Тек заманлар оьттилер, сол урысларда катнаскан аьскершилер буьгуьнлерде сол авыр йылларды куьнъиртленген коьнъиллери мен эслерине аладылар. Оьзлерининъ авыр ойларын бизге – тирилерге ашпай, дуныядан кешкенлер де бар.
30 йыл. Яшаган аьдем сол ясына дейим заьлимдей куллыклар этпеге болады – мектебти окып битирмеге, йогары билими акында шайытлама алмага, ис аьрекетти уьстинликли бардырмага да болады. Афганистан Республикасында болган урысларда катнаскан йигитлеримиз буьгуьнлерде Уллы Аталык согысында катнаскан атайларымыз бан бир сыдырада турадылар, араларында оьзлерининъ атайларынынъ ислери асабалык болганлар да бар.
Афганистан Республикасында болган урыслар биткенли отыз йыл толувына багысланып, Ногай район орталыгында митинг озгарылды, сонда савлай район учреждениелерининъ куллыкшылары катнастылар, аьр бир организация эстеликке гуьл байламын салды. Сонда катнаскан аьскершилерге сый этилип, Ногай район власть ваькиллери оьзлерининъ разылык соьзлерин айттылар. «Село Терекли-Мектеб» СП МО аькимбасы З.Аджибайрамов разылык хатлар ман акшалай савкат та этти. Митингтинъ барысында йыйылганлар алдында Кадрия атындагы мектебининъ 11-нши класс окувшысы Д.Эсиргепова усташа сол согыска багысланган ятлавын окып, коьплердинъ коьзясларын суьр-ттирди. Соьйтип терен сезимлер мен ятлав окып болув да уьйкен оьнер.
Митингтен сонъ афганшы-интернацио-налистлер йыйылып Нариман авылында, оларга багысланып озгарылатаган спорт ярысларына шайыт болдылар. Сол ярыслардан сонъ буьгуьнги баьтирлерди орталык китапхана куллыкшылары йылы йолыктылар. Олар болса, буьгуьн «Бизим тири эсимиз» деп аталган кешлик озгардылар. Кешлик бир йылы аьлде, тынышлык сезимлерге толы болып оьтти. Кадрия атындагы мектебининъ окувшылары ятлавлар окыдылар, Афганистан урысларына багысланган, сол йылларда язылган йырларды туьрли россия эстрадасынынъ артистлерининъ йырлавында эситтик. Элбетте, аьруьв этип соьзлерин тынъласанъ, коьнъилинъ туьспей, ярык куьннинъ коьзин кара булыт каплагандай болып кетеди. Афганшы-интернационалистлер де оьз эскеруьвлери мен боьлистилер.
«Коьп авыр аьллерди басымыздан оьткердик, куьндиз янынъда дос болып юрген аьдем, кеште келип, басынъа сув куйып кетпеге де болатаган эди. Бир инсан да сондай затты коьрмесин. Биз карда яттык, карда турдык. Баьри затларды да кар уьстинде эттик. Урыслар кутылдылар, сав эсен оьзлеримиздинъ эр борышларымызды да кутарып кайттык, буьгуьнлерде коькиреклеримизде медальлер толы болса да, соларга карасак, аьскер сыраларында бирге болып, дав майданларда калган йолдасларым эсиме туьседи эм сол урыслар болмаган болса экен деген ой да келип кетеди…», – деп хабарлап кетти Руслан Камалов.
Афганшы-интернационалистлерге, Совет Союзынынъ аьскершилери Афганистан Республикасыннан шыкканлы 30 йыл толувына багысланган кешлик бек аьруьв оьтти, кешлик юритуьвши Арина Якубова аьр бир конакка каратып, оьзининъ йылы соьзин айтты, сонынъ барысында орталык китапхана етекшиси Сабират Абубекеровадынъ да видеосюжет аркалы кутлав соьзин эситтик (ол ис борышына коьре кеткен эди). Келген конаклар да, сосындай кешликлер озгаратаганларга разылык соьзлерин айттылар.
Бу эстеликли куьнге багысланып маданият куллыкшыларынынъ куьш салувлары ман маданият уьйинде концерт те озгарылды. Баьри затлар да сонда катнасканлардынъ коьз алдында, тарихте калаяк, неге де сол тарих увылларын йойган аналардынъ коьз-яслары ман, дав майданларда яраланып, оьмирлери кыскарган аьскершилердинъ атлары ман язылганлар.
Г.Сагиндикова.
