Билимлендируьв оьрленуьвининъ Дагестан институты озгарган 2018-нши йылдынъ ЕГЭ сырагылары бойынша Ногай районы Дагестаннынъ баьри калаларынынъ эм районларынынъ сырасында 2-нши орынды, солай ок районларынынъ сырасында 1-нши орынды бийлейди. Бу йыл да выпускниклер сынавлардан былтыргыдай болып уьстинликли оьтер деп сенемиз. 2019-ншы йылда ЕГЭ-лерде 110 окувшы катнасаяк.
Уьстимиздеги окув йылында РФ Просвещение министерствосы ман тек ийги белгилер болган аттестатлардынъ толтырылувына эм берилуьвине туьрленислер киргистилген, сондай аттестат алар уьшин орыс тили эм математика (профильли болжалында) бойынша ЕГЭ-де 70 балл алмага яде математикадынъ негизли болжаллы ЕГЭ-де 5 балл алмага тийисли.
2018-2019-ншы йыллардынъ выпускниклерине ЕГЭ-лерде катнасар уьшин сырагылы сочинение (изложение) язбага тийисли. Сочинениеге «зачет-незачет» деп белги бериледи.
Озган йыллардан баскаланып, бу шара бизим районда оьтпеек, ол Хасавюрт каласынынъ 10-ншы номерли мектебинде озаяк. Сога коьре бу окувшыларга сочинение язувга аьзирленуьв керек.
ЕГЭ-лер А.Джанибеков атындагы мектебтинъ негизинде оьтееклер, мунда баьри аудиторияларга да видеокамералар, солай ок эки сотовый байланыстынъ блокираторлары салынган эм сынавлар болаяк кабинетке киреекте темир затларды излейтаган алат салынады. Баьри экзаменлер де 10 саьатте басланадылар. 2018-нши йылдан алып баьри контрольно-измерительный материаллар сынав болаяк куьн аудиторияларда ашыладылар. Сынавларга келген окувшыларда оьзлери мен паспорты, сыясы кара туьсли болган эки гелевый калем болмага тийисли.
«Россия Федерациясында билимлендируьв акында» Федераллык законы эм ЕГЭ сынавларын озгарув йосыгына келисли, сынавлар катнасувшыларына оьзи мен бирге байланыс амаллар, калькуляторлар, фото, аудио эм видеоаппаратура яде шпаргалкалар аькелмеге ярамайды. Оькинишке, выпускниклер йогарыда белгиленген затларды сынавларга киргисткен куьнлер де болган.
Аявлы ата-аналар, сизге де, сизинъ балаларынъызга да, сынавларда выпускникте байланыс амаллар яде электронлы-санав техникасы бар экени аянланса, ол сынавлардан шыгарылып йиберилеегин эм онынъ иси эсапка алынмаягын, солай ок ол сол йыл ок сынавларды кайтадан беруьв ыхтыярыннан да айырылаягын эм аттестатсыз калаягын, билмеге керек. Соьйтип, выпускник оьзининъ аттестат алув ман эм йогары окув ошагына окымага туьсуьв мен байланыслы мыратларын яшавга шыгарып болалмас. Ойланынъыз, соьйтип этпеге тийиссиз экенин анъланъыз. Выпускник сынавларда толтыраяк борышлары акында ойлап та болмайды, онынъ басын тек телефон яде баска аькелген затым аянланып коймасын деген ой бийлейди.
Оннан оьзгелей, сынавларда окувшыларга бир-бири мен эркин соьйлемеге, эркин аудитория ман юрмеге ярамайды. Тагы да сизге билдирмеге суьемиз, Интернет сетине контрольный-измерительный материалларды коьрсетип салган, солай ок сырагылы патшалык аттестациясынынъ йосыгын бузган ЕГЭ катнасувшысы административли яваплыкка тартылады.
Аявлы ата-аналар! Аттестат алар уьшин выпускник 2 парызлы сабактан: математика эм орыс тилиннен сынавлардан оьтпеге тийисли. Математика бойынша ЕГЭ эки оьлшемге боьлинген: негизли эм профильли. Негизли болжаллы математика бойынша ЕГЭ-динъ ийги сырагылары, окымага туьсуьв уьшин оьтетаган сынавлар сырасында «Математика» сабагы болмаган йогары окув ошагына туьспеге себеплик этеди. Математика бойынша профильли болжаллы ЕГЭ-динъ ийги сырагылары, окувга туьсуьв уьшин оьтпеге керек сынавлар сырасында «Математика» сабагы болган йогары окув ошакларына окымага туьспеге коьмек этеди.
