Оькимет
Оьткен йылдынъ ис сырагылары келтирилди
Янъыларда Дагестан Аькимбасы Рамазан Абдулатиповтынъ етекшилиги мен рсепублика Оькиметининъ йыл сайынлык кенъейтилген йыйыны болып озган.
Шарадынъ барысында озган 2016-ншы йылда республикадынъ социал-экономикалык оьрленуьвининъ сырагылары келтирилди, власть органларынынъ аьрекетине белги берилди, солай ок уьстимиздеги йылдынъ бас борышлары белгиленди.
Йыйынды баслай келип, Рамазан Абдулатипов былтыргы йылдынъ ис тамамлары бойынша экономикадынъ тийисли юрисин канагатламага эм яшавшылар алдында алынган баьри социаллык борышларды да толтырмага, экономикадынъ аян секторын колтыкламага амал табылган деп билдирди.
Дагестаннынъ власть органларынынъ, баьри де ис структураларынынъ тыпак куллык этуьви аркасы ман Дагестан Республикасы буьгуьнлерде Россиядынъ энъ де ийги кепте оьрленетаган регионларынынъ санына киреди, боьтен де экономикады оьрлентуьв абытлары бойынша.
Регионаллык властининъ энъ маьнели етимислери арасында ол Дагестан бас макроэкономикалык коьрсетимлери бойынша таймастан оьсуьв оьлшемин коьрсетуьвши алты регионлар-лидерлар санына киргенин белгиледи.
2016-ншы йылда министрлер кабинети кайдай куллык эткени эм регионнынъ бас етимислери акында оьзининъ кенъейтилген докладында Дагестан Оькиметининъ Председатели Абдусамад Гамидов айтты.
Онынъ соьзлери мен, власть органларынынъ куллыгына проектли басшылав йорыгын киргистуьв республикада оьсуьвдинъ тебенлигин беркитпеге, бир неше коьрсетимлер ягыннан ортакроссиялык коьрсетимлер мен тенълестиргенде ийги ис сырагыларына етиспеге анъсатлык тувдырган.
«2016-ншы йылдынъ тамамлары бойынша Дагестан Республикасынынъ социал-экономикалык оьрленуьв коьрсетимлери коьплеген экономикалык коьрсетимлерининъ аьруьв юрисин коьрсетеди. Соьйтип, 2015-нши йылга коьре промышленность производство оьлшемлерининъ оьсуьви 36,3 процентке, авыл хозяйство продукциясындыкы – 4,7 процентке, негизли капиталга инвестициялар – 0,8 процентке, курылыс – 4 процентке, савда айланысы – 1,9 процентке, халкка акы ман этилинетаган коьмеклер – 1,6 процентке, аян акша келимлери – 3,5 процентке, куллыкшылардынъ орта айлык кыйын акы – 3,7 процентке етискен.
Республика бойынша 2016-ншы йыл ишинде промышленность производствосынынъ, савда айланысынынъ, курылыстынъ, халкка акы ман этилинетаган коьмеклердинъ эм яшавшылардынъ аян акша келимлерининъ оьсуьв оьлшемлери Россия Федерациясы эм СКФО бойынша орта коьрсетимлериннен артканлар», – деп билдирген А.Гамидов.
Премьер-министрдинъ айтувы ман, оьткен йыл узагында авыл хозяйство тармагында да коьрсетимлер осал тувыл. Ол затка коьп ягыннан «Пайдалы АПК» деген приоритетли проекттинъ яшавга шыгарылувы демевлик эткен.
Соьйтип, былтыр авыл хозяйство продукциясынынъ производство оьлшеми 112,5 миллиард маьнет акшага етисип, оннан алдынгы 2015-нши йылга коьре 5 процентке арткан. Оьткен йыл аслык культураларынынъ йыйылувынынъ йогары вал оьлшеми (2015-нши йыл ман тенълестиргенде 10,3 процентке коьп) белгиленген. Соны ман бирге республикада ясылшалар 2015-нши йылга коьре 4,6 процентке, ералма 3,6 процентке, юзим 150 мынъ тоннага ювык (2015-нши йылда 148,6 мынъ тонна) болдырылган. Юзим бавлары 1857 гектар ерлерде эгилген, ол сан 2015-нши йылдыкына коьре коьпке артык. Авыл хозяйство культуралар эгинлерининъ ортак майданы 2016-ншы йылда 359 мынъ гектарларга етискен, ол сан 2015-нши йылдыкы ман тенълестиргенде 14,1 мынъ гектарга коьп.
Йыл сырагыларын тамамлав йыйынында ерли самоуправление органларынынъ ис аьрекети акында да айтылды. Дагестан Оькиметининъ Председатели муниципаллык образованиелер ягыннан план борышлары 46 муниципаллык образованиелеринде 100 эм 100-ден артык процентлерге толтырылганын белгиледи. Энъ ийги коьрсетимлерге Гергебиль районы (134,6 процент), Цунтин районы (117,9 процент), Сергокалин районы (117,7 процент) етискенлер. Энъ тоьмен ис коьрсетимлери Кизляр (90,1 процент), Буйнакск (90,9 процент) эм Махачкала (91,3 процент) калаларында белгиленген.
«Соны ман бирге бизим исимизде айырым етиспевликлер де бар. Айтпага, косылма бюджеттинъ тенълиги токтастырылмаган. Сонынъ сырагысында косылма бюджеттинъ шыктажлары бойынша толтырылувы 94,8 процент болган, ол зат налогка кирмейтаган келимлер бойынша беркитилген борышлар ызына дейим толтырылмаганы ман байланыслы», – деп анълатты А.Гамидов.
Оьзининъ докладында министрлер кабинетининъ етекшиси закон бойынша эсапка алынмаган ис орынларды азайтув, налог базасын кенъейтуьв, предпринимательство субъектлерине коьмек этуьв кереги эм коьп баска соравларды белгилеп озды.
Йыйында солай ок ДР Халк Йыйынынынъ Председатели Хизри Шихсаидов эм ДР Оькиметининъ Председателининъ орынбасары – республика экономика эм территориаллык оьрленуьв министри Раюдин Юсуфов шыгып соьйледилер.