Сый-абырайы болган ата-анасыннан коьрим алып, насихатшыларынынъ маслагатларына эс этип, олардынъ салган кыйынын эм сенимин аклап, ясларга коьрим болып, олардынъ билим алувына уьйкен эс этип, ислерин бажарымлы толтырган кыскаяклылар районымызда аз тувыл.
Фаризат Вахбиевна Лукманова бу куьнлерде оьзининъ атасы эм анасы, солай ок оьзининъ етекшилери акында уьйкен сыйы эм суьйими мен айтады.
Онынъ атасы Вахби Джумакаев бек йигерли, исине мукаят, яваплы эм халктан да яваплыкты куьткен аьдем болган. Ол Грозный каласындагы пединститутта билим алып, Карагас авылынынъ мектебинде завуч, солай ок Янъы Ленин авылындагы мектебининъ биринши етекшиси болган. Айлак эрте кешкен ол бу дуныядан. Хатыны отыз ясына толмай, кишкей кызы Фаризат янъы 1 ясына толганда, кыскаяклы ян йолдассыз, балалар атасыз калганлар. Яс кыскаяклы уьш баласын оьзи аягына тургыстты, билим де, ийги тербия да берди, яшав йолына да салды.
Фаризаттынъ бал татыган балалыгы Уьйсалган авылында оьтеди. Ол мектебте окыганнан сонъ, С-С. Казбеков атындагы Хасавюрттагы авыл хозяйство техникумында билим алады. Оны уьстинликли окып тамамлап, оьзининъ ис аьрекетин район биригуьв авыл хозяйстволык техникасында бас бухгалтердинъ орынбасары болып баслайды. Сонъ Орта-Тоьбе авылында ис эм кыйын ак тоьлев бойынша тамада экономист куллыгын юритеди. Яс болса да, Фаризат оьзининъ куллыгын бажарымлы бардырды, ога этилген сенимди аклар уьшин кыйынын аямады. Онынъ шалысувы да босына болмады, ясуьйкен ис йолдаслары эткен куллыгы ман бек разы экенлерин де айттылар.
Сонъ яс кыз билимин оьстирер ниетте Москва каласындагы К.Тимирязев атындагы авыл хозяйство академиясында окыйды. Мунда окып, аьлимлерден, оьз исин ийги билген аьдемлерден билим алганына ол бек суьйинеди. Экинши курста академия секретари, аьлим Ю.Кузнецов Фаризаттынъ илми куллыгын етекшилеген. Солай ок студент кыз академияда оьзи окыган куьбининъ профоргы да болган. Сосы йылларда Фаризат пан бирге бу академияда шет эллерден бек коьп студентлер окыганлар.
Яс кыз, йогары окув ошагын окып тамамлап, «Уйсалганский» совхозында бас бухгалтердинъ орынбасары болып ислейди, сол йылларда совхоз директоры Амин Ярлыкапов болган. Фаризат Лукманова сол заманлар совхозларда йыйылган мол аслыкты, кайнаган куллыкларды, аьдемлердинъ иске янын аямай баьри куьшин бергенин эсине алады.
Фаризат Джумакаева тек яваплы ис орынларда оьз куллыгын этип турмаган, ол Орта-Тоьбе авылында комсомол организациясынынъ секретари де болган. Солай ок район комсомол комитетиннен яслар ман белсенли иси уьшин Сый грамота ман савгаланган.
– Сол йыллар коьп яслар кешликлер озгаратаган эди, комсомоллар туьрли ис кайнаган ерлерге барып концертлер коьрсеткенлер. Куваныш, суьйиниш, ойын, куьлки коьп эди, куьнлер бек кызыклы оьтетаган эди, –деп йылувлык пан сосы йылларды эсине алады Ф. Лукманова.
Заман келеди балаларга, тувган аьелиннен шыгып, оьз аьелин курмага. Фаризат Вахбиевна да заманы еткенде, Ленинаулда яшаган Кункерхан атлы яс пан танысып, аьел курады. Сол авылда совхоздынъ бас экономист болып куллык этеди.
Аьли болса Фаризат Лукманова 2009-ншы йылдан алып «Ногайский район» МР-да архивте ислейди.
– Архивте ислев – тынышлардан тувыл, ама куллык кызыклы. Коьп аьдемлер керекли затларды излеп келедилер, элимиздинъ туьрли ерлеринде ислеген ердеслеримиз уьшин запрослар келеди. Кайдай да бир туьрли себеплерден, аьллерден документлердинъ коьбиси сакланмаган болмага да болады. Сол аьдемлердинъ аьне яде муна ерде ислегени акында документлер табылса экен деп, кыйын саламан. Бир неше йыл артта биз кишкей меканда ислейтаган эдик, 2013-нши йылда янъы эм кенъ мекан бизге берилди. Янъы меканда ислейик деп, етекшимиз Надия Башантавова коьп куьш салды. Янъы меканда «картонирование документов» кебине коьштик, сонынъ уьшин уьйкен куллык этпеге туьсти. Алдын кагытлар фондлар бойынша полкаларда туратаган эдилер. Бу янъы кебине коьшуьвдинъ пайдасы уьйкен. Ол аркалы мундагы документлер зая болувынынъ кавыфлыгы тоьмен болады, – деп аьлиги иси акында хабарлайды архив куллыкшысы.
Янъыларда Ногай район архивининъ 85-нши йыллыгы ман байланыста Ф.Лукманова коьпйыллык намыслы иси уьшин Сый грамота ман савгаланган.
Фаризат Лукманова оьз исине яваплылык пан караганлай, ана эм тандыр саклав борышын да ийги толтырады. Ян йолдасы Кункерхан ман уьш бала тербиялаганлар, бир уныклары да бар. Кызлары Марьям ман Калимат Москва каласындагы алдышы йогары окув ошакларында окыйдылар, айтпага: Пирогов атындагы медицина академиясында эм «Российский государственный университет правосудия».
Ясуьйкенлериннен ийги коьрим алган кыскаяклы оьз балаларына сондай коьрим болып, олардынъ уьстинликлерине суьйинеди.
Н.Кожаева.
Суьвретте: Ф.Лукманова.
