1939-ншы йыл ерли мектебти тамамлап, 16 ясларында яс колхозда куллык этип баслайды. 18 ясында ясты Кызыл Аьскерине шакырадылар.1942-нши йылдан алып Уллы Аталык согысынынъ каты урысларында белсенли катнасып, душпаннынъ алдын бувып келеди. Сол ок йылдынъ сентябрь айында согысувлардынъ бирисинде ийинине енъил яраланады. Тек соннан да ийгиге кайтып, йигитлерше биринши сырада явды кырып баслайды. 1943-нши йылдынъ сентябрь айында авыр согысларынынъ бирисинде аьскерши тагы да авыр яраланады. Тек алдыда кара ниетли явдынъ йолын бувмага керек. Ол, колына савыт-садак алып, элин коршалавга турды.
1944-нши йылда ол 295-нши стрелковый дивизиясынынъ 352-нши разведка ротасында борышын толтырып келген.
«За боевые заслуги» деген медалине разведчик Ахмед Нурмухамед увылы 1944-нши йылдынъ январь айында развед куьби мен бирге барып «тилди» есирге алувда тийисли этиледи. Сол ок йылдынъ март айында Днепр коршалавын куьшлетуьвде бириншилерден болып, йигит яс явдынъ казылмасына гранаталар таслап йок этеди. Сол ок йылдынъ март айында Украинадагы Херсон каласынынъ ювык ерде орынласкан Садовое авылынынъ янында каты согысувы барысында автоматы ман 5 душпанларды йок этеди. Сол эткен йигитлиги уьшин баьтир яс 3-нши дережели Данък орденининъ иеси болады.
1944-нши йылдынъ июнь айында Молдовада Шерпену каласын коршалавда явдынъ коршалавын ядырасы ман бузып, оьзи яраланса да, 3 гитлершилерди йок этеди. Ярасына да карамай, есирге немец аьскершисин алувында да ярдамласады. Сол йылдынъ август айында Аьскер етекшилеви оны 2-нши дережели Данък ордени мен савгалайды.
Коьп кетпей, ол боьликти етекшилеп баслайды. Оны бакты элимиздинъ эм онынъ тысына да коьп кере таслады. 1945-нши йылдынъ март айында кан тоьгисли урыслардынъ бирисинде коркынышсыз боьлик етекшиси 6 немец аьскершилерин есирге алып, 10 явды оьлтирип, йигитлик коьрсетеди. Сол баьтирлиги уьшин СССР Оьр Советининъ Президиумынынъ буйрыгы ман ол «За отвагу» медалине эм 1945-нши йылдынъ 31-нши май айында да 1-нши дережели Данък орденине тийисли этиледи.
Соьйтип, ефрейтор Ахмед Нурмухамедович Данък орденлерининъ толы кавалери болды. Оьзиндей совет аьдемлери мен ол, оьлимсиз йигитликлер коьрсетип, омыравында коьплеген савгалары ман, коьзлеринде суьйиниш пен Уллы Енъуьвди рас алды.
Тувган ери Карагали авылына кайтпага шынты йигитке бакты тек 1945-нши йылдынъ октябрь айында буйырды.
Ийининде авыр согыс йыллары болган яска, согыстан сонъ да бузылган хозяйстводы да колхозда механизатор болып куллык этип коьтермеге туьсти. Колхозда коьрсеткен етимисли иси уьшин ол «Сыйлы колхоз аьрекетшиси» деген атына да тийисли этилген.
Согыс ветераны 70 ясында 1993-нши йылдынъ 9 февралинде арамыздан кешти. Буьгуьнлерде ол арамызда йок болса да, онынъ яшав йолы, коьрсеткен йигитлиги халкына эм оьсип келеятырган несилге оьлимсиз коьрим эм эстелик болып калаяк.
Г. Нурдинова.
Суьвретте: согыс ветераны, Данък орденлерининъ толы кавалери Ахмед Сулейманов.
