Бир йыл артта бизим элимиздинъ бас каласы Москвада туьрли тармакларда куллык этетаган, йогары окув ошакларда окыйтаган студентлеримиз биргелесип, Ногай Яслар Союзын туьзгенлер. Ол элимизге шынты суьйим эм патриотлык сезимлер негизинде уйгынланган.
Сол Союзга кирген баьри яслардынъ да ой-ниетлери – талаплы ясларды коьтергишлев, эл ишинде ногай халкынынъ туткан орынын коьрсетуьв, яслар араларында маданият-эдап баалыкларын таралтув.
Буьгуьнги яс аьдем, сен кимсинъ? Сага карап, элдинъ келеектегисин коьрмеге болады. Сонынъ кайдай болаягы сенинъ колынъда. Баьри сеним сага. Аьши буьгуьнги яслардынъ тербиясын, нызамын коьргенде, ойланаман. Кайдай келеектеги куьтеди бизди алдыда? Бек навасызландырады яслардынъ тили. (Онсыз да оьз маьселелери мен ана тилимиз йок болаятырган тиллер санына киреди).
Аьли эки йылдан артык заман Дагестанда республикады оьрлендируьв приоритетли проектлерин яшавга шыгарув аьрекети юритилип турады. Сонынъ ишинде "Хайырлы агропромышленность комплекси" деп аталган проект орта орынды алады, неге десе авыл хозяйство Дагестан экономикасынынъ аьдетли тармагы болады. Соьйтип Ногай районында да авыл хозяйство дайым да онынъ экономикасынынъ бас негизли тармагы болып саналады. Район еринде "Хайырлы АПК" приоритетли проекти яшавга шыгарылувынынъ оьткен 9 айы бойынша ис сырагылары акында сорав янъыларда болып озган "Ногайский район" МО Депутатлар йыйынынынъ сессиясында ойласылган. Бу сорав бойынша шыгып соьйлеген район авыл хозяйство управлениесининъ начальнигининъ орынбасары Али Баймурзаевтинъ соьзин кыскартып беремиз.
Йол куллыгы тынышлардан тувыл. Боьтен де биздеги авыл-калалар аралыгындагы таьвесилмес узын йоллардынъ. Сол себептен бу аьрекетти уста ис суьер аьдемлер бажарса, онынъ сырагысы да хайыр бермей болмайды.
Конакларды хошлай берип, Дагестан Президенти Магомедсалам Магомедов РФ Регионаллык оьрленуьв министерствосы эм СКФО-да РФ Президентининъ Толы ыхтыярлы ваькили Александр Хлопонин Дагестан ман байланыслы проектлерди яшавга шыгарувга уьйкен эс карататаганын белгилев мен оларга уьстинликли куллык юритуьвди йорады. –- Республикада энъ приоритетли 38 проектлерден пакет кепленген, кайбиревлер яшавга шыгарылып басланган. Келеген йылга проект-сметалык документацияды эм бизнес-планларды аьзирлевге ДР бюджетине 300 миллион маьнет акша салынган, – деди Президент. Сергей Верещагин бу ис визитининъ бас мырады Дагестаннынъ инвестиционлык оьрленуьви экенин белгиледи. – Бас борыш – регионда туьзилген социал-экономикалык аьл мен байыр танысув, солай ок федераллык целевой программалар яшавга кайтип шыгарылатаганын коьруьв, – деди ол. Сонъ РФ Регионаллык оьрленуьв министерствосынынъ делегациясы Кизляр районында эм сырт Дагестаннынъ баска ерлеринде болды. Энди инвесторларга, республика Оькиметине эм РФ Регионаллык оьрленуьв министерствосына тийисли документация аьзирлемеге керек, эм ол армаганда федераллык ведомстволар дережесинде каралаяк.
Онынъ куллыгында дуныядынъ 22 патшалыкларыннан келген делегатлар катнасканлар. Курултайда ногай халкы атыннан Тюрк халклар конгрессининъ вице-президенти Янгурчи Аджиев эм яс йырлавшы Медине Магомедова ортакшылык эткенлер.
Ама яшав узагында коьплеген себеплерден тура халк аьдетлерининъ, ян-коьнъил асабалыгынынъ уьйкен кесеги йойылып калган. Аьдет байлыгы буьгуьнлерде де йойылувда. Соьйтип кесек санавлы заманлардан аьлиги эм келеектеги несиллер бурынгы аталарынынъ яшав эм яратувшылык сулыбыннан уьзилмеге боладылар.
