Сайлавлар бизде йылда да оьтедилер. Тек солардынъ арасында, мага коьре, элимиздинъ етекшисининъ ис орынына тийисли кандидатты айырув – ол бек яваплы эм керекли сайлав. Мунда бизим сондай да уьйкен, ыспайы эм уллы Россиядынъ Президенти ким болса сол болмага ярамайды. Ол затты бизге оьткен тарихимиз бек аьруьв коьрсеткен. Бизим сайлавымыз бан, неге десе бизим де, балаларымыздынъ да, олардынъ балаларынынъ яшав бактылары, Россиядынъ, аз десенъиз сав дуныядынъ танълагы куьн кайдай йолга туьсееги, кайдай орынды бийлееги тар байланыслы. Келип турган каты куьн болаяк сайлавлардынъ маьнелиги тап сондай.
Дурысын айтув керегеди, бизим аьлиги заманымыз, дуныямыз бек авыр. Сав планетамыз бойынша керекли энергоресурслар оьлшеми кемип барады, авадынъ тезлик пен йылынувы коьп ерлерде табиат баьле-казаларын тувдырады, коьплеген политикалык, социаллык маьселелери шешуьвди талаплайдылар. Болса да оннан да бек бизим аьр биримизди дуныядагы материклердинъ, коьп туьрли патшалыклардынъ бир-бириси мен катнасувы, оьзлери арасындагы аьллесуьвлери, США эм Куьнбатар Европа эллерининъ ердеги ресурслар уьшин куьресте оьзлериннен оьзге баскалар ман санаспай, оларга оьз ой-ниетин куьш пен таралтувы, маьселелерди согыс пан шешпеге ымтылувы уьйкен навасызлык эндиреди. Мундай кыйынлы аьллерде бизим Россия элимиздинъ оьрленуьви, онынъ беркуьви эм куватлы болувы ман коьп зат байланыслы, неге десе Россияга онынъ бактысы сав планетада халклар ара тынышлыкты, эмишликти, дурыслыкты якламага буйырган. Биз дуныяга яратылганнан бери сондай эл болып келеятырмыз. Бизден оьзге ол затты бирев де этип болмайды эм этпеек. Соьйтип тарих бойынша Россияга ер юзинде айлак маьнели яваплы орын белгиленген.
Буьгуьнлерде дуныяда туьзилген аьллерге карай берип, ердеги патшалык етекшилери арасында мен Россия Федерациясынынъ Президенти Владимир Владимирович Путиннен акыллысын, йигерлисин, каьмбиллисин коьрмеймен. Айткандай да, 18 йылга ювык заман Путин патшалыгымыздынъ тарихинде, онынъ ямагат-политикалык яшавында уьйкен орынды тутып келген эм келеятыр. Эсимизде авыр 1999-ншы йылдынъ август айы. Бизим Дагестанга конъысы Шешен Республикасыннан халклар ара савытлы террористлер куьплери шапкынлык эткен навасыз куьнлер. Ол замандагы Россия Президенти Борис Ельцин оьзининъ Указы ман сонда ок министрлер кабинетининъ председатели Сергей Степашинди куллыгыннан тайдырып, орынына Владимир Путинди беркитеди. Алдынгы йылларда оьзине эс эттирмейтаган, уьндемес, коьплерге таныс болмаган В.Путин биринши куьнлерден алып исине белсенли урынды. Ол энъ де алды ман Дагестан ерине кирген бандитлерге карсылык этуьвди, сонъында оларды кувувды эм йок этуьвди уйгынлады. Соьйтип, сентябрь айында Новолак районына кирген бандит куьплери де бузгышланып, Чечняга кери кайтарылды. Болса да В.Путин соны ман бу исти кутармады. Ол сол йылдынъ куьзинде ок конъысы республикады бийлеп алган террористлерге карсы экинши согыс операцияды баслады. 2000-ншы йылдынъ март айында В.Путин Россия Президенти этилинип сайланды. Шешен Республикасында юритилип турган террористлерге карсы дав операциясынынъ сырагысында онынъ авыл эм калалары бандитлерден босатылды, шешен халкы бузылган экономикасын туьзетуьвге, тынышлы яшавга кайтты. Ол зат элимизде, халкымыз арасында В.Путиннинъ сыйын коьтерди, неге десе ога дейим конъысы республикады бийлеген бандитлер биревге де яшав бермейтаган эди.
