Зина ман мен школады битирип, Дагестан патшалык окытувшылык институтына туьскен заманда таныстым. Мен, Зина, Сабират Оракова бирге бардык, сол йыл мен бир неше себепке коьре институтка туьспедим, сога йылап та алдым, Зина меним янымда турып, коьзясымды суьртип: «Йылама, сен аьли де туьсерсинъ», – деди. Сонъында мен де туьстим, окыдым. Соннан алып басланды бизим дослыгымыз, кыймаслыгымыз.
Зинаида Анвар кызы меним яшавымда айлак уьйкен орын алады. Кайдай йигерли, кайратлы хатын эди ол. Халкы уьшин яны авырыган, оьз билимин, оьз куьшин район оьрленуьвине багыслап яшаган инсанлардынъ бириси эди. Онынъ буьгуьнлерде йоклыгы юрегимизди авыртады. Зина бизге аьр заман айтатаган эди: «Сиз ойламанъыз тийисли тыншаювга шыкканда уьйде олтырармыз деп, мен сизди олтыртпаякпан, не болса да сизге этпеге зат табарман».
Язлыкта тувганга ма экен, Зина кыймасым кайдай ярасык, танъ эди. Оны яратпаган, оны ман сукланмаганлар аз эди. Сол ярасыклыгына онынъ акылы да, билимге ымтылысы да тенъ эди. Соьйтип, ол бизим районымыздынъ социалэкономикалык эм маданият яшавына коскан уьлиси айлак уьйкен эди. «Айланай» ансамблининъ туьзилуьвине Зинаида Анвар кызы оьз косымын этти, ансамбльдинъ биринши программаларын салувда да онынъ катнасувы бар эди.
1998-нши йыл Турцияда туьрк тилинде соьйлейтаган яслар фестивали озды, сол шарага ол ансамбльди аькетти, соьйтип, биз биринши кере «Айланай» ансамбли мен тыс эллерге шыктык, биринши сокпакты биз салдык. Сол барувдан бизим эсимизде эм мунълы, эм суьйинишли эскеруьвлер калды.
Турцияда биз Мустафа Алтыншаш пан таныстык, олар бизге тел согып, уьш ногай болып келдилер, савлай ногайлар болып йыйналдык, бийидик, йырладык. Фестиваль озган Селифке каласынынъ басшысы Зинаида Анвар кызына визиткалар салатаган алтын алат савкатлады. Сол байланыс, Аллага шуькир, буьгуьнлерге дейим уьзилмейди. Коьп ерлерде сол заман конакта болдык. Концертлер коьрсеттик, Асият Кумратова, Яхья Кудайбердиев, Фатима Нурлубаева, Хамид Якубов, Оразбике Кокоева, Сакинат Аблемитова эм баска йыравшыларымыз, биювшилеримиз, спонсор болып Солтан Джумаев бардылар. Сол заман, оькинишке, коьлигимиз сынып, оны ясаяк ниет пен юрген эр кисилеримиз йолюрис авариясына туьсип, яраланганы да эсимизде. Аллага шуькир, баьри зат та онъланды. Бу барувдан сонъ телевизорда коьрип бизди, туьрли ерлерде яшайтаган ногайлар таптылар.
Зинаида Анвар кызы ис аьрекетин Джанибеков атындагы мектебинде окытувшы болып баслады, сонъгы йыллар ВЛКСМ РК биринши секретари, райисполком председателининъ орынбасары, КПСС РК экинши секретари, Ленин атындагы совхозынынъ парткомынынъ секретари, Ногай район администрациясынынъ аькимбасынынъ орынбасары болып куллык этти. Кайсы ерде ислесе де, ол оьз ойын айтып, оьз принциплерин коршалап, аьдиллик пен ислейтаган кыскаяклы эди. Аьлиги заманда мен оны эсиме аламан эм ойлайман, кайдай ярасык эди ол, ама кыскаяклылар арасында куьндеслери йок эди, онынъ яшавы, эткен иси бир неше эр кисилер юреклеринде куьндеслик сезимин тувдыратаган эди.
Солардынъ ишинде намартлык эткенлер де болган, сол затлар онынъ авырувына да себеп болды. Район яшавында Зинаида Анвар кызы белсен катнасатаган эди, етекшилердинъ бириси болып, ол туьрли шаралар озгаратаган эди, сол заманда Карашай-Шеркеш Республикасы ман байланыс айлак тар эди. Меним эсимде Келдихан Кумратовадынъ китабининъ презентациясына барганымыз. Шамиль районынынъ мерекесине де барганымыз эсимизде, онда Дагестан етекшилери баьриси де бар эди. Сондай эди меним кыймасым.
Ярасыклык – уьйкен куьш, ол туьзип те, бузып та болады. Зинаида Анвар кызынынъ ярасыклыгы туьзетаган ыспайылык эди, ол аьр кимнинъ эбин тавып, керекли ерде соьйлеп, коьплеген куллыклар этетаган эди. Буьгуьнлерде онынъ йигерлиги, ымтылысы бизге бек керек эди. Юреги таза, намартлык бир де болмаган янын оьз халкы уьшин авыртып яшаган хатын, ногайымнынъ данъклы кызы Зинаида Анвар кызы Коштакова. Намысын сатпай, биревге де яманлык ойламай яшаган ол.
11-нши март айында 70 йыллык мерекесин белгилеек эди. Оькинишке, эрте кетип калды яшавдан, ама биз, онынъ кыймаслары, тенъ-дослары, ювыклары аьр заман эсимизде саклаймыз.
Н.Муталлапова,
Россия Федерациясынынъ ат казанган маданият куллыкшысы.
