Янъы окув йылын йолыгамыз

Ногай район администрациясында оьткен киши юма куьнинде коллегия йыйыны болып озды. Шарада район администрациясынынъ аькимбасынынъ орынбасары Баймагомед Ярлыкапов, район Депутатлар йыйынынынъ председатели Рустам Байманбетов, район администрациясынынъ билимлендируьв боьлигининъ начальниги Алтын Агаспарова, «Яслык» район яслар орталыгы МКУ специалисти Азиз Аджиев, «Ортакластырылган район китапхана» МКУ директоры Сабират Абубекерова, Терекли-Мектеб авылдынъ имамы Мухаммад Атангулов, айырым авыл администрацияларынынъ аькимбаслары эм район организациялары ман учреждениелерининъ етекшилери катнастылар.

Коллегияда 2022-2023-нши янъы окув йылына Ногай районынынъ ортакбилимлендируьв учреждениелерининъ аьзирлиги акында доклады ман район билимлендируьв боьлигининъ начальниги Алтын Агаспарова шыгып соьйледи. Ол басында быйылгы янъы окув йылын районнынъ 16 мектеблеринде – 3568, 11 мектебке дейимги учреждениелеринде – 1161, косымша билимлендируьв учреждениелеринде – 770 окувшы карсы алаягын билдирди. Яшавында биринши кере мектеб капыларын 1-нши сентябрьде 312 бала ашып киреек. Район билимлендируьв боьлигининъ етекшисининъ соьзине коьре, баьри де ортакбилимлендируьв учреждениелеринде окувшыларды исси ас пан тамакландырув уйгынланган. Яз таркавларында окытувшы коллективлерининъ эм техперсоналдынъ куьши мен баьри де мектеблерде ремонт ислери юритилген. Сонынъ уьшин район администрациясы 2 миллион 274 мынъ 500 маьнет акша карыжын шыгарган, солардан ортакбилимлендируьв учреждениелерине – 1 миллион 317 мынъ маьнет, мектебке дейимги билимлендируьв учреждениелерине – 823 мынъ маьнет, косымша билимлендируьв учреждениелерине – 133 мынъ маьнет акша йиберилген. Алтын Агаспарова районнынъ баьри де билимлендируьв учреждениелери комиссиялык тергевдинъ сырагылары бойынша янъы окув йылынынъ басланувына аьзир экенин билдирди. Баьри окувшыларга да окув китаплери тегин берилеек. «Билимлендируьв учреждениелерининъ террорист аьрекетине карсы коршаланувы бойынша бузувларын тайдырув ниет пен ерли бюджеттинъ аркасы ман 2 миллион 652 мынъ маьнет акшага турникетлер салув уьшин карыж шыгарылган. Аьли сондай турникетлер 27 билимлендируьв объектлерине салынган», – деди район билимлендируьв боьлигининъ басшысы. 2021-нши йылда Карагас авыл орта мектеби «Авыл еринде орынласкан билимлендируьв организацияларында «Аьр баладынъ уьстинлиги» регионаллык проекти эсабында физкультура эм спорт пан каьр шегуьв уьшин тийисли аьллер туьзуьв» программасында ортакшылык эткен. Алтын Агаспаровадынъ айтувы ман, районнынъ Кадрия атындагы Терекли-Мектеб, Бораншы, Ленин авыл эм Эдиге авыл мектеблери негизинде «Оьсуьв точкасы» деп аталган билимлендируьв орталыклары туьзиледи. Буьгуьнлерде соларга деп белгиленген класс боьлмелеринде капиталлык ярастырув ислери тамамланган. Муннан сонъ Ногай район администрациясынынъ «Яслык» яслар орталыгы билимлендируьв, маданият, дин эм ямагат организациялары ман бирге оьсип келеяткан несилди ян-эдаплык яктан тербиялав бойынша юритетаган куллыгы акында Орталыктынъ специалисти Азиз Аджиев хабарлады. Онынъ айтувы ман: «Яслык» яслар орталыгы оьсип келеяткан несилди тербиялав бойынша хыйлы шаралар уйгынлап оьткерген. Солардынъ ишинде ясларды билимлендируьвге эм тарих оьзгерислери акында эстеликлерди саклавга каратылган шаралар да болып озган. Ол солардынъ бир нешевин айырып белгиледи. Ногай район администрациясынынъ «Яслык» яслар орталыгынынъ Ислер планы ман келисли кепте аьрекет юритиледи», – деп белгиледи Азиз Аджиев. Коллегия йыйынында бу тема бойынша солай ок район ортакластырылган китапханасынынъ директоры Сабират Абубекерова шыгып соьйледи. Онынъ соьзлерине коьре, биз балаларга эм ясларга кайдай тербия беруьвимиз бен районымыздынъ, республикадынъ, Аталыгымыздынъ алдыдагы бактысы байланыслы. Буьгуьнлерде район авыл китапханаларында баьриси 2670 яс окувшылар бар деп эсапка алынган. Болса да китапханаларга, коьбисинше, окувшылар келедилер. 18 ясыннан 25 ясына дейим яслардынъ 99 проценти деп айтпага да болады, китапханалар ман окув заллардынъ капыларын да ашпайдылар. «Буьгуьнлерде яс аьдемлер уьшин эдаплык тербиялав негизлери деп социаллык тармаклары ман Интернет саналадылар. Сога да карамастан, биз ясларды китап окувга киргистпеге шалысамыз. Бизде коьп шаралар оьткериледилер. Аьлиги заманда бизим яслар оьз тувган тилин бек осал биледилер. Биз эндиги бир неше йыллардан бери район китапханасында тувган тил бойынша диктант язувды оьткеремиз. Ызгы эки йыллар ишинде бизге ана тилинде язып эм окып билмейтаган коьп яслар келедилер. Болса да, олар оьз тилин уьйренмеге шалысадылар. Аьли диктанттан «экилер» йок, «уьшлер» де аз», – деп белгиледи Сабират Абубекерова. Ол соны ман бирге оьткен йылларда «Яслык» орталыгынынъ алдынгы етекшилери район китапханасы ман тар байланыс тутып, косылып коьп туьрли шаралар озгарганын айтты. Тек «Яслыктынъ» аьлиги етекшилери акында соьйтип айтув кыйынлы, байланыс сезилмейди. Соны эске алып районнынъ яслар орталыгына бир ойга келмеге эм баьри мен бирге яс-явкады ян-эдаплык яктан тербиялав аьрекетине кириспеге керегин билдирди ортакластырылган район китапхана директоры. Бу сорав бойынша район билимлендируьв орталыгынынъ методисти Альфира Мурзагишиева да шыгып соьйледи. Ясларды ян-эдаплык яктан тербиялав маьселеси мен байланыста коллегияда оьз ойларын эм йоравларын Ногай район Савытлы куьшлер эм ыхтыяр саклавшы органларынынъ ветеранлар советининъ председатели Акманбет Сангишиев, район орталыгынынъ имамы Мухаммад Атангулов та айттылар. М.Юнусов.