Карсылыкты оьзимиз тутамыз
СКФО бойынша РФ Президентининъ ваькилининъ орынбасары М.Владимировтынъ телеграммасына коьре ДР Оькиметининъ Председателининъ биринши орынбасары А.Карибовтынъ (ЕСЭД РД, № 01-40/16 от 29.11.2016 г.) буйрыгы кабыл этилип алынган.
Сога коьре, савлай Россия, сонынъ ишинде бизим республикамыздынъ да баьри субъектлеринде де, ноябрь айдынъ 28-нши куьниннен алып, декабрь айдынъ 4-нши куьнине дейим, Савлайроссиялык «Стоп ВИЧ/ СПИД» акциясы озгарылды.
Сол куьнлер ишинде Россия Федерациясынынъ баьри муьйислеринде де, биз йогарыда белгилеген тема бойынша, туьрли шаралар озгарылдылар. Шаралардынъ баьрисининъ де мырады – ясларга сол мараз акында эм соннан саклык тутувды билдируьв.
Россия Федерациясында СПИД авырувы ман аьдем зарарланганы биринши кере 1987-нши йыл белгили болган.
Бу авырув ман зарарланган аьдем бас деп, иммуннодефицитти сезеди. Онынъ баьри ден савлыгы осалланады. Ол эмлевди эртеректен басламаса, 10-12 йыллардан оьледи.
ВИЧ пан зарарлы аьдемлер саны бизде йыл сайын тувыл, такыйка сайын оьсе береди. Аьли бизде олар - 820 000. Боьтен де бу маьселе яслар араларында энъ маьнелилер санында.
Календарь бойынша, декабрь айдынъ биринши куьнинде, биз йыл сайын, СПИД авырувы ман куьресуьв куьнин белгилеймиз. Бу йыл да сол куьн туьрли окув учреждениелерде туьрли шаралар озгарылдылар. Бизим район школаларымызда да окувшылар оьзлерининъ авырувга карсылыгын коьрсеттилер. Олар Савлайроссиялык «Билим – яваплык – ден савлык» деп аталган онлайн-деристе катнастылар. Бу дерис «Студентлер – балаларга» деген кепте озгарылды. Бу деристинъ де бас мырады – яслардынъ, студентлердинъ, олардынъ ата-аналарынынъ авырув акында анъламын, билимин арттырув, себеплерин айырып билдируьв.
Бу деристи оьткеректен алдын, РФ Билимлендируьв министерствосы ман окытувшыларга методикалык маслагатлар берилген эдилер. Элбетте, сол маслагатларга коьре, дерислер де озгарылдылар.
ДР Оькиметининъ Председателининъ биринши орынбасары А.Карибовтынъ буйрыгына таянып, А- Х. Джанибеков атындагы школасында да «СПИД-ти баьримиз бирге токтатармыз» деген шакырувы болган, ашык дерис озгарылды.
СПИД авырувына карсы турув куьнине багысланган ашык деристе 9-11-нши класс окувшылары катнастылар. Дерис уьстинликли озды демеге боламыз. Окувшылар, окытувшылар оьз ойлары ман боьлистилер, туьрли видеосюжетлер карадылар, оьз алдыларына ой-токтаслар эттилер. Деристинъ барысында «СПИДометр» деп аталып презентация оьткерилди. Окувшылар авырув бойынша РФ субъектлериндеги аьллерди белгиледилер.
ВИЧ авырувлары болган аьдемлер саны бизим элимизде бек уьйкен. Сол аьл бизди кайгыртпай болмайды. ВИЧ пан куьрести тек здравоохранение тувыл, социаллык, билимлендируьв тармаклары да эм сондай баскалар юритедилер.
Бас деп авырувга карсылыкты аьр бир аьдем оьзи этпеге керек. Сол бизим –борышымыз. Ден савлыгымыз – оьз колымызда!
Г.Сагиндикова.
Суьвретте: окувшылар ашык дерис оьткен шакта.

