Запись

Руководство Управления социальной защиты населения Ногайского района выслушало проблемы жителей муниципалитета

 

 

Руководство Управления социальной защиты населения Ногайского района провело прием граждан по личным вопросам.

 

В ходе приема заявитель Муса Шапиев, 1942 года рождения, проживающий в селении Шумлелик, обратился с просьбой о помощи в предоставлении коляски полагающейся инвалидам для доступного передвижения.

 

Муса Шапиев является инвалидом первой группы, перенес три операции, нуждается в постоянном уходе. Руководитель УСЗН района Аскер Авезов поручил помочь в укомплектовании документов для дальнейшего представления и объяснил, что законодательство дает человеку право выбора - быть обеспеченным за счет средств федерального бюджета или самому приобрести средство реабилитации и потом получить компенсацию.

 

«Документы подаются в территориальное отделение ФСС РФ. Но для этого следует учесть важный момент - покупать не первое попавшееся средство, а именно то, которое записано в вашей программе реабилитации. Например, у подгузников есть такие характеристики, как впитываемость и объем талии, и, если вы приобретете не «свои», в компенсации могут отказать. И обязательно возьмите в магазине не только кассовый, но и товарный чек. Если соблюсти эти несложные условия, проблем с компенсацией не возникнет. По действующему законодательству вам должны выплатить компенсацию в течение 2 месяцев, размер которой определяется согласно государственным контрактам, заключенным территориальными отделениями фонда на аналогичные изделия и исполненным на дату подачи заявления», - пояснил Аскер Авезов.

 

Заявительница Галима Атангулова обратилась к начальнику УСЗН по вопросу компенсационных выплат коммунальных услуг. Житель района Замир Мусаев попросил рассмотреть вопрос предоставления сертификата на улучшение жилищных условий. По всем обращениям были приняты соответствующие решения.

 

 

 

 

 

 

Ася Мусакаева

Запись

Дагестан стал лидером по качеству поданных заявок главного грантового конкурса страны

Некоммерческие организации Дагестана стали победителями первого в 2017 году конкурса президентских грантов. Всего в числе победителей 970 НКО из 79 регионов. Общая сумма грантов – 2 млрд. 250 млн. рублей.

 

В этом году от Республики Дагестан было подано 24 заявки. Среди них – заявки на получение грантов в области социального обслуживания, социальной поддержки и защиты граждан, укрепления межнационального и межрелигиозного согласия, науки, образования, просвещения, охраны здоровья граждан, пропаганды здорового образа жизни, развития институтов гражданского общества, сохранения исторической памяти, культуры и искусства, поддержки семьи, материнства, отцовства и детства.

 

По итогам рассмотрения грантовой комиссии победителями от Республики Дагестан были признаны 7 некоммерческих организаций, которые получат поддержку на общую сумму 11, 717, 586, 20 рублей.

 

Гранты Президента России были присуждены:

– Автономной некоммерческой организации «Центр гендерной политики» – на реализацию проекта «III Международная конференция «Сохраняя традиции стать современными» - Гендерные контракты, особенности гендерного равноправия и гендерные проблемы в сфере семейных отношений в традиционных культурах российского Кавказа» – 2 812 744,00 р.;

- Дагестанскому региональному отделению Общероссийской молодежной общественной организации «Российский союз сельской молодежи» – на реализацию проекта «III Всекавказский форум сельской молодежи» – 2 198 060,00 р.;

– Дагестанской региональной общественной организации помощи инвалидам «Жизнь без слез» – на реализацию проекта «Кафе перемен» – 2 171 010,00 р.;

– Культурно-историческому исследовательскому и образовательному центру «Тарих XXI век» - на реализацию проекта «Цифровое равенство: разный возраст равные возможности» – 1 992 860,00 р.;

– Дагестанскому региональному отделению Общероссийской общественной организации «Всероссийское педагогическое собрание» – на реализацию проекта «Северо-Кавказский ресурсный центр по инклюзивному образованию «Созвездие»» – 1 511 030,00 р.;

– Дагестанскому региональному общественному благотворительному фонду «Развитие анимации и кинематографии» – на реализацию проекта «Создание и размещение 24 серийного цикла теле- и радиопостановок «Дагестанские сказки»» – 657 000,00 р.;

– Региональной молодежной общественной организации «Союз Цумадинской Молодежи Республики Дагестан» – на реализацию проекта «Спортивная площадка «Спринт»» – 374 882,20 р.

