Аьлиги заманнынъ окувшыларынынъ алдыларында –уьйкен йол, оларда кайдай да мырсатлар бар. Алдынгы заманлар ман тенълестирип карайык: аьли Интернет тармагы коьп ерлерде коьмекши болады, алдынгы окувшы тек оьзининъ окытувшысынынъ берген билимин алады, оьзининъ де айлак куьшли ымтылысы болса, китапханадан шыкпай, сонда бар китаплерди актарады. Оьзек те, артык билим биревге де, бир заманларда да буршав бермеген. Сога...
Оьз элининъ, халкынынъ аьвелгисине сый этуьв ниет пен яс несилде патриотизм тербиялавын куьшлетуьв уьшин увыт айынынъ 14-нши куьниннен алып курал айынынъ 9-ншы куьнине дейим «Бизим тарих» деп аталып, яслар проектлерининъ Савлайроссиялык конкурсы озды. Аьлиги заманда бизим баьтирлик тарихимизди туьрлендирмеге суьетаганлар коьп болды, оьсип турган несил оьз элининъ баьтирлерин билмеге керек деген ой ман озгарылады бу...
Саьбийлердинъ оьнери бала заманнан алып белгили болады. Соьйтип, Кумлы авыл орта мектебининъ 2-нши классынынъ окувшысы Юнус Кожаев шатраш ойыны ман кишкей заманнан алып кызыксынады. Ол оьз оьнерин район бойынша озгарылатаган шатраш турнирлеринде коьрсетеди. Юнус оьз тенълери мен сынасып, сондай турнирлерде баргылы орынларды алады.
Янъыларда район балалар китапханасында Балалар китабининъ юмалыгынынъ ашылувына багысланган «Тувган куьнинъ мен, китап» деп аталып, бек кызыклы шара оьтти. Балалар байрамын китапхана куллыкшылары Зарема Джумалиева ман Келдихан Саллыбаева юриттилер.
Балалар спорт пан кызыксынганына баьримиз де суьйинемиз. Боьтен де олар туьрли спорт ярысларында катнасып, енъуьвши болганы – ата-анасына уьйкен куьез.
Тек Орта-Тоьбе авылында тувыл, ногайлар яшайтаган коьплеген ерлерде белгили Мавлимберди Кишинеевтинъ аты. Тамада, йырлавшы, маданият куллыкшысы, онынъ оьнери мен, занъыраган сеси мен баьримиз де сукланамыз. Кызы Сабинага да онынъ оьнери коьшкенине биз суьйинемиз, ол коьплеген йыр эм ятлавды яттан окув конкурсларынынъ енъуьвшиси болады. Янъыларда мен социаллык тармакларында аьскер кийимин кийип, Мавлимберди оьзининъ унык кызы Альбина...
Сайгак баьри дуныя айванларынынъ ишинде аьлемет айван деген атка тийисли болады деп айтувымыз оьтирик тувыл деп ойлайман. Оны биринши кере коьргенде, сейирге каласынъ. Бир кужыр айван деп ойлайсынъ. Бу айванлардынъ кеби баска планетадан келгенлерге усайды, Ер юзине олар миллионлаган йыллар артта туьскендей. Ушыны ман да, олар бизге бурынъгыдан келгенлер – сайгаклар 50-70 мынъ йыллар артта...
Коьп куьнлердинъ бирисинде, танъга ювыкта, коьктинъ энъ шетинде, туман ювырканына оранып, уйклап калыпты экен Кишкей Юлдыз. Сонъында ол сескенип, бирден уянады. Карайтаган болса, коьктеги кардашлары коьктен уьйге кайтыптылар, тек Куьн Коьзи, коькти бийлеп, ярыгын сепкен. Адалаган Кишкей Юлдыз, коьзлерин наьзик коллары ман уйкалап, юлдызлар куьндиз ял алатаган коска ювырып келеди. Ама оьктем юлдызлар эм олардынъ...
Бала – баьрине де ортак. Соьйтип, ердеслеримиздинъ саьбийлери уьстинликлерге етискенин эситсек, суьйинмей болмаймыз. Боьтен де, ногайымнынъ атын баска ерлерде данък эткен йигитлеримиздинъ акында оьктемлик пен язамыз.
Аьлиги заманга коьре, сувсараб (жираф) энъ де узын айван деп саналады. Олардынъ шеккиси 1200 килограммга дейим, узынлыгы 6 метрге дейим етпеге болады, эгер бу айваннынъ кевдесин уьш кесекке боьлсе, солардынъ бириси мойын болады.
