Ызгы заманларда биревге де ясыртын тувыл, аьр бир аьдемге ата-анасы яшав оьмиринде энъ де ювык аьдем болса да, аьллерге коьре, ата-аналар уьйдинъ «кирти» болып каладылар, бу соьзлерди мен айтпайман, соьйтип аьел ошакты соьндирмей, саклап турган ясуьйкенлер оьзлери айтадылар.
Тек бизим ногайшылык, аьдемшилик касиетлеримиз буьгуьнлерде айлак та коьп болмаса да, сакланылган. Боьтен де, ийгиси сол, бизде бар касиетимизге коьре, ис аьрекетти бардыратаганлар да бар. Олар социаллык куллыкшылар. Бу тармакта языксынув, аьдемшилик касиетлери бар аьдемлер куллык этедилер. Оларга буьгуьнлерде коьплеген ясуьйкенлер уьйкен савболсынларын айтадылар. Акыйкатлай да, бизим Ногай районымызда социаллык куллыкшылары аз куллыкларды этпейдилер, олар ман ярдам кереккен ясуьйкенлер бир кыйынлыкларды да сезбейдилер. Кешеси-куьндизи мен оьзине тапшырылып койган ясуьйкенге аьр бир социаллык куллыкшы ярдамын этеди. Олардынъ алдыларында борышлары да, аьр ай сайын этилмеге керек шаралар планы да салынады. Сол этилетаган куллыклар акында мен Ногай районы бойынша КЦСОН етекшиси Гульфира Мавлимберди кызы Капитуллаевага бир неше соравларымды бермеге ниетлендим.
– Гульфира Мавлимберди кызы, сиз етекшилейтаган тармактынъ куллыкшылары буьгуьнлерде районымызда энъ керекли кеспилердинъ бириси болады, сиз оьлшемине коьре, кишкей болмаган аьрекетти бардырасыз. Мен билип, сиз аьр ай сайын оьз куллыгынъыздынъ планын саласыз. Буьгуьнлерде сиз кайдай куллыклар юритесиз?
– Социаллык куллыкшылары аз куллыклар этпейдилер, олардынъ борышлары да бек коьп. Янъыларда ясуьйкенлер айы озгарылды. Аьр бир авыл еринде ясуьйкенлерге багысланган кешликлер уйгынландылар. Районымыздынъ бир авылы да оьз ерлериндеги ясуьйкенлерди сыйламай, оьрметлемей калмадылар. Олар маданият куллыкшылары ман бирге концерт программаларын аьзирледилер, сыйлы ясуьйкенлерге даьмли сыпыралар туьздилер. Кайсы авылда да болган кешликтен, ясуьйкенлер толы коьнъил мен, авырув-сызлавын да мутып кайттылар. Сол кешликлерди озгараяктан алдын КЦСОН-нынъ боьлик етекшилери мен план туьзилди. Ясуьйкенди сыйлав, олардынъ коьнъилин коьтеруьв бизим киели борышымыз, а социаллык куллыкшыга ол эки кере арттырылган ис борышы. Биз ясуьйкенлерге уьйкен эс беруьвимиз бен, ярдам этуьвимиз бен олар бизге дайым кереклигин коьрсетемиз…
– Сиз ясуьйкенлерге де, ден савлыгында кемшилиги бар аьдемлерге де уьйкен эс этесинъиз. Сизинъ йогарыдагы хабарынъызга коьре, аьр бир авылда ясуьйкенлерге багысланган кешликлер озгарылганлар. Биревге де сыр тувыл, материаллык амаллар болмаса, сондай кешликти уйгынлап та болмайсынъ. Сол кешликлерди уйгынлавга кимлер коьмегин эттилер?
– Бизим коьп шараларымызды озгармага авыл администрация етекшилери колларыннан келген коьмеклерин этедилер. Ясуьйкенлеримизге багысланган кешликлерди де авыл администрацияларынынъ коьмеклери мен озгардык. Маданият куллыкшылары да шетте калмайдылар. Олар социаллык куллыкшылар ман биргелесип, кешликлердинъ озгарылувын уйгынлайдылар. Ясуьйкенлерге багысланган айлыкты озгарувда ярдамын «Ногайский район» МР Депутатлар йыйынынынъ председатели Р.Насыров, авыл администрация етекшиси С.Елманбетова (Кумлы авылында), З. Суюндиков (Нариман авылында), авыл администрация етекшиси З.Отегенов, депутат А.Сагиндикова (Орта-Тоьбе авылында), авыл администрация етекшиси К.Мамаев (Карагас эм Бораншы авылларында), авыл администрация етекшиси А.Арсланов (Червленные Буруны авылында), авыл администрация етекшиси З.Аджибайрамов, УСХ етекшиси А.Аманов, пенсионлык фондынынъ етекшиси Г.Мамаев, ЭГС етекшиси А.Куруптурсунов, УСЗН етекшиси А.Авезов (Терекли-Мектеб авылында) эткенлер. Аьр бирисине уьйкен разылыгымызды билдиремиз.
– Ясуьйкенди сыйлавды яслайын басламага керек, сиз бизим оьсип келеяткан несилимизде сол ийги аьдетти тербиялав уьшин кайдай куллыклар этесинъиз?
– Социаллык куллыкшылары яс несил мен де аьрекет этеди. Бизим куллыкшылар аьр бир авыл мектеби мен де тар байланыс тутады. Ясуьйкенлерге багысланган ай ишинде олар мектеблерге де барып, «Меним тетем» деген темага сочинение шарасын озгардылар, А-Х.Джанибеков атындагы мектебтинъ 3-нши «в» класс окувшылары уьйкен кызыксынув ман катнастылар. Енъуьвшилер грамоталарга да тийисли болдылар, Орта-Тоьбе авыл мектебинде «Яс несил сыйлавды сайлайды» деген темага хабарласув озгарылды. Мунда окувшылар оьзлерининъ ясуьйкенлери акында хабарладылар, олардынъ суьвретлерин аькелдилер. Кыскаша айтканда, ясуьйкенлерге багысланган айды озгараякта алдымызга салган мырадларды толтырдык. Ясуьйкенлеримиз разылыкларын билдирдилер, олар разы болса, биз ис борышымызды намыслы толтырдык деп айтпага боламыз.
– Савболынъыз, Гульфира Мавлимберди кызы. Сизинъ тармактынъ куллыкшылары бардыратаган ис аьрекет уьйкен сыйлавга тийисли, сыйласак сый табармыз деп босына айтылмаган. Ис аьрекетинъизде аьли де коьп разылык соьзлер эситинъиз деген ийги йоравымды сизге айтаман.
Хабарласувды Г.Сагиндикова юриткен.
Суьвретте: эслилерге багысланган кешликтен коьринис.