 

Необходимо отметить, что Миннац РД осуществляет тесное взаимодействие с некоммерческими организациями республики, оказывает им консультативную, информационную, административную и финансовую поддержку.

 

Ежегодно в рамках реализации государственной подпрограммы «Формирование и развитие гражданского общества в Республике Дагестан на 2015-2017 годы» министерством с заинтересованными органами государственной власти проводятся учебные семинары, тренинги, курсы информационно-технологической подготовки представителей НКО к подаче заявок на конкурсы грантов Президента России и Главы РД.

Миннац РД поздравляет победителей конкурса и желает успешной реализации грантовых проектов.

Запись

Ясы етпегенлер мен куллык юритиледи

Янъыларда «Ногайский район» МО администрациясында «Ногайский район» МО ясы етпегенлер эм олардынъ ыхтыярларын коршалав ислери бойынша комиссиясынынъ быйылдынъ оьткен 6 айы ишинде юриткен куллыгы акында сорав ойласылган.

Комиссиядынъ яваплы секретари Зухра Аджиманбетова Ногай районы еринде 6 мынъ 26 ясы етпегенлер яшайтаганын билдирген. Солардан Комиссиядынъ профилактикалык эсабында 8 оьспир бар деп саналады. Эсап беруьв заманына оьзлерининъ ата-ана борышларын тийисли кепте толтырмайтаган 2 аьел аянланган. Доьрт ясы етпеген балалар оьз нызамларын туьзеткен сонъ, Комиссиядынъ профилакталык эсабыннан тайдырылган.

З.Аджиманбетовадынъ соьзине коьре, Комиссия агзалары сондай балалар ман аьр заман да куллык юритеди. Олар ясы етпеген балалар ман хабарласувлар оьткередилер, кешелерде олардынъ уьйлерине барадылар, ата-аналарына тербиялав эм окытув соравлары бойынша керекли кенъеслерин бередилер.

«Быйылдынъ оьткен алты айлары ишинде Комиссиядынъ 6 йыйынлары уйгынланып озгарылган. Баьри оьткерилетаган йыйынларда да район прокуратурасы ортакшылык эткен. Кереккен заманларда йыйынларга Россия МВД-нынъ Ногай районы бойынша боьлигининъ куллыкшылары, билимлендируьв учреждениелерининъ етекшилери шакыртыладылар.

Эсап беруьв заманына комиссияга РФ Ко АП 5.35-нши статьясынынъ 1-нши кесеги бойынша ата-аналардан тура 12 административлик протоколлар туьскен. Ясы етпегенлерден тура РФ Ко АП 6.24-нши статьясынынъ 1-нши кесеги бойынша 2 эм РФ Ко АП 12.7-нши статьясынынъ 1-нши кесеги бойынша 2, баьриси 4 административлик материаллар келгенлер. Баьри туьскен материллар да заманында ок каралганлар эм солар бойынша тийисли токтаслар да кабыл этилинген.

«Ети ата-анага билдируьвлер этилинген, 4 ата-анага аьр бирисине 500 маьнеттен штрафлар салынган. Штрафлар заманы ман тоьленген.

Ясы етпегенлер мен байланыста административлик дембилери этилинген: 2 ясы етпегенлерге билдируьвлер этилинген, 1 ясы етпеген дайым яшайтаган ерине кайтып келгенше материалды каравды иркип турув акында карар алынган, 1 ис район иш ислер боьлигине коьрсетилинген материаллардынъ толы тувыл болганлыгыннан кери кайтарылган.

Район администрациясынынъ ясы етпегенлер эм олардынъ ыхтыярларын коршалав ислери бойынша комиссиясынынъ председатели Амирхан Межитов комиссиядынъ йыйынларында район иш ислери боьлигининъ ясы

етпегенлер ислери бойынша боьлигининъ, район билимлендируьв боьлигининъ, администрациядынъ карав беруьв органынынъ, КЦСОН-нынъ информациялары тынъланганын эм анализ этилингенин билдирген.

Комиссия оьткен айлар ишинде заьлимдей профилактикалык куллык юриткен. Сонынъ санында Кадрия атындагы Терекли-Мектеб авыл орта школасында окувшылардынъ окувга эс этуьви тоьменлевининъ себеплери белгиленген, «Коршалав» деген республикалык комплексли оперативлик-алдын шалув операциясынынъ сырагылары, район билимлендируьв учреждениелерининъ окувшыларынынъ наркотикалык эм психотропный затларды кулланувы акында оьз эркли тестированиесининъ тамамлары ойласылып каралган.