Бу йыл озган йыллардан баскаланып, Рособрнадзор ман выпускниклерге математикадан бир болжаллы яде негизли, яде профильлисиннен оьтпеге разылык берилген. Эгер выпускник сынавлар шагында математикадынъ профильли болжалыннан оьте алмаса, ога кайтадан сынавды оьтеекте негизли яде профильли болжалын сайламага ыхтыяр бериледи.
Выпускникке аттестат алар уьшин, кишкей коьрсетуьв каралган:
– орыс тилиннен – 24 балл;
– математика негизли болжал – 3 балл.
– Йогары окув ошагына туьсер уьшин;
– орыс тили бойынша – 36 балл;
– математика профильли болжал – 27 балл.
Эгер окувшы ЕГЭ-де парызлы эки сабактынъ бирисиннен «2» белгисин алса, ога сосы сынавларды сол ок йыл косымша заманда оьтпеге ыхтыяр бериледи. Аьне яде мине сабактан ЕГЭ-де кайтадан «2» белгисин алган окувшылар сол йылдынъ 1-нши сентябриннен алдын сынавларды оьтпеге кайтадан келип болмайдылар. Орыс тилиннен де, математикадан да сынавларда кишкей коьрсетуьвден оьтпеген выпускниклер ЕГЭ-ди эндиги йыл кайтадан бермеге боладылар. Эрки мен берилген сабаклардан сынавлар сол йыл ок кайтадан берилмейдилер.
Эгер ЕГЭ катнасувшысы онынъ сырагылары ман разы болмаса, ол апелляция бермеге болады.
РФ Билимлендируьв министерствосынынъ 1147-нши номерли буйрыгына келисли «Готов к труду и обороне» Савлайроссиялык физкультура-спорт комплексининъ айырым алтын белгилерининъ иелери сырасыннан йогары билимлендируьвдинъ билимберуьв программалары бойынша окувга туьсеятканларга 1-10 баллга дейим косылады. Косылаяк баллардынъ санын ВУЗ белгилейди.
Биргелес оькимет сынавлардынъ сырагыларынынъ анализи окувшылардынъ туьрли сабаклардан «2» белгисин алувы олардынъ осал билими мен тувыл, сынавларда адалавы, тынышсызланувы ман байланыслы болатаганын коьрсетеди.
Сынавлар оьтеяткан куьнлерде ата-аналардынъ бас борышы балаларына аьзирленуьв уьшин ийги аьллер туьзбеге. Коьтергишлев, тийисли ярдамласув, энъ де бас деп уьйкенлердинъ рахатлыгы балага оьз тынышсызланувын енъмеге коьмек этер.
Анълатынъыз: ийги сырагылар уьшин ЕГЭ-динъ баьри соравларына да явап беруьв парызлы тувыл. Шешуьвде кыйынлыклар тувдырган борышларга кери кайтып турганнан, билетаган соравларга явап берген яхшы.
Аявлы выпускниклер, сизинъ аьр биринъиз ЕГЭ-ди ийги белгилерге бермеге ниетленеди, неге десе ол тек ортак билимлендируьвдинъ акында аттестат алувга себеплигин тийгистип калмайды, ол элимиздинъ алдышы йогары окув ошакларына окымага туьспеге амал береди. Сога коьре эсинъизде сакланъыз, сынавлар – олар сизинъ яшавынъыздынъ маьнели кезеги, ама энъ ызгысы тувыл, баьри зат алдынъызга салган мыратка бойсынады.
Эсинъизде болсын, ЕГЭ-ге арымай-талмай аьзирленуьв аркалы сиз сынавларда оьзинъиздинъ куьшинъизге сенип, рахатлы боларсыз.
Оьзинъизде окымага куьш табынъыз, эгер сиз оьзинъиз окымага суьймесенъиз, билиминъизди арттырмага шалыспасанъыз, бирев де сизге сынавларды уьстинликли оьтпеге ярдам этип болмас.
К.Отегенова, район билимлендируьв управлениесининъ етекшиси.
