Ногай халкымызда халк биювине оьнерин оьрлендируьв мырадта туьрли биюв ансамбльлери туьзилип келедилер. Солардынъ бириси Астрахань областиндеги «Куьпелек» ансамбли болады. Ол 2014-нши йыл Джанай авылында «Единение» деген Ногай маданият орталыгы негизинде салынган. Светлана Байрамалиева сол ансамблин етекшилеп келеди. Биюв коллективин уьш куьплери бойынша йырма тербияланувшылар туьзедилер.
Астрахань областининъ Марфино авылында 1951-нши йылда ак шырайлы ярасык кыз тувады, ога Тахира деп ат тагадылар. «Бизим ырув – байгонде, тамгамыз – шумышь. Подольск каласындагы архивтен Сабит аданасым коьп материал йыйнаган атамыз Абдулхамит Уразов акында. Ол Красноярск районында Сеитовка авылында тувган. Атамыз мал йыйнаган эм Куянлы авылында биринши колхозды туьзген», – деп хабарлайды Тахира Абдулхамитовна.
Яс-явкага ийги коьрим_______________________ «Аьр аьдемнинъ бала шагында ойнаган ойынын, кылыгын тешкерип карасанъ, сол саьат онынъ ымтылысын, юреги суьйген ойын, басында туватаган уьмитлерин анъламага болаяксынъ! Эм сол зат босына тувыл, неге десе балалыкта тувган уьмитлер, мыратлар, ойлар балады яшавга эм янъы етимислерге канатландырадылар!» – деп айткан эди мага меним окытувшым Цуца Муссовна Ксирова. Элбетте, аьр бала...
Шаир оьз тувган ерине, ана тилине, табиатка суьйимин шеберли соьз бен, талаплы суьвретши ясав калеми мен коьрсетип, ян коьнъилин тыска шыгарып келеди. Кудай аьр бир аьдемди оьнер мен усындырады, деп айтадылар. Кайбиревлерде сол оьнер заманлар оьтип соьнип те калады. Баскалар сол берилген оьнерди яшав бойы оьрлендирип, оьстирип, олардынъ кол усталыгы тоьгеректегилерди сукландырып келеди. Россиядынъ Язувшылар...
2020-ншы йыл Уллы Аталык согысы кутылганлы, Уллы Енъуьв куьни келгенли мерекели йыл болады. Тарих бетлерин актарып карасак, атайларымыздынъ, ясуьйкенлеримиздинъ хабарларын тынъласак, 75 йыл артта элимиз кайдай кыйынлыкларды оьткенин коьремиз. Бизим ата-бабаларымыздынъ кыйыны ман, оьмирлерининъ кыскартылув баасы ман, аьдемликке кайгы эм кыйналув аькелген, фашист Германиясы бузылган. Не шаклы яс оьмирлер кыскартылган бизим буьгуьнги эркинлигимиз, тынышлыкта яшавымыз...
Уллы Енъуьвдинъ 75 йыллыгы алдында йигерли яс партизан Крымхан Мижевадынъ йигитлиги акында савлай элимизге белгили болды. Муннан алдын окувшыларга Крымханнынъ атасы «Мститель» деген Икон-Халк Кувинский партизан отрядынынъ етекшисининъ орынбасары Баубек Исмаил увылы Мижевтинъ коьрсеткен йигитлиги акында хабарлаган эди. Бу макаламызда Крымхан эм Баубек Исмаил увылы Мижевлердинъ атларын савлай элимизге таныткан аьдемнинъ акында хабарламага суьемиз.
Янъыларда Тукуй-Мектеб авылынынъ орта мектебинде орынласкан «Асабалык» деп аталган тарих краевед музейинде Уллы Енъуьвдинъ 75 йыллык мерекесине рас барып «Сол куьнлердинъ данъкы соьнмес» деп айлык озгарылды. Сол айлык ишинде авыл ерининъ Афганистан, Шешен ерлеринде болган урысларда катнаскан яшавшыларын шакырып, шара озгарылды.
Яратувшылык пан байланыслы аьдемнинъ яшавы дуныяга дайым ийгилик себип, оны ярасыклап келеди. Сондай кызыклы бактысы ман аьдемлердинъ бириси болады Байрамбике Якуб кызы Ялалова.
Буьгуьнлерде шаир, композитор, режиссер Магомед Утемисов оьзининъ 70 йыллык мерекесин белгилейди.
Ямагат аьрекети мен белгили болган «Русское радио» деген Россиядынъ миллет радиостанциясы, Сургут каласынынъ еринде «Созвучие» деген проекти бойынша оьткен сав 2019-ншы йыл бойы тынълавшыларды каладагы аьрекет этетаган туьрли ямагат биригуьвлерининъ маданияты эм аьдетлери мен таныстырып келди.