«Ойласылган аьр бир сорав бойынша карар алынган. Комиссияга ата-аналардан баладынъ ыхтыярлары кемитилетаганы акында аьризе туьскен эди, соны ман байланыслы маьселе шешилген. Комиссиядынъ карары ман «колайсыз куьпке» киретаган аьеллерден 2 ясы етпегенлер «Терменлик» деген республикалык савландырув лагерининъ биринши кезегине йиберилгенлер. Комиссиядынъ яваплы секретари ясы етпегенлердинъ ыхтыярларын яклав соравлары бойынша суд йыйынларында катнасады. Комиссиядынъ эсап беруьвлери заман-заманы ман Дагестан Республикасынынъ Оькимет комиссиясына йибериледи. ДР Оькимет комиссиясынынъ муниципаллык комиссияларынынъ квартал сайынлык эсап беруьвлерин анализ этуьвине коьре, «Ногайский район» МО Ясы етпегенлер ислери бойынша комиссиясынынъ эсап беруьви 14 ДР муниципаллык комиссияларынынъ эсап беруьвлери мен бирге салынган талаплавларга келиседи», – деп белгилеген А.Межитов.

А.Мусакаева.

Запись

Яздынъ бир куьни кыстынъ он куьнин саклар

Кыр куллыклары

 

«Язда мыйы кайнамаганнынъ, кыста казаны кайнамас» деген халкымыздынъ ийги соьзи бар. Сол себептен, элимиздинъ, республикадынъ, сонынъ санында Ногай районымыздынъ эгиншилери яздынъ аьр бир куьнин пайдалы кепте кулланмага шалысадылар.

Шоьлдеги яз куьнлери исси деп шагынсак та, шилле ол дайым да шилле болып калады. Буьгуьнлер – ол язгы шиллединъ кайнаган шагы. Болса да сога карамастан, Ногай районыннынъ эгин кырларында да айырым ислер юритиледи. Солардынъ кайсы биревлери кутылып, ис сырагылары да келтирилген демеге керекпиз.

Айтпага, район еринде быйылгы аслык йыюв куллыклары битирилип, тамамында район бойынша баьриси 4 мынъ 495 гектардан куьзлик бийдай шалынып йыйылган. «Районда аьр бир гектардан быйыл орта эсапта 25,3 центнер бийдай алынган. Баьриси сол шаклы ерлерден 11 372 тонна аслык болдырылган. Сонынъ ишинде, карабийдай культурасы 100 гектарда шашылып, аьр гектардан орташа 20 центнер онъыс йыйылган, баьриси 200 тонна карабийдай алынган. Язлык арпа болса, 1470 гектардан йыйылган эм соннан 2837 тонна онъыс болдырылган. Аьр гектардан 19,3 центнер арпа шыккан. Районда быйыл солай ок 400 гектарда сулы культурасы шашылган эди. Солардан 760 тонна сулы йыйналган, аьр гектардан орташа 19 центнер сулы болдырылган», – дейди «Ногайский район» МО авыл хозяйстволык управлениесининъ оьсимликлер бойынша ведущий специалисти Душанбек Аманиязов.

Ногай районында буьгуьнлерде солай ок 34036 тонна пишен-ем де аьзир этилинген. Сонынъ ишинде 4 мынъ тонна тобан да бар.

Карбыз культурасы 1980 гектардан йыйылган, район бойынша баьриси аьли уьшин 39600 тонна карбыз болдырылган, аьр гектардан орта эсапта 200 центнер карбыз алынган.

 

Шегерткиге карсы

Ногай районынынъ 63 мынъ гектар эгин кырларында эм отлакларында быйыл шегертки барлыгы белгиленген. Солардынъ быйыл уьшин бу зарарлы айванга карсы 43 мынъ 440 гектар ерлерине дарманлар себилген. Фермерлер эм авыл яшавшыларынынъ куьши мен районда баьриси 7 мынъ 440 гектар ерлер дарманланган.

Район еринде шегерткиге карсы куьрес юритуьвде РФ авыл хозяйство министерствосы ман «Россельхозцентр» техника эм ув химикатлары ман оьз коьмеклерин бергенлер.

