Ногай район аькимбасы Джамалутдин Эсиргепов ДР Халк Йыйынынынъ депутаты Мурзадин Авезов пан бирге Батыр-Мурза авылындагы мектебтинъ янъы меканынынъ курылысын тергеген.

Ногай район аькимбасы Джамалутдин Эсиргепов ДР Халк Йыйынынынъ депутаты Мурзадин Авезов пан бирге Батыр-Мурза авылындагы мектебтинъ янъы меканынынъ курылысын тергеген.
Муннан 80 йыл артта, 1942-нши йылдынъ 15-нши октябринде Караногай (Ногай) районы немец-фашист баскыншыларыннан босатылынган. Душпан Караногай еринде 4 айга ювык заман болган. Сол кыйынлы айларда ногай халкы оьзининъ Элине, ерине суьйимин толысынша коьрсеткен. Караногай яшавшылары бир куьн де, бир такыйка да Кызыл Аьскердинъ куьшинде шекленмегенлер эм Совет Союзы согыста енъуьвши болаягына сенуьвин йоймаганлар.
Янъыларда Сырт Кавказ уьшин 1942-43-нши йылларда юритилген согысларда Ногай (Караногай) районы немец-фашист аьскерлериннен босатылганлы 80 йыллыгына багысланып, Орта-Тоьбе авылдынъ кубыласында орынласкан Москва хуторы ериндеги кардаш камырында эстеликли шара болып оьтти.
Аьр йыл сайын савлай Элимиз бен Уллы Енъуьвди карсы аламыз. 77 йыл артта Уллы Аталык согысынынъ ызгы атылувлары Ер юзин сескендирип токтадылар. Болса да сол йыллардынъ авырувы бизим эсимизде эм юреклеримизде яшайды. Аталарымыздан калган баьтирлик буьгуьнлерде де бизим йигитлеримизди йигитликке даьвлендиреди. Барады алдыга яшав. Уллы Аталык согысы да тарих болды, ама согысты биревимиз де мутып...
Ногай район ерин немец-фашист аьскерлериннен босатувылувынынъ 80 йыллык мерекесине рас келип Кумлы авылынынъ согыс йыллардагы баьтирлиги Заманнынъ оьз эстелиги бар – ол тарих. Сонынъ уьшин дуныя туьрли шакларда ер юзин сенъкилдеткен кыйынлыкларды эм миллионлаган яшавларды аькеткен каты согысларды бир де мутпайды.
Украина еринде урыслар юретаганлы аз деп те, коьп деп те айтып болмаймыз. Сол алты айдан артык заман ишинде не шаклы аьдемлердинъ бактылары туьрленди, аьскершилердинъ, ерли яшавшылардынъ болсын, яшав оьмирлери уьзилгенлер де аз тувыл. Кайдай урыслар болса да, аьдем яшавын уьзбеген ер болмаган эм болмаяк.
Аьр бир миллеттинъ ваькили оьзин сыйлайтаган болса, ол айлак терениннен болмаса да, тарихин де, адабиатын да, саниятын да билмеге керек. Сол затларды билсе, ол кайсы ерде де, баска миллетлер алдында оьзин танытпага да, сыйлавга да тийисли болмага да болаяк.
Шынты эр кисидинъ касиети кайдай болмага керек? Бу соравга туьрли заманларда яшаган аьдемлер баскаша явап бермеге де боладылар. Тек аьр кайсысы да – Эр кисидинъ касиетинде каьмбиллик алды орында болмага тийисли деп айтаягына шексинмеймен.
Аьдем яшавында бакты деген каты эм аявсыз сайлавды: анъсыздан кыйынлы аьлге туьскенде, сол саьат ок, ол алдыга яде артка абыт этпеге болаягы акында маьнели соравды шешпеге керегин баьрининъ де алдына салмайды. Эм ким болса сол мундай авыр соравды бирден ок шешип те болмайды. Ол шешти эм йигерли кепте алдыга абытлады.
Буьгуьнлерде Уллы Аталык согысынынъ маьнели аьскершилик кампаниясынынъ бир кезеги – Сырт Кавказ уьшин урыслар юрип турганлы 80 йыл толады. Сол урыслар элимиздинъ уьйкен тарихининъ данъклы бетлерининъ бириси. 1942-1943-нши согыс йыллары бизим тувган ягымыздынъ, ата-аналарымыздынъ бактыларындагы оьсесли навасыз куьнлерден туьзилген бизим мутылмас эс белгимиз болады. Сондай эс белгимиздинъ бириси аьр куьн де коьз алдымызда – ол...