Янъыларда Ново-Дмитриев-ка авыл орта мектебинде окувшылар арасында наркотиклерге карсы болув акциясы уйгынланып оьтти. Акциядынъ бас мырады – яслар арасында ден савлык маданиятын кеплендируьв эм тербиялав, окувшылар арасында наркоманиядынъ яйылувынынъ алдын шалув. Амалламадынъ оьтуьвинде Ново-Дмитриевка авыл орта мектебининъ окытувшылары эм окувшылары ортакшылык эттилер. Мектеб окувшылары айырым эсти оьспирлердинъ эм балалардынъ арасында психоактивлик амаллары ман пайдаланувынынъ алдын...
Бурынъгыда ногай сылувлары кол ислерине бек уста болганлар. Олар кийимлер де тиккенлер, уьйдинъ ишине керек яраклар да, кийгизлер де аьзирлегенлер, оьрнеклеп, биелей тигуьвдинъ сырларын билгенлер.
Ставрополь крайынынъ Карамурзай авылы зейинли аьдемлерине бай. Буьгуьн окувшыларымызды авылдынъ оьнерли аьдемлерининъ бириси – камышы аьзирлевдинъ устасы Тимур Юсуп улы Киреев пен таныстыргымыз келеди.
Быйыл савлай халкымыз бан Уллы Енъуьвдинъ 75 йыллык мерекесин белгиледик. Тек сондай уьйкен байрамларда тувыл, куьн сайын биз эсимизде аьлиги тынышлы яшавды болдырган, каты согысувларда янларын берген, кара явды енъип, уьйлерине кайтып келген ердеслеримизди эсимизде, юреклеримизде саклаймыз. Сол да дурыс, неге десе сол – бизим киели борыш. Уллы Аталык согыста бизим ердеслеримиз де йигитлерше согысканлар....
Буьгуьнлерде ногай халкымыз, элимиз бойынша шашырап, яшайтаган болса да, ногайлар бир-бириси мен байланысты уьзбейдилер, баска регионларда яшайтаган ердеслерининъ яшавы ман кызыксынадылар. Соьйтип, биз де Карашай-Шеркеш Республикасында яшайтаган ногайларымыз бан катыспага суьемиз, ортак шараларда бирге катнасамыз. Эм сол республикада ногай халкынынъ ваькиллерине маьне берилип, олар яшайтаган авыллар айырым административли-территориялык ери болган деген хабарды биз суьйиниш пен...
Элбетте, окытувшыдынъ кесписи енъил тувыл, ама баслангыш класслардынъ окытувшысынынъ иси мектебте энъ де авыр, яваплы эм тынышсыз болады десек, соьзлеримизде янъылыс болмас. Коьплеген йыллар бойынша Икон-Халк авылынынъ мектеб окувшыларында йогары билимли, айлак сулыплы, аты уьйкен аьрип пен язылмага тийисли болган шынты Окытувшы – Кельдихан Батал кызы Матакаевадынъ колында билим алмага амаллары бар.
Янъыларда Сургут каласында «Элимизди саклавда бирге» деген миллетлер ара согыс-косымша ярыслары уйгынланып оьтти. Ярысты ХМАО бойынша «Сургут» деген Казаклар хуторынынъ ямагаты эм ХМАО бойынша «Биз россияншылар» деген Ортакроссиялык ямагат козгалысынынъ регионаллык боьлиги уйгынлаган эдилер.
Ногай халкымызда халк биювине оьнерин оьрлендируьв мырадта туьрли биюв ансамбльлери туьзилип келедилер. Солардынъ бириси Астрахань областиндеги «Куьпелек» ансамбли болады. Ол 2014-нши йыл Джанай авылында «Единение» деген Ногай маданият орталыгы негизинде салынган. Светлана Байрамалиева сол ансамблин етекшилеп келеди. Биюв коллективин уьш куьплери бойынша йырма тербияланувшылар туьзедилер.
Астрахань областининъ Марфино авылында 1951-нши йылда ак шырайлы ярасык кыз тувады, ога Тахира деп ат тагадылар. «Бизим ырув – байгонде, тамгамыз – шумышь. Подольск каласындагы архивтен Сабит аданасым коьп материал йыйнаган атамыз Абдулхамит Уразов акында. Ол Красноярск районында Сеитовка авылында тувган. Атамыз мал йыйнаган эм Куянлы авылында биринши колхозды туьзген», – деп хабарлайды Тахира Абдулхамитовна.
Яс-явкага ийги коьрим_______________________ «Аьр аьдемнинъ бала шагында ойнаган ойынын, кылыгын тешкерип карасанъ, сол саьат онынъ ымтылысын, юреги суьйген ойын, басында туватаган уьмитлерин анъламага болаяксынъ! Эм сол зат босына тувыл, неге десе балалыкта тувган уьмитлер, мыратлар, ойлар балады яшавга эм янъы етимислерге канатландырадылар!» – деп айткан эди мага меним окытувшым Цуца Муссовна Ксирова. Элбетте, аьр бала...