Кырларымызды бийлеген зыяншы ман куьрес юритуьвде «Ногайский район» МО администрациясынынъ авыл хозяйство управлениесининъ начальниги Алимурза Менглиязов, «село Кунбатар» СП МО аькимбасы Алимурза Бариев, Ногай районы бойынша «Россельхозцентр» боьлигининъ начальниги Сейдали Суюнов белсенлик пен катнасканлар.

М.Юнусов.

Запись

Балалар-бизим келеектегимиз

 

Буьгуьнлерде аьр кайсымыздынъ да яшавымызда интернет, компьютер уьйкен орынды тутып келетаганы биревге де ясыртын тувыл. XXI оьмир янъы технологиялардынъ алдыга барувы ман бизим яшавымызды кызыклы эм енъил этти. Туьрли сайтлар, чатлар, социаллык сетьлери, кызыклы порталлар, on-line ойынлары тек уьйкенлерди тувыл, балаларды да илес болып оьзине тартады. Боьтен де балага компьютер экраныннан, ондагы кызыклы дуныядан айырылмага бек кыйын, эм ол тоьгеректеги затты мутып, виртуаллык дуныясына коьмиледи. Соьйтип ол балада интернетке бойсынувлык тувганын да билмей каламыз. Кайбир заманларда ата-аналардынъ балаларынынъ кырда яманларга косылып юргеннен, компьютер алдында олтырганы да ийги, деген соьзлерин коьп кере эситемиз. Соьйтип айтувы дурыс тувыл. Элбетте, бир яктан уьйдинъ иши тынык, баладынъ уьсти таза, биревге де буршавлык этпейди. Оьз байыр куллыкларынъды тамамламага заман коьп. Ама замансыз, тергевсиз баладынъ компьютер алдында кайбир заманда ашамага да, тенълери акында да мутып,

олтырувы уьйкен коркыныш тувдырады. Интернет амаллары баладынъ аьли де беркпеген психикасын, ойларын оьзине бурганын, бойсындырганын анъламай да каламыз.

Аьли окувшыларга тыншаюв заманы барганда, олар тыншаймага лагерьлерге, туьрли калаларда, авылларда яшайтаган кардаш-тувганларына тыншаюв куьнлерин озгарадылар. Тек кайбиревлери оьз тыншаюв куьнлеринин компьютердинъ мониторынынъ алдында олтырып йибередилер.

Балага интернеттеги танысувлардан, ойынлардан аьвликтирер уьшин, ата-аналарга баладынъ оьз тенълери мен катнассын деп, школаларда, саният мектеблериндеги кружокларга, спорт секцияларга яздырып, китаплер окымага суьйимин оьстирип, олардынъ окувдан бос заманларын пайдалы кепте озгарганды уйгынламага керек.

Бизим эм бизден алдынгы несиллердинъ балалыгы интернетсиз эди, ама меним ойымша бек кызыклы оьтти. Бизим несилдинъ балалары шав-шувга толган бос заманларымызды орамда ойнап озгаратаган эди. Бизди ата-анамыз орамдагы кыздырган ойынлардан, тенълеримизден азар айырып аькететаган эдилер.

Ама буьгуьнлерде орамлар босап, онда ойнаяк, интернеттинъ есирине туьскен балаларды коьргенде, коьнъилинъ тоьмен болады.

Мен интернетти яман деп айтпайман. Элбетте, интернетте бек коьп кызыклы, туьрли туьсли, уьйрететаган, билимди оьстиретаган, пайдалы затлар коьп. Ол балалардынъ кайдай соравына да явап берип, билимин арттырып, кенъейтпеге амал береди. Ама замансыз, тергевсиз, асын ишеекти де, окувын окымага керегин де мутып, компьютер мониторынынъ алдында коьз какпай, ойынларга коьмилуьви ата-аналарды тынышсызландырмага керек. Аьлиги заманда бала интернеттинъ кенъ дуныясында ийги, маьнели затлар ман да эм соны ман бир сырада яшав уьшин кавыфлы болган ойынлар ман да распага болады. Сол ойын туьзуьвшилери кайдай да бир «оьлим куьплерде» балаларга яшав уьшин кавыфлы борышларды бередилер. Сол борышларды ойынга кирген бала толтырмага керек болады. Эгер сондай ойынды тез болып ата-аналар аянламаса, сонъы авыр болып кутылмага болаягына соьз йок.

