Ногай ясларымыз тек Ногай районымызда тувыл, Россиядынъ да туьрли субъектлеринде яшап, окувында да, ис аьрекетинде де бийик етимислерин казанып келедилер. Сондай ясларымыздынъ бириси – Абиб Алибиевич Аджатаев. Ол асылы ман Дагестан Республикасынынъ Ногай районынынъ Кумлы авылыннан болады. Ногай яс Алибий эм Люция Аджатаевлердинъ аьелинде тувып-оьскен. Абибке уьш яс толганда, онынъ аьели алыс Сургут каласына коьшеди.
Буьгуьнлерде Абиб – Сургут каласындагы медициналык университетининъ «лечебное дело» боьлигининъ 5-нши курсынынъ студенти. Онынъ тувган ери -– Ногай шоьлине, ата-анасына, кардаш-тувганларына, тувган Кумлы авылына, досларына суьйими уьйкен. Сургут каласын болса яс шынты кыс эм ярасык куьз шаклары уьшин, билим алатаган университетин сапатлы билимлендируьв беретаганы уьшин суьеди.
Буьгуьнлерде 5-нши курсынынъ студенти Абиб Аджатаев «Какой доктор ру» https://kakoi-doctor.ru сайтты туьзди. Ол мектебте окыйтаган шагында математика, информатика, орыс тил дерислерине бек суьйип баратаган эди. Ногай яска сол дерислериннен алган терен билимлери медициналык сайтын туьзбеге амал берди. Сол сайт уьстинде куллык эткен Абибке Сургуттынъ медициналык университетининъ илми китапханасындагы аьлиги заманнынъ билдируьв-ресурслар орталыгыннан программирование бойынша коьплеген китаплерин окып шыкпага туьсти. Ол, кайдай маьселелери барын эм оларды шешпеге керегин де Сургут каласындагы врачлары ман кенъесип, кешелерде оьзининъ лекция-конспектлерине, илми адабиатына таянып, медициналык информатика бойынша тергевлерин этип келди. Абибтинъ ойы ман, коьплеген авырувларынынъ эмлеекке дейим алдын шалып, оны токтатпага тыныш. Сонынъ уьшин аьр бир аьдемге ден савлыгын, аьлин тергевге уьйкен маьне бермеге керек. Излестируьвлеринде ол авырувларга айырым шагынувлары ман, кимге эм кайсы врачка бармага керек, деген соравлары ман коьп кере расып келди. Сол заттынъ негизинде яс студентте сайт туьзбеге керек, деген ой тувады.
Оьткен йылдынъ коькек айыннан алып, Абиб сайттынъ туьзилуьви уьстинде куллык этип келди. Сол пайдалы иси Абибке окувында бир буршавлыгын да бермеди. Бир йылга ювык ол, куьшин де эм заманын аямай, тиресуьвли куллык этип келди. Ногай ястынъ белгилеви мен, ол туьзген алгоритмлери бойынша, баслап ден савлыкка кайдай шагынувлары бары шыгады. Оннан сонъ компьютер оьзи аьр бир шагынувлар бойынша сорастырып, авырыган ерин тавып белгилейди. Баьри явапларды да эсапка алып, тармак тийисли явабын шыгарып береди. «Эгер бир затты анъламаса, ога тегин кыйнайтаган соравды специалисттинъ оьзине бермеге болады. Сонынъ уьшин авырыган аьдемге оьзининъ атын, электронлы почтасын язбага тийисли, почтага явап йибериледи, баска болып, ол сайтта соравын толы кепте язбага тийисли», – деп боьлиседи Абиб Аджатаев оьзининъ иси акында хабарлай келип.
Келеекте де ногай ястынъ IT-медицинасы ман байланыслы бир неше проектлерин яшавга шыгармага ойы бар. Биз ердесимиз, ногай ясымыз Абиб Аджатаевти янъы ашувы ман оьктемсиймиз эм ак юректен кутлаймыз, окувында, баславларында коьплеген яратувшылык уьстинликлерин, кайсы сынавларын да тийисли оьтип, белгили врач болганын йораймыз. Абиб, дайым йолынъ ашык болсын!
Г.Нурдинова.
Суьвретте: Абиб Аджатаев.
