Янъыларда «Ногайский район» МР администрациясынынъ кенъеслер залында «Ногайский район» МР Депутатлар йыйынынынъ 27-нши сессиясы болып озды.
Сессиядынъ куллыгында район Депутатлар йыйынынынъ председатели Руслан Насыров, онынъ орынбасары Увылбийке Шандавова, район депутатлары эм активи катнасты.
Сессияга ойласувга шыгарылган биринши сорав – «Ногайский район» МР бюджетине туьрленислер киритуьв акында деген информациясы ман район администрациясынынъ финанс боьлигининъ етекшиси Арслан Кусегенов шыгып соьйледи. Онынъ айтувы ман, 1-нши номерли приложение мен келисли кепте 2019-ншы йылдынъ район бюджетининъ келимлер кесеги быйыл «150 мектеблер» деген республикалык проекти бойынша 4 миллион маьнетке коьбееди. Бу проектте бизим районнан Кара-Сув ман Калинин авыллар мектеблери катнасадылар. Соларга быйыл республикалык бюджетиннен аьр бирисине 2-ер миллион маьнет, баьриси 4 миллион маьнет акша шыгарылады.
Район финансисти йыйылганлардынъ эсин район бюджетининъ 2-нши номерли приложениесине каратты. Республикалык «Оьсуьв точкалары» деп аталган проектте быйыл Терекли-Мектеб авылдынъ А.Джанибеков атындагы, Куьнбатар, Карагас эм Червленные Буруны авыл мектеблери ортакшылык этедилер. Бу мектеблерди ярастырув уьшин йогарыдан беркитилген лимитке район бюджетиннен косымша 1 миллион 175 мынъ маьнет акша шыгарылаяк.
Оннан сонъ А.Кусегенов район бюджетининъ 3-нши номерли приложениесинде коьрсетилген «150 мектеблер» проекти бойынша район бюджетиннен Калинин эм Кара-Сув авыл мектеблерине 100-ер мынъ маьнет акша берилеегин билдирди.
Йогарыда айтылган карыжлар бойынша район бюджетине туьрленислер киритуьв акында сорав ман байланыста район депутатлары тийисли карар кабыл эттилер.
Сессиядынъ экинши соравы – «ДР «Ногайская ЦРБ» ГБУ-нынъ 2019-ншы йылдынъ биринши ярым йылы бойынша куллыгы акында» деген эсап беруьви мен «Ногайская ЦРБ» ГБУ бас врачы Фаризат Межитова шыгып соьйледи. (Онынъ информациясы газетадынъ келеектеги номеринде баспаланаяк).
Сессиядынъ уьшинши соравы – «Ногайский район» муниципаллык байырлыгындагы ер участоклы турак уьйди беруьв акында» деген билдируьви мен район администрациясынынъ ер, муниципаллык муьлки эм сатып алувлар бойынша боьлигининъ ведущий специалисти Алтынай Сабутова шыгып соьйледи. Ол район администрациясынынъ байырлыгында болган Калинин авылында орынласкан турак уьйди бу авыл яшавшысы Марина Елгишиевага беруьв акында сессия алдында соравды коьтерди. Район депутатлары сол турак уьйди М.Елгишиевага беруьв акында бир тавыстан карар кабыл эттилер.
Сессиядынъ доьртинши соравы – «Ногайский район» МР-нынъ яшавшылар пунктларында ямагат-маьнели ерлер акында» деген сорав бойынша сессияда информация этпеге тийисли район администрациясынынъ архитектура эм ЖКХ боьлигининъ етекшиси Алибек Муллаев ис командировкасында болган саялы район Депутатлар йыйынынынъ председателининъ орынбасары Увылбийке Шандавова билдируьв этти.
Онынъ айтувы ман, быйыл 21-нши курал айында «Ногайский район» МР администрация аькимбасынынъ районнынъ ямагат ягыннан маьнели ерлеринде коммерция объектлерининъ курылысын токтатув ниет пен айырым токтасы кабыл этилинген. Ога дейим 14-нши курал айында район етекшилерине Терекли-Мектеб авыл яшавшылары район паркы ман байланыслы хат язган эдилер. Муннан сонъ 15-нши курал айында район аькимбасынынъ буйрыгы ман архитектура совети туьзилген. У.Шандавова сол советтинъ агзаларын эм район паркында белгиленген ямагат маьнелиги болган ерлерди атады.
