,
Ел эстирип, кайнап куьшли сазаган.
Сак навасын бузып тоьстинъ эм
тавдынъ,
Тарсылдайды ялавы ман яллаган.

Аскар, Аскар, Аскар-тавдынъ тоьбеси,
Коьз каматкан ак карлар ман яраскан.
Коьринеди бирер шакта куьбеси,
Тап сондагы давдынъ шоьлден карасанъ.

Аскар-тавда коьп оьмирлер Тоьбегоьз…
Тав басына етпес енъил торгайлар.
Етер ога тек карагус – оьткир коьз,
Бу зат акта толгаганлар агайлар.

Соны коьрсе, ясарады карт киси,
Яслар коьрсе, картаяды сол шакта.
Болсын суьйсе сувык заман, я исси,
Шынжырлар ман дав байлавлы
ол якта.

Коьп мынъ йыллар безген сол дав
капавдан,
Каарланып арада бир алады.
Шынжырларын уьзип, оьтип
тавлардан,
Ер юзине келмеге аз калады.

Шынжырларын козгаганда Тоьбегоьз,
Тавдан шоьлге гуьрилдеви етеди.
Айындырык каматады аьдем коьз,
Дуныяга коьп коркыныш кетеди.

Балалыктан эсимде бек сакланган:
Мундай шакта биз беттеги курткалар:
Оьр Кудайды эскергенлер сол заман,
Тез туьзетип басындагы явлыклар.

– Аскар-тавда дав эндиги козады,
Шынжырларын ол эректе козгайды.
Ахыры сонынъ ийги тез болгай эди,
Таьнъгир баьрин оьзи онълагай эди!

– Деп айтканлар тилеклерин Кудайга,
Коьк тарсылдап куьлтиресе тоьбеде.
Эм колларын яйып эткен сый ога,
«Кудай ийги!» – деген аьр бир соьзинде.

Танъгы туьс

Юлдыз туьсли шешекейлер арасы,
Шал булытлы аспан тыныс алады.
Сагынышлы ногай кыздынъ карасы,
Салкын шык пан аваларда агады.

Бозторгайдынъ шырылдаган
йыры шат,
Елпилдейди кызыл яллы каска ат,
Ювырады аркалар ман оьленлер,
Мынъ йылларды эскереди тоьбелер.

Эсли ерим. Эски кумлы топырак.
Коьз каматкан айындырык ярыгы.
Арба йоллар созылады бек йырак,
Сызгырады елде куйы курыгы.

Ак коьпирдей туьтин туьсли Аьжи йол,
Уьлерткиси коьл сувында коьринген.
Танъгы туьстинъ дуныясы шат эм мол,
Куьлкиси мен тек бебемнинъ боьлинген.

Куьз

Авлаклардынъ мен юремен уьстиннен,
Туманлардынъ сокпагына согылмай.
Эм ымтылып ак аспанга куьнтоьстен,
Буьгуьн танъда оьленлерден тайды яй.

Ала-коькшил коьтерилген коьк юзи,
Саркып бара тап тоьбемде шувылдап.
Ерди енъил кушаклаган бу куьзим,
Келди куьмис тоьстуьймеси яркырап.

Биринши йолыгыс

Авылдынъ артында Етеген,
Авылдынъ алдында сен эм мен.

Биринши йолыгыс эм сезим,
Биринши соьйлеп баслар ды ким?..

Уялув, уьндемев саьатлеп,
Аякта тапталув соьз излеп.

Тек коьзлер яркырап, оларда –
Кешединъ келбети йогарда.

Шашынъда тап-таза елемик,
Юзинъде юп-юмсак суьйдимлик.

Уьстинъде коьйлегинъ сыкырдап,
Айткандай болады сыбырдап:

«Авылдынъ артында Етеген,
Авылдынъ алдында сен эм мен.

Биринши йолыгыс эм сезим,
Биринши соьйлеп баслар ды ким?..»

* * *
Кетти бизим аталар эм аналар,
Тувмагандай болып калды дуныяга.
Ятыр шоьлде уьнсиз кара камырлар,
Мунълы сазын ел шалады кырларга.

Босагандай конъсап калды авыллар,
Такатылды дуныядынъ такаты.
Сатув-алув, беруьв акта хабарлар
Куьези йок заманнынъ эм
коьп заттынъ…

* * *
Саргылт оьленлер мен каврак
коьп шоьплер,
Уьстинде Айдынъ бир уьнсиз ярыгы.
Меним шоьлим ме – бу мунълы
кат ерлер?
Арыган, тозган, тайган ды карувы.

Узакта, тап куьнъирт туьннинъ
туьбинде
Ынъыранды ер, шагынмай биревге.
Кутылды эртеги, энмейди туьслер,
Куьрсинди Етеген таянып тоьбеге…
Доьртликлер

* * *
Дурыслык бар ма? Билмеймен.
Бараман бек кыйналып.
Куьндиз куьнди излеймен,
Колыма шырак алып.

* * *
Аьдем йыныс энъ де арсыз дуныяда,
Ер юзинде аьр куьн согыс, коьзяс, ой…
Дейвансызлык бийлеп алган яшавда
Коьп кырсызлар этедилер уьйкен той.

* * *
Ишки минен оьмир суьрген каьриплер –
Олар бизде уйклап яткан аьдемлер.
Уйкы десенъ – ол оьлимнинъ яртысы.
О, соны ман оьлген бизде нешевлер!..

* * *
Йылавы ман бузып нава, тынлыкты,
Аьдем суьймей тувады бу яшавга.
Тек неге ди оьтип ызгы сызыкты,
Суьймей кете муннан аргы дуныяга.

* * *
Дуныяды арсыз ниет сермейди;
Сатып алып непси яман, яхшыды.
Суьйимликке суьйим бизде кемийди,
Суьйимлик тек оьседи коьп акшага.

* * *
Куьннен-куьнге ювыклаймыз оьликке,
Заман етсе, биз синъермиз шоьлликке.
Янларымыз бозторгайлар болар ма,
Бизим йырдан кыр шатлыкка
толар ма?..