Согыс эм ис ветераны

Бу макаламда мен Уллы Аталык согысынынъ катнасувшысы Абубекир Оразбаев (яткан ери еннетли болсын) акында хабарламага суьемен. Ол Коясыл авылында тувган. 1941-нши йылда Совет аьскерининъ сыраларына шакыртылган. 12-нши моторизованный понтонно-мостовой полкта ислеген. Абубекир Оразбаев рядовой пехотинец болган. Олар Днепрдан оьтуьв уьшин коьпирлер ясаганлар эм яраланган аьскершилерди йылгадан оьткергенлер, азыклар эм савытлар болган арбаларды экинши ягага еткергенлер. Согыс кутылган сонъ, ол уьйине кайтпай, япон согысында катнаскан. Маньчжури, Халхин-Голеде болган. 

– Атам оьз службасы акында, тизге дейим сувга толы окопларда ятканмыз деп, хабарлайтаган эди. Олар буйрык бойынша коьпирлерди, атылатаган савытлар ман бузып, баскаларын ясаганлар. Тагы да ол согыста бек коьп туьрли миллетли аьдемлер мен расканы акында айтатаган эди. Аьр бир понтонер оьзининъ  кесек еринде берилген борышын сантиметрге дейим туп-тувра эм заманы ман толтырмага борышлы болган. Мунда согыс нызам бек куьшли болган, – деп Абубекир Оразбаевтинъ кызы атасы айткан хабарын эсине алады.

Согыстан сонъ бизим йигит тувган Коясыл авылына кайтады. Кесек заманнан сонъ, ол Апу Кувандыкова ман аьел курады. Ашлык эм кыйынлык себептен яс аьел Малгобекке коьшпеге амалсыз болады. Янъы ерде Абубекир  Оразбаев  аьскерлик алатланган ерде  каравшы  болып ислейди, куллыгында берилген азыкты ол оьзининъ кишкей кызына аькелген. Мунда (Малгобекте) онынъ хатыны да ислеген, сога коьре оларга кызалакты уьйде ялгыз калдырмага туьскен. Сонъ яс аьел оьз тувган авылына кайтып, яшавынынъ ызгы куьнине дейим мунда яшайдылар. Бирге Абубекир мен Апу 9 бала асыл эткенлер. Коясылда Абубекир бас деп заготовитель, сонъ туькенде ислеген. Ол мал алган, оны саткан, ама оны коьп кере алдатканлар, сога коьре аьел басы эки йыл тутнакта да олтырып шыккан. Аман эсен тутнактан кайтып, Абубекир совхозда сувгарувшы болып ислеген.Тийисли тыншаювга шыккан сонъ да уьйде олтырып турмаган. Ол баьри кызларына да йогары билим берген, увыллары – коьлик айдавшылар. Абубекир Оразбаевич ийги иси уьшин, социалистлик базласларда уьстинликлери уьшин «За трудовое отличие» медали мен савгаланган.

Э. Исмаилова, Зункарь поселогындагы школадынъ орыс тилининъ эм адабиатынынъ окытувшысы.