Дагестан Республикасына ис йорыгы ман келген РФ Оькиметининъ Председателининъ орынбасары – РФ Президентининъ Алыс Куьнтувар федераллык округындагы толы ыхтыярлы ваькили Юрий Трутнев ДР Аькимбасынынъ куллыгын юритуьвши Сергей Меликов пан бирге республикадынъ социал-экономикалык оьрленуьв соравлары бойынша кенъес оьткерген.
Оьткен юма куьнлеринде биз бетлерде куьшли давыл еллер эсип, Ногай районымыздагы энергетика тармакларынынъ исине хыйлы буршавлар тувдырды. Болса да сога карамастан, «Россети Северный Кавказ – Дагэнерго» ПАО Ногай РЭС энергетиклерининъ коллективи тыпак эм аьрекетли кепте ислеп, районымыздынъ баьри авылларын да электроярыгы ман канагатлав куллыгын иркуьвсиз юриткенлер. Район энергетиклерине сол куьнлерде кешеси-куьндизи кайратлы кепте ислемеге туьскен.
Аьдем оьз оьмири бойынша бир неше кезекти оьтетаганы баьримизге де белгили. Сол кезеклерге багысланган уллы язувшылардынъ асарлары да бар. Айтпага, Лев Николаевич Толстой, оьз яшавын негизине салып язган, «Балалык. Оьспирлик. Яслык» шыгармасы.
Ингушетия Республикасынынъ Назрань районынынъ Плиево юртында Сунжа йылгасынынъ сол ягасында ногай ханнынъ «Борга Каш» деген кешенеси орынласкан. Ол тенъиз оьлшеминнен 652 метр бийикликте ерлескен. Кешене тек Ингушетия Республикадынъ юртында тувыл, савлай Сырт Кавказда энъ де бурынъгы мусылман эстелиги болады.
Тарих эстелиги_________ Аьжи-каладынъ бойында Ак каялар туьбинде, Косылыскан эки сув. Кобан мынан Йилиншик, – Экеви де сербет сув.
Ногай халкынынъ алтын фонды___________ Буьгуьнги эскеруьв макалам ногайдынъ зейинли аьдемлерининъ бириси, биринши ногай кеспили опера йырлавшысы Кошманбет Тангатарович Зарманбетовтынъ оьткен яшав эм яратувшылык йоллары акында болады. Бу йылдынъ шилле айында данъклы композитор 65 ясына толаяк эди. Тек оькинишке, 1990-ншы йылдынъ канътар айында ол яшавдан замансыз эрте кетти.
Окытувшы. Аьр бир аьдем оны ман таныс. Окытувшы мектебке янъы келген балады билимлендируьв дуныясына алып барады. Шынты окытувшы балаларды, оьзининъ сайлаган кесписин терен суьюви мен баскаланады эм айырымланады. Ол коьп заманлар узагында баскаларга коьрим де болып келген.
Россия Федерациясынынъ маданият министерствосынынъ, Поленов атындагы Россиядынъ патшалык халк яратувшылык уьйининъ, «Дагестан» патшалык телерадиокомпанияларынынъ колтыклавы ман 2003-нши йылдан алып, Дагестан Республикасынынъ маданият министерствосы ман республикалык халк яратувшылык уьйи «Радуга» атлы яратувшылык шарасын озгарадылар.
Юрек – аьдем шаркынынъ кан ювырысын канагатлайтаган муьше, эм бир куьннинъ ишинде уьйкен куллык этеди. Бир куьн эм кеше ишинде юректен оьтетаган каннынъ оьлшеми 7-10 литр болады. Бир йыл ишинде юрек маразы элимиздинъ 900 мынъ аьдемининъ яшавын аькетеди. Россияда юрек пен байланыслы авырувлар 17 миллион аьдемде бар.
Йылдынъ аьр бир шагында аьдем оьзининъ бетининъ терисининъ акында каьр шегуьвининъ йорыгы туьрли болмага керек. Куьзде тери айырым каравды куьтеди. Неге десе язда исси куьннинъ коьзи беттинъ терисин курытады, сол аркалы тери туьлейди эм онда пигментли татлар боладылар. Солай ок алдыда – сувык елли куьнлер эм аязлар.
