Халк санын язув _____________________ Россияда, 2020-ншы йылдынъ казан айынынъ 1-нши куьниннен алып 30-на дейим оьтеек, 12-нши халктынъ санын язувга аьзирлик куллыклар юритиледилер. Аьзирлик коьруьв бойынша курылган «ВПН-2020» медиаофис аьрекетлеп баслады. Онынъ мырады – ВПН (Савлайроссиялык халк санын язув) бойынша озгарылган шаралар ман элимиздинъ гражданларын социаллык байланыслары аркалы эм коьлем билдируьв амаллары ман байланыста таныстырув. ВПН-2020...
5-8-нши кырк кийик айы 1942-нши йылда Белгиленген куьнлерде бизим аьскершилер Сталинград каласынынъ куьнбатарында эм кубыла-куьнбатарында, солай ок Новороссийск эм Моздок калаларынынъ районларында немец-фашист аьскерлерине карсы каты коршаланув согыслар юриткенлер. 1943-нши йылда Кырк кийик айынынъ 5-инде 11-нши гвардия армиясы (етекшиси И.Х.Баграмян) Брянскка баратаган йолларды ябатаган душпаннынъ куьшли коршаланув межесин йырган. Кырк кийик айынынъ 6-сында Ельнинск-Дорогобужск согыс...
Оьткен дуьйсемби куьн, 2-нши кырк кийик айында, Ногай районында ис йорыгы ман Дагестан Республикасынынъ Оькиметининъ Председателининъ орынбасары Екатерина Толстикова конакта болган.
Терроризм – аьдемнинъ яшавына уллы кавыф. Караклар аьдемлерди оьлтиредилер, ден савлыгына зарар келтиредилер, олардынъ басына оьз кир ойларын, идеологиясын салмага деп коьп куллык этедилер. Сол идеологияга карсы турув ниет пен Россия Федерациясында 3-нши сентябрь терроризм мен куьресуьвде макулласувлык куьни деп беркитилген.
Юмадынъ басланувы ман «село Терекли-Мектеб» СП МО администрациясында бир аьлемет шара болып озды. Мунда район орталыгынынъ аьр бир организациясыннан хатынлар ваькили келип, «Ногайский район» МР администрациясынынъ хатын-кызлар союзынынъ председатели Асият Бадий кызы Манкаевадынъ уйгынлавы ман «Ямагат арасында хатыннынъ орыны» деген темага багысланган йыйын озгарылды.
Авлакларды шынты кепте баалап эм суьйип билуьв, менимше, орманларсыз толы тувыл. Ярыгы аьр бутакта яйнаган, койы коькшил туьтиндей узактан коьзге коьринген, топыракты ала топан еллерден саклаган орам йолаклары арасында шоьл табиатынынъ янга якынлыгын сезесинъ. Орманлык куллыгы – ол сав бир неше аьдемлердинъ тек кесписи эм каьри тувыл, сайлаган сав оьмир бактысы экенин мен мунда коьп...
Ердеги енъил тувыл яшавымыз арада йылы оьзгерислери, эстеликли шаклары ман эсимизде сакланып калады. Сондай ийги яркын оьзгерислердинъ бириси деп янъыларда Ногай районымызда белгили фотосуьвретши, Россия Журналистлер союзынынъ агзасы, Дагестан Республикасынынъ ат казанган маданият куллыкшысы Владимир Якубович Уразакаевтинъ «Кара-ак туьсли кино» («Черно-белое кино») деп аталган фотосуьвретлер йыйынтыгы баспадан шыгувын айтар эдим.
Яслык – яшавда энъ де кызыклы, завыклы, сенимлерге эм мыратларга толган шак. Мыратлар ман бирге яслардынъ алдында уьйкен яваплылык та турады. Олардынъ билими, алдындагы борышларды тувра эм тез шешип болувы ман элимиздинъ келеектеги онъайлыгы байланыслы.
Уьстимиздеги йылдынъ кырк кийик айынынъ сонъгы куьнлеринде Ногай районымыз курылганлы 90 йыл толады. Сол токсан йыл ишинде тек Ногай районы тувыл, савлай элимиздинъ тарихинде де коьп туьрленислер де болганлар: Уллы Аталык согысы, Афган, Шешен ерлеринде эм сондай баска ерлерде урыслар. Сол урысларда ногай халкымыздынъ да уьлиси бар. Согыстан сонъгы йылларда болса, савлай элимиз бен бизим...
1999-ншы йыл Дагестан Республикасында карак туьркимлердинъ бузылган йылы. Соннан бери 20 йыл да озып барады. Не шаклы аьеллерге олардынъ эткен ислериннен зыян келтирилди. Ата юртка яв шапканда карт та, яс та карап турмады. Оьзлерининъ кепинге, оьмираллага деп йыйнаган акшасына дейим шыгарып, мылтык алып, элин коршаламага шыкканлар (Эльмира Кожаевадынъ язганлары ишиннен), кыйын заманлар эди.