Коьтерилген сорав бойынша «село Терекли-Мектеб» СП МО аькимбасы Зейдулла Аджибайрамов оьзин куьналевди дурыс тувыл деди. Онынъ соьзи мен кайбир яшавшылар ога дейим парк ювыгында эм парк еринде оьзлерине ер участокларын алганы, оларда эндигиси колларында «зеленкалары» да бар, сол себептен ол сондай аьдемлердинъ планларын кайтарып алмага ыхтыяры йок экенин айтты. Сол ок заманда РДК эм КБО аралыгындагы ер планлары акында сорав районнынъ ямагат советинде судтынъ карарыннан сонъ ойласылаягын билдирди.
Ногай казак ямагат боьлигининъ атаманы Арслан Бекмурзаев район паркында ерлер коьптен бери берилип келгенин билдирди. Сонынъ уьшин, онынъ ойы ман, авылдынъ Генераллык планын да йок эткенлер. «2004-нши йылда, мен ол заманда депутат эдим, районнынъ алдынгы аькимбасы К.Янбулатов район архитекторы А.Муллаев пен ол замандагы оьзининъ орынбасары Э.Саитовты парк ерин кайтадан оьлшемеге деп йиберди. Олар паркты толы кебинде оьлшегенлер. Тек оннан сонъ район прокурорына киргенде, сонда бизге парк зонасы тек Кадрия атындагы мектеб пен стадион арасы деп коьрсеттилер. Мине кайтип З.Аджибайрамовка дейим де паркты суьйген кепте пайлаганлар!», – деди ол.
Сессияда район паркындагы ямагат ерлер акында оьз ойын айтпага соьзди «Ногай шоьллиги – келеяткан несиллерге» деген ямагат козгалысынынъ етекшиси София Арсланова алды. Онынъ айтувы ман, район орталыгында ямагат ерлерди кулланувга беруьвде ямагаттынъ ойы эсапка алынмай калады. «Мине аян мысал, янъыларда, быйыл 3-нши коькек айында, стадион янындагы ерлер ясларга киши-футбол стадионын курув уьшин ямагаттан соралмай берилгенлер. Соьйтип, биз оьз тувган авылымызда дурыслыкты излеп тавып болмаймыз. Тынъласак, бирев де куьнали тувыл…», – деди С.Арсланова.
Онынъ соьзи мен, 1983-нши йылда район орталыгына Дагестан Халк поэти, Социалист Истинъ Баьтири Расул Гамзатов келгенде, РДК янында ол Кадрия атындагы ногай поэзия аллеясынынъ биринши тасын салган эди.
С.Арсланова йыйылганларга сол оьзгеристинъ суьвретин коьрсетти. «Кайда эндигиси аллея? Банкет залы астында калган… Неге бизим дуныядан тайган шаирлеримиз, аьли де тирилери, мысалы, Мурат Авезов, сондай сыйды казанмаган ма экен? Ол аз десенъиз, ногай тили де йойылып барады. Терекли-Мектеб авылынынъ орталыгында бир бос ер де калмаган. Биз былтыр бу маьселе акында район аькимбасы Мухтарбий Аджековка да йолыкканмыз. Ол парк бойынша айырым распоряжениесин де шыгарды. Тек сол распоряжениеге коьре бир зат та этилинмеди. Ол толтырылмай калды», – деп белгиледи С.Арсланова.
Сессияда районнынъ ямагат маьнелиги болган ерлери акында тийисли карар кабыл этилинди.
Сессияда ортакшылык эткен район депутаты Рустем Гапаров, «Шоьл тавысы» республикалык газетасынынъ бас редакторы Эльмира Кожаева, Терекли-Мектеб авыл аькимбасы Зейдулла Аджибайрамов, район депутаты Рустам Адильгереев оьз ойларын эм йоравларын айттылар.
М.Юнусов.