Сонынъ уьшин ата-аналар ман заман-заманы ман баладынъ кайдай сайтларга кируьви, ким мен соьйлейтаганы, кайдай кызыксынувлары бар экени йыйы тергелсе аьруьв. Балаларымызды интернетке бойсындырмага бермейик, кавыфлы сайтлардынъ, «оьлим куьплердинъ» есириннен коршалап, олардынъ яшавын кызыклы, толы, маьнели этпеге шалысайык.

Неге десе балаларымыздынъ келеектегиси - бизим колымызда.

Г.Нурдинова.

Запись

Кутырув маразы эм онынъ алдын шалув

 

Кутырув – ол айванга да, аьдемге де ортак оьткир вируслы юкпалы авырув. Ол дайым да айванды да, аьдемди де оьлимге еткереди. Аьдемде бу авырув гидрофобия деп аталады.

Мараз авырыйтаган айваннан ол тислегенде, тырнаганда силекейиннен, солай ок силекей юккан алатлардан, затлардан коьшеди.

Айванлар тислеген аьдемлер кутырув маразынынъ вирусы авырыган айваннынъ силекейинде авырув белгилери шыкканша дейим 10 куьн ишинде сакланувын билмеге тийисли. Сонынъ уьшин сизди кайдай болса да бир айван тислесе, «сол айван аьруьв эди» деп кол силтеп коймага ярамайды. Уьй айванлары арасында аьдемлер уьшин коьбисинше ийтлер эм мышыклар, кыр айванлардан – туьлкилер, боьрилер, борсыклар эм туьрли кемируьвши айванлар кавыфлы.

Эс беруьв керегеди, коьп аьллерде айванларга балалар тисленедилер, оларга сол себептен айванлар ман аьллескенде саклык тутув бек керегеди. Айырым шараларды табиатта тыншаюв мезгилинде кыр айванлар ман, соны ман бирге кемируьвши айванлар ман аьллескенде тутув керегеди. Сак болмаганлык, кыр айванлары ман аьллескенде дурыс йорыкларды тутпаганлык коьбисинше аьдемлердинъ савлыгына эм яшавына кавыфлык тувдырады.

Уьй айванлары районнынъ айванлар авырувы ман куьресуьв бойынша ветеринар станциясында эсапта болмага керек эм йыл сайын кутырув маразына карсы оларга ийне урылмага тийисли. Айванлар кайсы мараз бан авырыса да эм боьтен де оларда кутырув маразынынъ белгилери (номай кепте силекейи акса, юткан заманда кыйналса, шаркы тыртысса) коьрингенде, сонда ок ювыктагы ветеринар станциясына билдиринъиз, оьзинъиз авырыган малды эмлеменъиз. Ол зат тек сизинъ уьй айванынъыз уьшин де тувыл, ама тоьгеректегилер уьшин де кавыфлы.

Эгер сизинъ айванынъыз аьдемди тиселегендей болса – сол аьдемге оьзинъиздинъ адресинъизди билдиринъиз эм ийтинъизди яде мышыгынъызды ветеринар станциясынынъ ветеринар врачына коьрсетуьвге эм тергевге элтенъиз. Айван артыннан 10 куьн ишинде тергев юритиледи. Айваннынъ иеси сонынъ уьшин толы кебинде административлик, солай ок баска аьдемге авыр яралар келтирилсе яде аьдем оьлсе, толы кебинде «Айванларды саклав йорыкларын» бузганы уьшин уголовлык яваплыгына да тартылады.

Кутырув маразынынъ алдын шалув ниетте эм антирабический ийнелер урув болжалын оьткеруьв уьшин айванлар тислеген, тырнаган эм солардынъ силекейи уьстине туьскенлер медициналык ярдамын алув

уьшин яшайтаган ерлери бойынша медициналык пунктларына бармага тийисли.

Аьдемнинъ гидрофобия (кутырув) маразынынъ алдын тек керекли профилактикалык ийне урувлардынъ толы курсын алып шалмага болады. Сондай ийне урувлар курсынынъ пайдасы не шаклы тез басланганы ман байланыслы. Кутырув маразына карсы ийне урувлар аьдемлерге тегин этилинеди. Солай ок авыр аяклы болувы кыскаяклыларга алдын шалув прививкасын эттиртпей коювдынъ себеби болмага керек тувыл. Оьзинъиздинъ савлыгынъызга эм баланъыздынъ савлыгынъызга тийисли эс беринъиз!

