Кырк кийик айынынъ 9-ншы куьни календарь бойынша ярасыклык куьни деп белгиленген. Бу байрамнынъ белгиленуьв оьлшеми айлак уьйкен болмаса да, терен маьнеси бар. Аьдем кырыннан ярасык болып калмага керек тувыл, онынъ ишки дуныясы да таза ниетли, ойлы болмага тийисли.
Сонынъ акында уллы язувшы А.Чеховтынъ айтканы цитата болып, несилден-несилге коьшип, керекли ерлерде кулланылады.
«Аьдемде баьри зат та ярасык болмага керек: бети де, кийими де, яны да, ойлары да», – деп айткан ол.
Кайсы тири ян да ярасыклыкты суьеди. Тири болган аьдемге сол касиет те бек келисли эм алдыда яшав оьмирин бардырмага себепши де болады. Ярасыклыкта – рахатлык, сол аьдемге куьш те береди эм ымтылмага керек бийикликти де коьрсетеди. Айырым бир халкты алып карасак, эгер оларда ярасыклыктынъ коьрими, мысалысы болып, сол халк оьз миллетлери ара белгиленген ярасыклык бийиклигине ымтылатаган болса, олардынъ оьрленуьви йогары дережеде деп айтпага боламыз.
Тарих бетлерин актарып карасак та, ярасыклык кайсы заманда да артка тасланмаганын коьремиз. Хатын-кызлар ярасык болар уьшин, аьр заманында белгиленген мода нормаларына тийисли болар уьшин, оьзлерининъ ден савлыкларына зыян келтирген ерлерин де коьремиз.
Мен оьзим, меннен не шаклы акыллы аьдемлер де, ярасыклыкты тек аьдемнинъ тысына коьре белгилеп коймайдылар. Ярасык болгысы келген аьдем Антон Павлович Чеховтынъ айтканына толысынша келиспеге керек болады. Яшав оьмири бойынша оьзлерининъ тыскы ярасыклыгын оьз пайдасы уьшин кулланып келетаганларды да коьрип келемиз. Бу ерде бир ясуьйкенлеримиздинъ айтканы эсиме туьседи: «Алма кырыннан ийги болганыннан пайда йок, эгер иши ширик болса». Солай болганда аьдем де тап сондай. Онынъ аьдемшилиги, ян авырувлыгы йок болса, тыскы ярасыклык та баасын йояды.
Ярасыклык куьни XX оьмирдинъ ишинде Халклар ара СИДЕСКО косметология эм эстетика комитетининъ баславы ман кырк кийик айынынъ 9-ншы куьнинде белгиленип баслаган. Биз йогарыда келтирген комитет халклар ара ярасыклык терапиясынынъ ассоциациясы болады. Сол баслап Брюссель еринде 1946-ншы йыл туьзилген, оннан сонъ баска 33 туьрли эллерде туьзилип басланды.
Кырк кийик айынынъ 9-ншы куьнинде ярасыклык куьни белгиленгенде туьрли эллерде, калаларда ярасыклыкты айырып белгилейтаган шаралар озгарыладылар. Сол шараларда тек 90-60-90 оьлшеми болган хатын-кызлар катнасып калмай, бир аз этли хатынлар да ортакшылык этедилер. Сол шаралардагы тоьрешилер айырым маьнеди оьз алдына бир баскалыгы бар хатынларга бередилер.
Бу байрамды оьзлерининъ байыр байрамы деп косметологлар, хатынларды ярасыклайтаган бояклар сататаганлар, модель бизнесининъ куллыкшылары белгилейдилер.
Ярасыклык – аьр аьдемге дем беруьвши, тек тыс ярасыклыклары болган аьдемлер, оьзлерине Кудай ман берилгенди тек оьз пайдасына кулланып калмай, ишки дуныясы ман да тыскысына келисип болсынлар.
Баьри ягы ман ярасык болган аьдем оьзине де каратар эм пайдалы да болар.
Босына айтылмагандыр – Ярасыклык дуныяды казалардан куткарар.
Г.Курганова.
