Суюн Капаев
Яз эртенълиги
Шолпан тувды, ай батты,
Танъ сес берди, туьн кашты.
Ярык севип дуныяга
Куьн кушагын кенъ ашты.
Алтынласып тоьгерек
Куьн саьвлелер тоьгилди.
Коьгоьленде шык яйнап,
Ерге нурлар себилди.
Ян-янувар куванды:
Ярык куьн-ав, тувды деп.
Туьн тынлыгын бийлеген
Уьстимизден кувды деп.
Яз эртенълик яслыктай,
Ер де, коьк те коьрк атып.
Яс балалар ойнайды
Куьнди коьрип, боьрк атып.
Куруптурсын Оразбаев
* * *
Тоьселген кыр, кенъ эпсиз,
Коьк тенъиздей коьринер,
Шетине коьз еткисиз
Толкынласкан эгинлер.
Ясылланып, яйкалып,
Бармак баслы масаклар.
Куьн де саргылт тартады
Сыбырдасып косаклар.
Сыбырдасып оьз ара,
Яйнайдылар куьлисип,
Бир-бириннен аьл сорап,
Ымлары ман билисип.
Гамзат Аджигельдиев
Ялгыз терек
Тереклиден уьш шакырым алыста,
Айырылдынъ сен болгандай ярыста,
Ымтыласынъ излемеге йолдаслык,
Оьмиринъе аданаслык, кардашлык.
Кыс куьнинде яланъаш яв шапкандай,
Бир буьртиксиз япырагынъ шашкандай,
Яз келгенде гуьлленесинъ сен савлай,
Тамырынънан куьшли канынъ
токтамай.
Кан ювырып, юрек урып, буьрленип,
Даьрейленген ясыл кийип туьрленип,
Маякланып шакырасынъ салкынга,
Сен йолдассынъ адасканга, сасканга.
Яяв-ялпы, болсын суьйген я малшы,
Салкынынъда олтырады ял уьшин.
Ялгыз бан деп эш айтпассынъ, терегим,
Халк пан ювык аьр куьн сайын
юрегинъ.
Кадрия
Шилле шагы
Шилле шагы тар сокпакта коьристик,
Коьзлериме тигилип сен карадынъ.
Коьзлеринъде суьйген карав мен коьрип
Ап-ак кувдынъ кушынындай агардым…
О, юрегим, не шыдамлы бир-бирде
Боласынъ сен, тамашага каламан.
Туьсип неге бузылмадынъ сен ерге?
Сосы затты бир де анълап болмайман.
Атылмады коьктен ерге сары куьн.
Эм сол кеше тоьгилмеди юлдызлар.
Куьн тымганда келди шоьлге кара туьн
Эм тоьсинде яркырады кундызлар.
Биз коьристик, уьзилмеди тек яшав,
«Кадрия», – деп дослар мени
шакырды…
Тек муттынъма? Йок мутпадынъ!
– деп сонда
Арсыз юрек сав дуныяга кышкырды.
Солтанбек Аджиков
Авлакта туьн
Уьйилип бастынъ туврасында
Ак юлдызлар йылтырай.
Куьмис булытлар арасында
Алтын ай да яркырай.
Оьрлерде акырын сыбырдап,
Ел эскенде камыслар.
Тоьгерек якта кыбырдап,
Туьрли айван эм куслар.
Бу язгы туьннинъ авалары
Янга калай енъил ди.
Онынъ аьйлели авазлары
Юбантады коьнъилди.
Анварбек Култаев
Карлыгаш
Йырла йырынъ,
Мен тынълайым, карлыгаш,
Суьйсенъ, яным,
Уьй де яса оьзинъе.
Уш, коьтерил
Оьктем болып йогарга,
Сени саклай
Булытлар да бийикте.
Бийикликте
Ава таза, ер де кенъ,
Елдинъ оьзи
Онда баска, билемен.
Кара оннан,
Белки, уьйинъ коьринер –
Уш, карлыгаш,
Сага сенип тилеймен.
Сраждин Батыров
Ямгыр ман биюв
Ясынок пан гуьрилдеп,
Явын явды куьмпезден.
Куй, кызганмай, себелеп,
Куват куьшим наьзирден,
Мен биювге аьзирмен!