Аьлиги заманда медицина аьрекетинде аьдем савлыгына зарар бермейтаган эм иммунитеттинъ йогары оьлшемин оьстиретаган вакцина кулланылады. Ийне урув болжалын бузув кутырув маразыннан аьдем денин толы кепте коршалап болмайды.

Бу маьселеге ушкары карамага ярамайды. Кутырув маразы – ол коркынышлы, аьдемди оьлимге еткеретаган авырув экенин эсинъизде тутынъыз.

Запись

Сырт Кавказ уьшин согыс басланганлы – 75 йыл

 

Буьгуьнлерде 75 йыл артта бизим тувган якларымыз Сырт Кавказды немец-фашист баскыншыларыннан коршалав урыслары юрип турган эстеликли куьнлер болады. 1942-нши йылдынъ исси шилле куьнлеринде душпан аьскерлери биз бетлерди эм Сталинградты басып алмага ниетленген эдилер. Сол куьнлерде явдынъ аьскерлери бизим Ногай шоьллерди де кесек заманга бийлеп алганлар.

Гитлерши Германия Сырт Кавказды оьзине бойсынтувга уьйкен маьне берген. Совет Союзына шапкынлык эткеннен алып, явдынъ командованиеси Кавказга карап аьскерлерин йиберуьвдинъ планларын курып баслаган. Болса да согыстынъ биринши йылында душпан сол планын толтырып болмады.

1942-нши йылдынъ июль айында Воронеж-Ворошиловград коршалав операциясында енъилген сонъ совет аьскерлери Дон йылгадынъ куьнтувар ягасына тайысты. Соны ман явдынъ аьскерлерине Сырт Кавказга шапкынлык этуьвге онъайлы аьллер туьзилди. Бу согыс операциясын душпан «Эдельвейс» деп атаган. Сога коьре, фашистлер бизим аьскерлерди Ростовтынъ кубыласында эм кубыла-куьнтуварында корсалавга алып, бузгышламага, Сырт Кавказды басып алмага, оннан сонъ Уьйкен Кавказ тавларын бир кесек аьскерлери мен куьнбатар ягыннан айланып оьтип, Новороссийскти эм Туапседи, баскасы ман – куьнтувардан Грозныйды эм Бакуды бийлемеге онъланган эди.

Бу борышларды толтырувга гитлершилердинъ «А» деген армия туьркими беркитиледи. Сонынъ сырасына 17-нши армия, 1-нши эм 4-нши танклар, 3-нши румын армиялары (румынлар сол йыл язда бизим шоьллерге келип еткенлер), 4-нши ава флотынынъ куьшлери киргистилгенлер. Душпанга карсы генерал-лейтенант Р.Я.Малиновскийдинъ Кубыла эм Совет Союзынынъ Маршалы С.М.Буденныйдынъ Сырт-Кавказ фронтлары карсы турганлар.

Сырт Кавказ уьшин согыслар 1942-нши йылдынъ 25-нши июлиннен алып, 1943-нши йылдынъ 9-ншы октябрине дейим 14 айлар узагында бардырылган. Совет аьскерлерининъ согыс аьрекетине коьре, Сырт-Кавказ уьшин согыс эки кезекке боьлинип оьткерилген: бириншиси 1942-нши йылдынъ коршаланув урыслары болады эм солар 25-нши июльден 31-нши декабрьге дейим юритилген.

25-нши июльде душпан Дон йылгадынъ тоьмениннен, Сальск эм Краснодар бетлерге карап юрисин баслаган. Кубыла фронт аьскерлери Дон йылгада явдынъ юрисин токтаталмай, кубылага эм кубыла-куьнтуварга карап кери таяды. Совет Оьр Бас Командованиеси 28-нши июльде эки фронтларды бирге косып, С.М.Буденныйдынъ етекшилиги мен Сырт-Кавказ фронтын туьзеди.

Болса да куьшлер тенъ тувыл эди. Душпан аьскерлери алдыга бара берген. Август айдынъ басында совет командованиеси Закавказье фронтынынъ аркасы ман Терек эм Урух йылгаларында янъы коршаланув туьркимлерин туьзуьв акында карар алады. Фронт аьскерлерине Уьйкен Кавказ тавларынынъ кешуьвлеринде эм Грозный – Махачкала бетлеринде коьп йолаклы коршаланув объектлерин туьзбеге деген буйрык береди. Сол коршаланув объектлерининъ биревлеринде Караногай районымыздынъ колхозшылары, бизим атайлар-тетейлеримиз де куллык эткенлер.

