Ийги коьрим уьлгиси

Июль айынынъ 8-нши куьни элимизде Аьел, суьйим эм алаллык куьни деп белгиленген. Бу байрам яс байрамлардынъ бириси деп саналады. Онынъ тарихи календарь бойынша 2008-нши йылдан алып басланады деп айтпага боламыз. 

Бу байрам баслап, Муром каласынынъ яшавшылары 2006-ншы йылдынъ 8-нши июль куьнин аьелдинъ анъ байлыгына, нызамына багыслап, савлайроссиялык байрам этип белгилев уьшин, 15-20 мынъ аьдем кол баскан эди. Оннан сонъ 2008-нши йылда олардынъ сол ойын социал- маданият ойларынынъ фонды Светлана Медведевадынъ етекшилеви астында, бу байрамнынъ белгиленуьвин уйгынлап, токтастырган. Соннан бери бу байрам аьдетке кирип, йыл сайын Россия элинде белгиленеди, эм татым аьеллер сол байрамга келистирилип шыккан медаль иеси де боладылар.

Йыл сайын, Россия элининъ баьри регионларынынъ яшавшыларындай болып, бизим Ногай районымыздынъ тийисли аьеллери сол медаль мен савгаланадылар. Бу байрам куьни белгиленип басланганлы он йыл оьтип барады. Сол йыллар ишинде онлаган ногай аьеллери де, савга иелери болып, авылдасларына, миллетине ийги коьрим боладылар. Эсимде, бириншилердинъ бириншиси болып, оьзлерининъ татымлыгы ман уьлги болган Аджибаев Шорадынъ аьели сол медальге тийисли болган эди. 

Бу йыл сол байрам куьнинде «Аьел, суьйим эм алаллык уьшин» медаль Мурзабек эм Мавлизат Бальгишиевлердинъ эм Оразбай эм Гульфира Кильжановлардынъ аьеллерине берилмеге ниетленеди. Бу эки аьел де сыйлавга эм оьрметке тийисли аьеллер. Мурзабек пен Мавлизат оьзлерининъ татым аьелинде увыл ман кызды тербиялаганлар. Увылы Арсланбек те, кызы Нурсият та Москва каласындагы патшалык табиатты туьзуьв университетин окып битиргенлер. Арсланбек буьгуьнлерде оьз аьелин курып, Москва каласында Россия авиакомпаниясында аьдемлерди тасув службасынынъ уйгынлав сменасынынъ етекшиси болып куллык этеди. Ол оьзининъ уьстинликлери мен ата-анасын суьйиндирип турады.

Бальгишиевлердинъ аьели тек увылынынъ уьстинликлерине суьйинип калмайды, кызы Нурсияттынъ да етимислери оларга – уьйкен куьез. Нурсият та оьз аьели мен Москва каласында яшайды. Ол Москва каласынынъ Хамовники районынынъ Управа уйгынлав боьлигининъ бас специалисти болып ислейди. 

Мурзабек пен Мавлизат Бальгишиевлер эки уныктынъ эм бир йиенге атай ман тетей эм эней мен нагашатай боладылар. Олар да сыйлы аьел басларын балдан таьтли болып кувантадылар. Язгы тыншаювларда балаларынынъ балалары келип, Бальгишиевлердинъ азбарын завыклы базарга усатадылар. 

Терекли-Мектеб авылында Оразбай ман Гульфира Кильжановлардынъ аьелин де сыйлы, ийги аьел деп санайдылар. Аьел басы Оразбай авылдасларына бек каьмбил аьдем болып таныс. Ол оьзининъ балаларына да ийги коьрим болып турады. Аьелде эки кыз бан увыл тербияланган эм тербияланады. Кызларына анасы Гульфира, яшавдынъ коьп сырларын ашып, оьзи курган татым аьел наьсибининъ сыры акында хабарлайды. Кильжановлардынъ кызлары Эльвира ман Замира Дагестан патшалык йогары окув ошакларын уьстинликли окып битиргенлер. Буьгуьнлерде Эльвира «Ногайский район» МР администрациясында Район йыйынынынъ бас специалисти болып куллык этеди. Замира болса, «Ногайский район» МР администрациясында опека эм попечительство бойынша боьлик специалисти болып аьрекетин бардырады. Аьелдинъ сеними, Оразбай ман Гульфира Кильжановлардынъ тайпасынынъ оьрлендируьвшиси, тиреви эм диреги увылы  Хаджимурад болады. Ол буьгуьнлерде Терекли-Мектеб авылынынъ Кадрия атындагы орта школасын уьстинликли битирип туры. Онынъ алдыда – кенъ яшав йолы. Хаджимурадтынъ да мырадлары да, ойлары да коьп. Сондай татым аьели болганнан сонъ, Хаджимурадка олар таяв болаягына шек те йок. Оразбай ман Гульфирадынъ бир-бириси мен катнаслыгы, ян ювыклыгы коьплерге, бас деп оьзлерининъ балаларына ийги коьрим болады. Олардынъ сондай татымлыгын коьрген балалары да ушканда, оьз аьеллеринде де соны талаплайдылар. 

Оразбай ман Гульфира бес йиенге сукланып, куьезге толып турадылар. Олар да нагашатайы ман энесинде тез-тез конак боладылар.

Алдымызда – Аьел, суьйим эм алаллык куьни. Бу байрамды Терекли-Мектеб авылыннан Бальгишиевлердинъ эм Кильжановлардынъ аьеллери уьйкен куванышта, татымлыкта, тил бирликте йолыгадылар. Мундай байрамлар аьел аьдемлерин боьтен де тыпакластырады эм бириктиреди, ясларга да ийги коьрим болады.

Г. Сагиндикова.

Суьвретлерде: Кильжановлардынъ эм Бальгишиевлердинъ аьеллери.

Суьвретлер аьел архивиннен.