Баскаларга ярык саьвле болув – инсанга энъ де уьйкен наьсип. Сондай соьзлерди Орта-Тоьбе авыл орта мектебининъ баслапкы класслар окытувшысы Мария Явгайтар кызына, эш бир шекленмей, каратпага боламыз. Оьз кесписин юреги мен сайлап, окытувшы коьплеген йыллардан бери суьйикли исинде куллык этеди. Бала заманнан алып Мария Явгайтар кызы балалар окытпага суьетаган болган. Оьз кесписине алал, хатын буьгуьнлерде окытувшылык сулыбын кулланып, билимли, бажарымлы окытувшылардынъ сырасына киреди. Окытувшы болув – юректинъ шакырувы, ийги окытувшы болув – талап, баслапкы классларда окытувшы болув – ол эки кереге арттырылган талап. Кайбир баладынъ эсинде энъ биринши окытувшы дайымларга билим йолына алып барган энъ де ювык аьдем болып калады.
Мария Явгайтар кызы оьз колларында келеектегиди ыслайды. Куьн сайын ол, класстынъ капысын ашканда, саьбийлердинъ таза, сезгир, танъ, ланъкалы, йылтыраган коьзлерин коьреди. Окытувшы оларга коьмек этеди, катнасувдынъ эм янъылыклардынъ наьсибин ашады эм саьбийлерге савкатлайды. Мария Явгайтар кызы оьз окувшылары ман тек билим дуныясына абытламайды, ол балаларга тоьгеректеги дуныяды, яшавды коьрсетеди. Кайтип окытувшы окувшылары ман оьктемсип, олардынъ дерислердеги эм яшавдагы уьстинликлерине, енъуьвлерине суьйинип болады! Онынъ окувшылары оьз ойларын айтып та, коршалап та боладылар, янъылыспага коркпайдылар, алдыга барадылар.
Мария Явгайтар кызы саьбийлердинъ касиетлерин де кеплейди, яшавда керекпеге болатаган затларга уьйретеди. Балаларды суьйген окытувшы аьр бир окувшыга айырым эс берип, оларда ийги касиетлерди берклендиреди. Мария Явгайтар кызы касиети мен – излестируьвши. Ол янъы кыйын соравларга яваплар излейди, окытувшылыктынъ янъы амалларын тавып, исинде кулланады, сулыбы ман яс окытувшылар ман боьлиседи. Окытувшыдынъ исининъ басы – балага оьзин таппага, ойын яшавга шыгармага ярдам этуьв. Балалардынъ оьрленуьвине окытувшы айырым эс береди. Танъ инсан, Мария Явгайтар кызы окувшыларыннан ийги билим талаплайды. Дерислери бек кызыклы оьтеди, саьбийлер оьзлери ислейдилер, олар анълайдылар, буьгуьнлерде бас борыш – берк билим алмага. Коллективте Мария Явгайтар кызы сый-абырай казанган, ол ис йолдасларынынъ уьстинликлерине суьйинеди, керек болса, маслагат береди.
50 йылдан бери Мария Явгайтар кызы Кокенеева окытувшылык тармагында куллык этеди, сол йыллардынъ ишинде окытувшыдынъ колыннан коьплеген талаплы, билимли балалар шыкканлар. Солардынъ ишинде окытувшылар, медицина куллыкшылары, туькеншилер, военныйлар эм баска кеспили инсанлар бар. Онынъ яны – язлык, онынъ касиети – толкынласкан йылга. Мария Явгайтаровна бир ерде токтап турып болмайды. Окувшылары, ата-аналары, ис йолдаслары уьшин ол – уьйкен арыптан Окытувшы.
Мария Кокенеева – йогары категориялы окытувшы. Кайратлы иси, йогары кеспили, Ногай район билимлендируьв тармагынынъ оьрленуьвине коскан уьлиси уьшин окытувшы «Дагестан Республикасынынъ ат казанган окытувшысы» деген атка тийисли болган. Мария Явгайтар кызынынъ сулып казнасында – коьплеген Сый грамоталар, разылык хатлар.
Янъыларда ис йолдасымыз оьзининъ сыйлы мерекесин хош алды. Орта-Тоьбе авыл орта мектебининъ коллективи Мария Явгайтар кызы Кокенеевады тувган куьни мен кутлап, берк ден савлык, наьсип, аьелинде онъайлык йорайды.
С.Межитова,
Орта-Тоьбе авыл мектебининъ директоры.
Суьвретте: М.Кокенеева йиени Азифа ман.