Сталинград уьшин 1942-нши йылдынъ 17-нши июлинде басланган авыр урыслардан себеп, душпан аьскерлерининъ айырым куьшлери сол якларда байланады. Ол зат Сырт-Кавказ фронтынынъ аьллерин бираз енъиллетеди, болса да яв куьшлери эндиги де бизикилерден артык эди. Гитлершилер бизим тувган якларымызды таптап алдыга барувда болдылар. 1942-нши йылдынъ 5-нши августында олар Ставрополь калады (ол заман Ворошиловск деп аталатаган болган, сол йылларда бизим районымыз онынъ эсабына киретаган болган), 7-нши августта Армавирди бийлейди эм Майкопка карап онъланады. 17-нши августта Кавказ уьшин согыслардынъ биринши коршаланув кезеги тамамланады. Куьнтуварга, Каспий тенъизине карап йолланган душпан аьскерлерининъ алдышы куьплерининъ бириси сол куьнлерде бизим район ерлерине келип киреди, 23-нши августта – Терекли-Мектебке.

Запись

Бюджет карыжлары – ол патшалык карыжлары

Коррупция маьселеси

 

Янъыларда Дагестан Аькимбасы Рамазан Абдулатиповтынъ етекшилиги мен Дагестан Республикасында коррупцияга карсылык этуьв исти йорыкластырув бойынша комиссиядынъ йыйыны болып оьткен.

Бюджет карыжларын ниетли йолы ман кулланмав эм урлавларды токтатув эм алдын шалув бойынша республика иш ислер министерствосынынъ куллыгынынъ сырагылары акында министрдинъ куллыгын юритуьвши Сергей Карпов билдируьв эткен.

Онынъ соьзлери мен, тергевши эм ревизия юритуьвши органлары ман берилетаган республикадагы кыянатшылык аьллерин, суд-следствие юритуьв исининъ материалларын эм информацияды тергев, туьрли оьлшемлердеги бюджет карыжлары алдынгыдай болып кыянатлык исин этуьвдинъ бас негизи болып калувын аянлайды.

«Оьткен 2016-ншы йыл узагында республика иш ислер министерствосы баска ыхтыяр саклавшы органлары ман бирге бюджет карыжларын урлавлар ман байланыслы 386 кыянатлыкты, сонынъ санында уьйкен эм айлак та уьйкен оьлшемлеринде 197 кыянатлыкты ашканлар. Коьрсетилген кыянатлыкларга 166 аьдемнинъ катнасувы барлыгы токтастырылган. Судка 229 кыянатлыклар бойынша уголовлык ислери йиберилген», – деген С.Карпов. Ол быйылдынъ 5 айы ишинде агропромышленность комплекси тармагында 137 кыянатлыклар ашыкланганын да билдирген.

Рамазан Абдулатипов, бюджет – ол патшалыктынъ экономикалык негизи, эм патшалык акшаларын аявлап кулланув приоритет болмага керегин белгилеген. «Республикадынъ Оькимети алдында бу яктан туратаган бас борышлардынъ бириси – ол бюджет карыжларды заманы ман, тийисли адрес бойынша, коьзге коьрнекли эм ниетли аьлде алувды канагатлав», – деген Дагестан етекшиси.

Республикадынъ савлык саклав эм билимлендируьв тармакларында коррупциялык ыхтыяр бузувларга карсылык этуьв бойынша коьрилетаган шаралар акында министрлер Танка Ибрагимов пан Шахабас Шахов шыгып соьйлегенлер. Рамазан Абдулатипов йыйылганлардынъ эслерин коррупция ямагаттынъ савлайы медицина тармагына сенимлигин бузувына каратты. «Врачлар оьзлерининъ байыр кызыксынувларын авырыйтаган аьдемнинъ кызыксынувларыннан йогары салмага керек тувыл. Аьдемлер савлык саклав тармагынынъ баслапкы ниети – ол авырыганлардынъ савлыгында акша этуьв тувыл, а аьдемди эмлев деп сенмеге толы ыхтыярлары бар. Соны ман бирге Дагестан Аькимбасы савлык саклав тармагынынъ ишинде медиклерге берилмеге тийисли демевлик тоьлевлерининъ артына шыкпага деп тапшырув этти.

