Рамазан Абдулатипов – ол баскалардынъ ишинде коьрнекли, бир де бир калыпта турмайтаган, чиновник акында аьдетли ой-карасларга келиспейтаган аьдем, онынъ истен таювынынъ оьзи де аьдеттен баска болып шыкты..
Аьли бир неше куьнлерден бери дагестанлыларды Москвадынъ айтаяк соьзине, этеек сайлавына каратып койыптылар. Навады йойган Дагестан буьгуьнлерде Путин республика Аькимбасы болжалдан эртерек ис орыныннан таювы акында язган аьризесине кол басарма экен деп куьтеди.
Абдулатипов – бизим регионга олай да бек келисли политик тувыл, ол политик болып, коьбисинше, Дагестан япсарлары аргы ягында оьрленген. Болса да сонынъ оьзинде де ол бир заманда да тувган ата юрты ман байланысын уьзбей келген. Рамазан Абдулатипов Дагестаннынъ баьри соравларын эм маьселелерин де ювык билген эм, республика властинде болмай турып та, соларды колыннан келген шаклы шешпеге коьмек этип турган.
Дагестанда бийик тавлар арасындагы авылда, коьп балалы аьелде тувган кеде россия политикасында аьлемет йогары уьстинликлерге етисти… Диссертациясын яклап, етимисли илми аьрекетин баслаган Рамазанды Москвага эм кайда болса сонда да тувыл, а КПСС Орталык Комитетине – алдынгы СССР-дагы аян властьтинъ оьзине куллык этпеге шакырадылар. Аьли 44 ясында Абдулатипов РСФСР халк депутаты болып сайланады. Бир йылдан сонъ РСФСР Оьр Советининъ Миллетлер палатасынынъ Председатели, дурысында, россия патшалыгынынъ етекшилерининъ бириси этилинип беркитиледи. Рамазан Гаджимурадович федераллык министри, сенатор, Федерация Советининъ вице-спикери, Россия Оькиметининъ вице-премьери, РФ Государстволык Думасынынъ депутаты, Россиядынъ аьдеттен тыскары эм толы ыхтыярлы элшиси, бас каладагы маданият университетининъ ректоры да болып куллык эткен.
Сол себептен 2013-нши йылда, республика президенти Магомедсалам Магомедов баьрисине де анъсыздан тайдырылган сонъ, тек сондай бай биографиясы болган аьдемге Дагестанды етекшилемеге тапшырдылар.
Рамазан Абдулатиповтынъ бесйыллык ис аьрекети Дагестан уьшин парахатлыктынъ эм коьп тармакларда, энъ бас деп, маданият тармагында илгери ымтылувдынъ заманы болды. Советлер власти тайдырылган сонъгы заманлардынъ, «телбегесиз токсаншы» йыллардынъ коьп коркынышлы аьллери властьке тек онынъ келуьви мен бирге тайып кеттилер. Терроризм мен каныгыслы юритилген куьрес тек Абдулатипов регион аькимбасы болган заманда оьзининъ хайырын аькелди. Террорист кавыфлыгы бийлеген, сонынъ курманлыгы болып коьп айтылган эм айтылмаган дагестанлылардынъ яшавлары замансыз уьзилген республика уьшин доьрт йылдан артык заман терактсыз яшав деген ол, шынтылай да, аьлемет эм айлак та каты куьш салув негизинде етисилген уьстинлик болган болар. Буьгуьнлерде Дагестандагы кыянатлык оьлшемининъ статистикалык коьрсетимлери ортакроссиялык коьрсетимлериннен уьш кере тоьмен эм ол зат, шексиз де, революциялык коьрсетим болады. Сол ок заманда Дагестан Россияда колай бааларына тыншаймага (а ол зат регионга туристлерди келтируьв уьшин айлак та онъайлы стимул) эм яшавдынъ савлык кебин макул коьретаган – олай дегени ишпейтаган, таьмеки тартпайтаган эм спорт пан каьр шегетаган регионлар арасында алдышы орынларды алады.
Рамазан Абдулатиповтынъ келуьви мен бирге Дагестаннынъ районлар эм калаларында етекшилев аьрекети туьзетилди, солар кайтадан эм толы кепте Махачкалага бойсынып басладылар.
Янъы ашылган онлаган мектеблер, балалар бавлары, ярастырылган больницалар, янъы медициналык орталыклары, аьлемет онъайлы экономикалык эм маданият проектлери, форумлар эм фестивальлер, туризмди кайтадан аякка тургызув, конъысы регионларда, ювык эм алыс шет эллерде оьткерилген республика куьнлери, Дагестаннынъ ортакроссиялык эм тап барып ортак дуныялык оьлшемине дейим де маданият маржан тасы кимик яркыравы – ол да Рамазан Абдулатиповтынъ заманынынъ аян белгилери.
Айтпага, республикадынъ баьри районларында да Россия халкларынынъ аьдетли маданият орталыклары ашылдылар. Солардынъ коьбиси амбар киртлери мен киртленген эм йыллап ябылып яткан авыл клубларын авыстырдылар.
Экономикалык коьрсетимлерининъ боьтен де авыл хозяйство тармагында йогары оьсуьви, республика еринде бу патшалыкты туьзуьвши тармактынъ толы кебинде аягына турувына уьйкен сенимлик береди.
Онынъ етекшилев шагында этилинген ислердинъ баьрисин де тизип атав уьшин коьп заман керегеек. Абдулатиповтынъ мутылмас эм яркын бесйыллыгы ызына якынлап туры… Дурыс, баьрисине де ярап болмады, баьри ой-ниетлерин де яшавга шыгарып уьлгирмеди. Онйыллап йыйналып келген маьселелерди кыска заман ишинде шешпеге бек авыр.
Промышленность производствосынынъ эм авыл хозяйство ис коьрсетимлерининъ оьсуьви, янъы предприятиелер, теплицалар, юзим эм емис бавлары, янъыртылган аэропорт, янъы коьпирлер эм йоллар, элимизде биринши болып курылган «Поэзия театры», Кавказ согысынынъ энъ де кан тоьгисли ерине салынган «Ахульго» ортак эс эм ортак бакты мемориалы, «Россия – меним тарихим» деген интерактивли музей, халклар ара эм савлайроссиялык оьлшемлеринде белгиленген Дербенттинъ эм Махачкаладынъ мерекелери эм тагы да коьп уьйкен эм кишкей етимислер – булар баьриси де Абдулатиповтынъ бесйыллыгынынъ толы болмаган етимислер сырасы. Ол ислер Абдулатиповтынъ бир бесйыллыгынынъ сырагылары. Маьнелиги ягыннан эки бесйыллыкка тенъ бесйыллыгынынъ сырагылары.
