Афганистан элиннен совет аьскерлерин шыгарув куьнине багысланып, увыт айынынъ 15-нши куьнинде А.Тахо-Годи атындагы патшалык музейининъ филиалы Ногай районынынъ Терекли-Мектеб авылында орынласкан уьлке-танув музейинде шара озгарылды. Мунда район еринде яшайтаган аьскерши-интернационалистлер мен йолыгыс озды. Шара музей эм орталык район китапханасынынъ куллыкшылары ман бирге уйгынланган. Музей директоры Каирбек Бальгишиев хошлав соьзи мен шыгып соьйледи. Йолыгысты район китапханасынынъ бас куллыкшысы Арина Якубова юритти. Шарада Калинин авыл орта эм Терекли-Мектеб авыл А.Джанибеков атындагы мектеблер окувшылары катнастылар, олар согыс акында ятлавлар окыдылар, кызыксынып келген конакларды тынъладылар. Солай ок конак болып йолыгыста Ногай районынынъ согыс эм ис, Россиядынъ Савытлы куьшлерининъ, ыхтыяр саклав органларынынъ ветеранлар советининъ председатели А.Сангишиев, Ногай районынынъ Хатын-кызлар советининъ председатели А.Манкаева, Ногай военкоматынынъ алдынгы етекшиси Ф.Ильясов, район окытувшылары, китапхана куллыкшылары катнастылар. Шыгып соьйлегенлер аьскерши-интернационалистлерди байрам ман кутладылар, дуныяда тынышлык йорадылар. Соьз шакырылганларга да берилди. Биринши болып, Ногай районында Афганшылар советининъ председатели Сталинбек Култаев соьйледи. Ол Афганистан элине бириншилердинъ сырасында кирген эм Амин Дворецин алувда катнаскан.
Коьп кыйынлыклардан оьтпеге туьсти ердесимизге, буьгуьнлерде ол яны авырув ман сол канлы куьнлерди эм дуныядан кешип кеткен досларын эске алады. Оькинишке, арамызда йок ердесимиз Адильгерей Аджиевти эске алдылар. Онынъ баьтирлиги эсимизде турады, янып турган автокоьликти юрип бараяткан согыс колоннадан шыгарып, ярдан туьсирген, баскалардынъ яшавын куткарув уьшин оьзин де аямаган, оьзи куьйген. Оьз эр борышын йигитлерше толтырганы уьшин Сталинбек Култаев эм Адильгерей Аджиев «Кызыл Юлдыз» ордени мен савгаланганлар. Афганистанда Сталинбек Култаевтинъ иниси Анварбек те согыскан, ол «Энъ де ийги сапер» деген атка тийисли болган. Сталинбек эм Анварбек Култаевлер, баска бизим ердеслеримиздей болып, согыс орденлери эм медальлери мен савгаланганлар. Оьз службасы акында Муратали Мамутов эм Вахид Койлыбаев хабарладылар. Айырым афган согысы эм СВО катнасувшысы Даниял Ильясовтынъ акында айтпага суьемен. Ол оьз эрки мен Украинага кетти, аьли тувган ерине кайтып келген аьскерши йыйылганларга Афганистанда эм Украинада болган оьзгерислери акында хабарлады, яс несилди оьз элининъ патриотлары болмага шакырды. Солай ок онынъ агасы, Шешен Республикасында болган оьзгерислерде катнаскан согыс офицери Фазиль Ильясов шыгып соьйледи. Ол бизим яслардынъ баьтирлиги акында айтты, буьгуьнлерде аталардынъ йолын увыллар да алып барадылар.
Йолыгыста йолдаслары ердесимиз афганшы Зейнадин Мансуровтынъ баьтирлиги акында да айттылар. Ногай шоьлимизден 90-ншы йыллардынъ ызында Шешен Республикасына согыс колонна бараяткан болган, коьликлердинъ ишинде атылатаган затлар да болган. Коьликтинъ биреви янады, сол заман сол ерден кетип бараяткан Зейнадин Мансуров аьрекетлеп коьлик айдавшыларга айдатып, оьзи де минип, авылдан армаган ерге янып турган машинады аькеткенлер. Сол ерде автокоьлик атылган. Эгер колоннадынъ ишинде атылган болса, коьплеген оьлгенлер болаяк эди. Соьйтип, аьскерши-интернационалистлер тынышлы заманда да баьтирлик эткенлер.
Йырлавшы Эльмурза Янакаев согыс акында йырларын эситтирди. Шакырылганларга савгалар тапшырылды.
Афганистан баьримиздинъ юреклеримизден де авырув болып оьтеди. Дайымларга ят ерде калганлардынъ ишинде меним тенълерим де бар, бизим несилди де сол коркынышлы согыс пан бакты сынады. Буьгуьнлерде де, Аталыкка кыйынлы заманлар келгенде, бизим «афганшылар» колларына савыт-садак алып, явга карсы турмага аьзир.
Туьрли сезимлер тувдырды кайбиримизде бу шара. Мен сол ерде коьплеген йыллар артта согыскан досларымды эсиме алдым. Олардынъ баьтирлиги дайымларга бизим эслеримизде тураяк. Сол затка бирев де шекленмейди.
Г.Бекмуратова
Суьвретте: шара катнасувшылары.