Аьлиги заманда шоьл яслары эм кызлары кырга кетип ислейдилер, оькинишке, балаларымыз сийрек келедилер тувган ерине, яй тыншаювларда тетей-атайлар ман турадылар, сол кишкей кесек заманнынъ ишинде бираз ногайша да уьйренедилер. Соьйтип, Бийислам эм Магира Мамуровлар Ногай районынынъ Кумлы авылыннан Норильск каласына ислемеге кеткенде, увылы Амир 5 ясындагы бала эди, аьлиги заманда ол – 6-ншы класстынъ окувшысы.
Баладынъ уьстинлиги кайбиримизге де уьйкен куьез. Апыл-тапыл аягын басып, юргенине, биринши соьзди айтканына, саркылдап куьлгенине баьримиз де суьйинемиз. Соьйтип, Айсылу Шамшидиновадынъ ата-анасы да онынъ уьстинликлерине суьйинедилер.
Мен коьплеген йыллар газетамыздынъ бетинде балалардынъ акында язаман, оьнерли саьбийлерди коьрсем, суьйинемен. Сондай балалар коьп болса, халкымыз онъайлы болар, оьрге ымтылар. Балаларга баьримиз де суьйинемиз, боьтен де бизим юреклеримизди суьйимге эм йылувлыкка уныклар эм йиенлер орайдылар. «Баладынъ баласы балдан таьтли» дегенлей, олардынъ куьезине бир зат та етип болмайды деп ойлайман.
Баладынъ келеектегиси кайдай болаягы кишкей заманнан алып билинеди. Меним эсимде, сол заманда аьли де кишкей бала Рукият-Ханум сахнага шыгып йырлаганы. Буьгуьнлерде Рукият-Ханум Акимова Кадрия атындагы мектебтинъ 11-нши классында окыйды.
Аьлиги заманда кеделер спорт пан аьвлигедилер, туьрли секцияларга юредилер, ярысларда катнасып, баргылы орынларды аладылар. Орта-Тоьбе авылынынъ 2-нши классынынъ окувшысы Дамир Теминдаров эркин куьрес пен 5 ясыннан алып кызыксынады. Мен ойлайман, эгер бизим саьбийлеримиздинъ алдында мыратлары бар болса, эгер олар коьрим этип ийги, белгили, йигерли инсанларды алса, аьр заманда да уьстинликлерге етисерлер. Соьйтип, Дамирдинъ мырады –...
Аьелде увыл тувса, атасына оьктемлик, анасына тирев болады. Эр кисилер увылларында эрклик, шыдамлык, намыслык касиетлерин тербияламага шалысадылар. Анвар эм Земфира Уразаевлердинъ аьелине Юсупхан – экинши бала, уьйкени де увыл болганга болартагы, аталары кишкейлей оларда эр касиетлерин кеплемеге суьеди. Соьйтип, Ринат та, Юсупхан да спорт пан каьрлейдилер. Коьп кере эситемен, Юсупхан мунда ярыста катнасты, онда сынасты...
Алексей Толстой Шымшыкларда да баьри зат тап аьдемлердеги кимик: бар уьйкен болган шымшыклар, бар олардынъ кишкей балалары да, ама олар оьзлеринше яшамага суьедилер. Бир кишкей дегенде кишкей, авызындагы сарысы аьли де кетпеген шымшык баласы яшаган. Онынъ аты – Пудик. Ол оьзи амамнынъ терезесининъ уьстинде яшаган болыпты. Уясы да бек йылы болган экен, оьзи аьли де...
Агния Львовна Барто Москва каласында 1906-ншы йылдынъ увыт айынынъ 17-нши куьнинде тувган, ол уьйинде ийги тербия алган, балалардынъ тербиясы ман атасы каьр шегетаган болган. Агния хореографиялык училищесинде окыган, сонъында ол балерина болмага суьетаган эди. Кызалак бийимеге бек суьетаган эди.
Балкар халк эртегиси ___________ Коьплеген йыллар артта бир авылда карт яшаган, онынъ уьш увылы болган. Карттынъ бавында алма терек оьскен. Аьр йыл сайын теректе бир алма писетаган болган. Алма сыхырлы эм алтын болган – ким оны ашаса, ога яслык эм ден савлык кайтып келгенлер. Тек уьш йылдан бери бирев ясыртын сыхырлы алмады уьзетаган болган.
Озган айдынъ ишинде мага Махачкала каласына барганда, Дагестан Республикасынынъ Язувшылар союзынынъ правлениесинде болмага туьсти. Ногай язувшылар секциясынынъ етекшиси Анварбек Утей улы Култаев пен хабарласып олтырган мезгилде, белгили шаир Марина Ахмедова кала балалар бавынынъ бирисининъ тербияланувшылары ман Язувшылар союзынынъ аьр бир секциясына кирип, оларды шаирлер мен таныстырып юргенине шайыт болдык. Саьбийлер биз олтырган кабинетке де кирдилер...