Сол эстеликли 1999-ншы йылда Россия шет эллердинъ «ярдамы» ман бузылувга, гражданлар согысына аьзир этилинген эди. Тек В.Путиннинъ куьшлилиги бу сценарийди бузды, Москва политикалык эркин коьрсетти.
Соннан бери эндигиси 20 йылга ювык заман оьтип туры. Владимир Владимировичтинъ етекшилиги мен сол шаклы заман узагында патшалыгымызда коьп яваплы эм керекли ислер этилинди. Энъ де бас деп кыска заман ишинде Россия шет эллер алдында тизине шоьккен ериннен турды. Бу ис Владимир Путиннинъ савлайы аьрекетинде энъ де маьнелиси болып саналады. Ол Россия ман етекшилевди кайтадан тургызды, власть вертикалин туьзди, соны ман бирге ерли-ерлерге губернаторларды Москва беркитетаган алдынгы принципин кайтарды. Россия Армиясы оьзине керекли кадерде карыжланып баслады. Соьйтип, 2010-ншы йылга Россия дуныядынъ алдышы бес аьскершилик бюджетлери сырасына кирди (58,7 миллиард доллар оьлшеминде), ол тек США, Китай, Франция эм Великобританиядан сонъгы болып токтады. Путиннинъ заманында элимиздинъ Савытлы куьшлери танымастай ийги ягына туьрленди. Аьлиги заманда 2027-нши йылга дейим армияды янъы согыс алатлары ман канагатлав программасы туьзилген. Ама айтув керек болады, эгер СССР бузылмаган болса, армия сондай янъы ракеталарды, баска согыс алатларын, керекли акшады аьли 1990-ншы йылларда да алган болаяк эди. Путин 2000-ншы йыллардынъ ортасында ашык кепте Совет Союзынынъ бузылувы бизим халкымыз уьшин уьйкен кайгылы ис болганын билдирди. Меним ойыма коьре, эгер 1990-ншы йылларда элимиздинъ етекшиси Путин болган болса, СССР патшалыгымыз бузылмас эм ол армаган мукаят та оьрленген болар эди! Кайдай оькинишли факт, тек болса да сонъында сама бизге Путиндей аьдемнинъ келгени наьсибимиз тувыл ма?!
2000-ншы йыллардан 2010-ншы йылларга дейим халктынъ яшав аьллери заьлимдей ийгиленди. Аьлиги заманда яшавшылардынъ хыйлысы автомашиналар, уьйшилик техникасын сатып аладылар, янъы уьйлер курадылар, учреждениелер, организациялар, яшавшылардынъ коьбиси компьютерлер кулланады эм с.б. илгери абытлар орын тавып барады.
Россияда табиатты эм тоьгерек якты саклав, коррупция, алкоголизм, наркомания эм баска маьселелер шешилуьвди куьтедилер. Элбетте, соларды тайдырувды Путин кайсы бир ерде шыгып соьйлевлеринде соьзининъ бас маьнеси этип айырып белгилейди. Мысалы уьшин, коррупция ман куьрес элимизде басланган эм бизим республика еринде де юритилип туры. Сайлавлардан сонъ бу маьселелер, соравлар бойынша кенъ тармаклы куллык армаган бардырылаяк.
Билимли, сабыр, шыдамлы, эр хасиетли, эрши кылыклары болмаган, дайым да илгери карайтаган Владимир Владимирович кайсы заманда да эм кайсы ерде де ийги туьрленислердинъ, янъы курылыслардынъ, алдышы ой-ниетлердинъ баславшысы болып келеди. Ол Россиядынъ келеектегиси куллыкшы, йигерли, оьз элин суьетаган яслар ман байланыслы экенин эм ясларга уьйкен сенимлигин билдиреди.
Мен баьри де район сайлавшыларын 18-нши мартта оьз участок сайлав комиссияларына келмеге эм тавысларын Владимир Путин уьшин бермеге шакыраман. Владимир Путиннинъ йолы – оьрленуьвдинъ, алдыга барувдынъ, тынышлыктынъ эм бирлесуьвдинъ йолы. Янъы Россия уьшин, бизим ийги эм ярык келеектегимиз уьшин, Владимир Путин уьшин! Путинди сайлавымыз – дурыс эм ак ниетли сайлав эм сол сайлавымыз бизим уьйкен Аталыгымызды эндиги де бийик оьрлерге коьтерер!
Мадина Абдулалимова, «Россельхозбанк» Дагестан Республикасындагы филиалынынъ Терекли-Мектебтеги офисининъ етекшиси.