Юмадынъ басланувы ман «село Терекли-Мектеб» СП МО администрациясында бир аьлемет шара болып озды. Мунда район орталыгынынъ аьр бир организациясыннан хатынлар ваькили келип, «Ногайский район» МР администрациясынынъ хатын-кызлар союзынынъ председатели Асият Бадий кызы Манкаевадынъ уйгынлавы ман «Ямагат арасында хатыннынъ орыны» деген темага багысланган йыйын озгарылды.
Йыйынды «село Терекли-Мектеб» СП МО администрациясынынъ аькимбасы Зейдулла Курман увылы Аджибайрамов ашты эм юритти. Ол оьз соьзинде яшав бойынша хатыннынъ орыны кайдай маьнели экенин айтып кетти. Онынъ бас борышы ана болув, баласына тийисли тербия берип, тувра йолга салув. Ол оьзи ийги маслагатшы да болмага тийисли. Аьлиги заманларда биз хатынларды етекшилев органларында да коьремиз. Сол да хатыннынъ акыллылыгын коьрсетеди.
Йыйында экинши соьз «Ногайский район» МР администрациясындагы хатын-кызлар союзынынъ председатели Асият Манкаевага берилди:
– Баьримизге де белги болганлай, патшалык бизге бермеге керек затларды береди, а хатыннынъ орыны баска, ол оьзининъ йылувлыгы ман, маслагаты ман баласына йолдас та, яндавыр да болады. Онынъ борышлары да аз тувыл. Хатын бас деп – ана, бизим аьр биримизде оьз балаларымыз бар, бизим шынты борышымыз – соларды тийисли кепте тербиялав.
Биревимизге де ясыртын тувыл, аьли заман тынышлардан тувыл, кайдай интеллигент аьеллердинъ балалары, оьзлери де йогары кеспили болып, Сирия ерлерине урыслар бардырмага кететаганы, наркотикли алатлар ман пайдаланатаганлар саны йылдан-йылга оьсип, ясарып турады…», – деди ол.
Оннан сонъ, Асият Бадий кызы Манкаева хатыннынъ борышы тек балады оьстируьв болып калмайтаганы акында, бизим хатынлар кайдай кыйын аьллерде де оьзлерин тийислисинше юритип болатаганлары акында, Эльмира Юнус кызы Кожаевадынъ 20 йыл артта болган караклар ман урысларда эткен аьрекетин мысал этип, айтты.
– Эльмира Кожаева тарихке кирген аьдем. 20 йыл артта Дагестан Республикасында караклар ман уьйкен куьрес юритилген, соларга оьзимиз де шайыт болганмыз, меним институтта бирге окыган йолдасым да солар ман урысларда ортакшылык эткен, бизим ердесимиз Эльмира да сол йылларда аьскерши корреспондент болып, урыслардынъ кайнап турган ерлеринде болып, дагестаншыларга оьзгерислер акында билди-руьвлерин «Молодежь Дагестана» газетасынынъ бетлеринде этип турган. Ол оьз янын да аямай эли уьшин, тынышлык уьшин ис аьрекетин бардырган. Буьгуьнлерде сол макалалары бир йыйынтыкка кирип, «1999 год Глазами репортера» деп баспаланып шыккан. Соларды окыйман, баьри зат та коьз алдымда суьвретленеди.
Янъыларда сол 20 йыл артта болган оьзгерислерге багысланган форум Дагестан Рес-публикасынынъ Казбековский районынынъ Дылым авылында болып озды, сонда мен де, бизим районымыздан хатынлар делегациясы да катнасты, сонда Эльмира Юнус кызынынъ китаби мен де танысув болды. Онынъ оьзине де соьз берилди. Бир хатын да оны коьзясын суьртпей тынълап болмады. Элбетте, коьзи мен коьрген аьдемнинъ соьзин тынълав, оны ман бирге сол затларды кайтадан юрегиннен оьткеруьв болады (сол форум акында да газетамыздынъ бетинде макала бар).
Бу куьнги йыйында да Эльмира Юнус кызы Кожаевага соьз берилди. Ол йыйылган хатын-кызларга, онынъ китабине йогары баа бергенлери уьшин, оьзининъ разылык соьзин билдирип, 1999-ншы йылларда республикамызда болган оьзгерислер акында эскеруьв-лери мен боьлисти. Хабары тынълаганларга енъиллерден тувыл эди…
– Бизим республикамызга енъуьвди сол йылларда тыпаклык, дослык аькелди демеге боламыз. Давда кайдай аьдемлерди де коьрдим: коркашларды да, сени кайсы ерде сатпага болатаган аьдемди де. Болса да, аьдемшилик, бир-бирисине яны авырувлык йогары алды. Мен коьргенди Аллам бир инсанга да бермесин, тек тынышлык болсын ер юзинде, – деди китап авторы.
Сол китап акында оьз ойларын Асрет Сарсей кызы Абдурахманова, Феруза Дикинова, Альфия Акимова, Гульфира Капитуллаева, Зарета Аюпова, Надия Башантавова боьлисип, Эльмира Кожаевага оьзлерининъ ийги йоравларын айттылар. Кадрия атындагы мектебининъ окувшысы Айна Мавлимбердиева «Беслан» деген ятлав окып эситтирди. Йыйын бир йылы хабарласув аьлинде оьтти.
Г.Сагиндикова.
Суьвретте: йыйын оьтуьв мезгили.