Онынъ соьзлери мен, тергевши эм ревизия юритуьвши органлары ман берилетаган республикадагы кыянатшылык аьллерин, суд-следствие юритуьв исининъ материалларын эм информацияды тергев, туьрли оьлшемлердеги бюджет карыжлары алдынгыдай болып кыянатлык исин этуьвдинъ бас негизи болып калады.

Запись

Ясуьйкенлер яшавын ийгилендируьв мырат пан

 

Картлык- яшавдынъ тамамы болмай, онынъ шереттеги кезеги болады. Эм яшав шагынынъ аьр бир кезегиндей болып, ол аьдем алдында янъы борышлар салады эм оьрленуьвдинъ негизли йолларын коьрсетеди. Ясуьйкен аьдемнинъ оьз яшавы ман разы болувы онынъ янъы яшав аьлине, оьзине етимисли карайтаганы ман байланыслы болады.

2017-нши йылдынъ 27-нши июль айында беркитилген шаралардынъ планлары бойынша Яшавшыларды социаллык ягыннан коршалав орталыгынынъ ясуьйкен гражданларынынъ эм сакатлардынъ куьндизги ял алув боьлигининъ специалисти Н.Аджибаева ман социаллык буйымларын алувшыларга «Картлык суьйинишке: ясуьйкен аьдемнинъ наьсипли яшавы уьшин кайдай аьллер туьзбеге керек» деген темага хабарласув озгарылды.

Хабарласувда социаллык буйымларын алувшылары З.Байманбетова, Р.Ваисова, У.Акманбетова, Н.Карагулова ортакшылык эттилер. Хабарласув бек кызыклы кепте оьтти.

Хабарласувдынъ барысында эсти, эс беруьвдинъ исин ийгилендиретаган «акыл уьшин гимнастика» болмага болатаган пайдалы маслагатлары да берилдилер.

Йолыгыс йылы хабарласув эм шай ишуьв мен тамамланды. Шакырылган конаклар кызыклы озгарылган заманы уьшин уьйкен разылыкларын билдирдилер.

Н.Аджибаева,

социаллык иси бойынша специалисти.

Суьвретте: Яшавшыларды социаллык ягыннан коршалав орталыгынынъ куллыкшылары социалык буйымын алувшылар ман бирге.

Запись

Лучший «Район без потерь» Дагестана – Каякентский

Энергетики управляемого МРСК Северного Кавказа Общества «Дагестанская сетевая компания» подвели итоги ежемесячного конкурса «Район без потерь». По итогам июня победу в нем одержал Каякентский район.

По данным сетевиков, уровень потерь в первый месяц лета в районе составил 23,36% . Это порядка 1 млн 173 кВт.ч. И в этом районе уровень потерь в районе с каждым месяцем снижается. Все дело в том, что специалисты сетевой компании проводят комплексную работу по направлению.

В районе-победителе на регулярной основе проходит акция «Стоп, энерговор». Ежедневно энергетики отправляются в рейды по выявлению фактов неучтенного потребления электроэнергии. Так, в июне удалось зафиксировать 261 нарушение закона. Похищено более чем 2,5 тыс. кВт.ч. Из них 221 факт безучетного потребления электроэнергии на 2,25 тыс. кВт.ч., остальные – бездоговорного потребления электричества. Еще год назад, в том же июне, в Каякентском районе энергетиками было зафиксировано порядка 700 любителей бесплатных киловатт. Это говорит о том, что в районе сходит на нет число энерговоров.

Способствовало снижению потерь в электросетях, по словам начальника районных электрических сетей Эльбруса Казбекова, и работа по улучшению качества электроснабжения. Заменены 3,5 км провода сечением 16 мм на СИП сечением 70 мм. Установлены новых 20 деревянных и 10 железобетонных опор, а также 16 железобетонных приставок для опор.

Также Каякентский район был одним из первых территориальных подразделений «Дагестанкой сетевой компании», где полностью завершена установка приборов учета в рамках Комплексной программы пор снижению сверхнормативных потерь. С июня все счетчики работают в рамках единой автоматизированной системы. Это позволяет оперативно получать показания и вести учет потреблённой электроэнергии, а, значит, в скором времени позволит снизить уровень потерь в сетях до минимума.

 

Напомним, победителя в рамках конкурса «Район без потерь» специальная комиссия выявляет каждый месяц. Главный победитель будет определен в декабре 2017 года. Глава образцового муниципалитета будет награжден Почётной грамотой «МРСК Северного Кавказа», отметят и руководителя электрических сетей, обеспечивающего электроснабжением район-победитель.