Соны ман 900 куьн эм кеше Ленинградты топлар ман, ашлык, сувыклык пан туншыктырган блокадага токтав белгиси салынды. Сол куьн юз мынълаган ленинградшылар уьшин яшавында энъ наьсипли эм сол ок заманда энъ кайгылы куьн эди. Бу куьнге кайтип болса да бир амал тавып еткен аьр бир аьдем оьз кардаш-тувганларын, тенъ-досларын, авылдасларын йойган эди. 

Ленинград уьшин согыс Уллы Аталык кавгасынынъ тарихинде энъ де узын согыс болады. Ол 1941-нши йылдынъ 10-ншы июлиннен 1944-нши йылдынъ 9-ншы августына дейим бардырылган. Совет аьскершилери Ленинградты 900 куьн узагында коршалавы ман герман аьскершилерининъ уьйкен куьшлерин эм савлайы финнлер армиясын тысавладылар.

Ленинградшылар сав дуныяга эрликтинъ, шыдамлыктынъ эм патриотизмнинъ энъ де бийик уьлгилерин коьрсеттилер. Блокада йылларында калада 1 миллионнан артык яшавшылар кырылганлар, сонынъ санында 600 мынъ – ашлыктан. Сол коркынышлы куьнлер акында мунда болган балалардынъ эм уьйкенлердинъ сакланып калган куьнделиклери аян шайытлайды. Гитлер бир неше кере калады ер мен тенъ этип бузбага, яшавшыларын толысынша йок этпеге буйырып турган. Болса да душпан аьскерлери кала коршалавшыларынынъ йигерин япырып болмаганлар.

1944-нши йылдынъ 14-нши январиннен 1-нши мартына дейим Ленинград-Новгород алдыга барув согыс операциясынынъ сырагысында фашистлердинъ «Сырт» аьскер куьбине авыр йойымлар келтирилген. Сонынъ тамамында 27-нши январьде Ленинград каладынъ блокадасы тайдырылган.