Кел коьнъилге ямгырым,
Мен ше буьгуьн Шиваман!
Алты колым – юмартым,
Ерге, коькке, сени мен
Мен кызганмай пайларман!
Мине дуныям эм келпет,
Сынаспага шыгаман.
Дериялы ял даьвлет –
Оьзим оны бузарман,
Сонъ, оьзим де туьзермен.
Алдым колга бояклар:
Кызыл яктым манълайга –
Алаллыкты саяклап,
Акыйкаты заманга,
Эм вайымы таманга.
Коьзге салдым коьк бояк –
Ол суьйимге Шолпандай.
Бетке яктым ак бояк –
Тазалыкка асылдай,
Ак юрекке минаьдей.
Кара туьси – кирпиклер,
Ол каранъа казадан
Тувмай калган саьбийлер,
Таьгдер болган язадан
Келмегенлер ят элден.
Шыктым карсы явынга
Сыналмага биювден.
Неге десе ямгырга
Намаз бирев кылмаган,
Аьбдес бирев салмаган.
Мен ямгырда бийиймен,
Мен биювдинъ бийи мен…
Мурат Авезов
Сагын
Сагын аккан данъылда,
Саргаяган тоьримде,
Сув акты деп, янъылдым,
Сеним энип коьнъилде.
Яланъ аяк, яланъ бас,
Мунъсыз бала шагында,
Ким сагынга ымтылмас,
Ел ойнаса басында?!
Сувдай коьрип сагынды,
Коьзлеп кеме елкенин,
Алдавына тагылдым,
Билмей не зат экенин.
Мен сагынга ювырдым,
Туьсейим деп толкынга,
Мен оькпемди сувырдым,
Яным етип алкымга.
Сагын болса саркады,
Куьн нурында ойнайды…
Оьтсем анав аркады,
Етермен деп ойладым.
Терге батып манълайым,
Мен токтавсыз шабувда,
Кепкен меним танълайым,
Сагын – сувдай алдымда.
Уьмитимде ялдадым,
Ете алмай сагынга.
Сарккан сагын алдады,
Усап аккан толкынга…
Озды йыллар… Туьсиндим
Оьмир – сагындай экенин…
Кенем де энеди туьсимде
Кемелер ак елкенли…
Салимет Майлыбаева
Язгы коьнъил
Сеземен мен яз тынысын алганын,
Туьрли туьске боялганын коьремен.
Кыс пан бирге сувык ойлар калганын,
Кутлы оьтеди яз шаклары, билемен.
Япырактан тамшып аккан танъгы шык,
Тап коьзястай юрегиме туьседи.
Яным отта, тоьгеректе – тынышлык,
Шынжыр ойлар бийикликке оьседи.
Сосы шакта дертленемен байлыктан,
Ерди-коькти кушагыма аларэм,
Толкынлардай кайнап кеткен
танълыктан
Аьр инсаннынъ юрегине саларэм.
Тоьлекбай Абдулкадыров
Ал шешекей
Ал шешекей, шешекей,
Аш сен ныклы туьйменъди.
Ат пан шыгып алдынъа,
Хош алайым куьйменъди.
Туьйирилип туьймедей
Турсанъ куьез бермессинъ.
Яшав оттынъ ялынын,
Яйнамасанъ, билмессинъ.
Сен яйнасанъ, шешекей,
Булытлы куьн яркырар.
Конъил баскан кара ой,
Сени коьрсем, тыркырар.
Куьлемсиреп куьн карап,
Куьезленер коьргенде.
Саламымды, бас ийип,
Мен берермен, келгенде.
Магомет-Али Ханов
КУЬН КОЬЗИНИНЪ ЭЛИПЛЕРИ
Бесиктеги бала кувнак куьледи,
Куьнге карап кишкей кара коьзлери.
Коьп зат саьбий ол эндиги биледи,
Тек болмайды аьли соьзлерди.
Куьннинъ коьзбайлапи куьлемсиреп бийиктен,
Нурга толган салам ога береди.
Оны коьрип таза ашык юректен,
Саьбий болса оьзи куьндей куьледи.
Саьвлеси мен коьздинъ явын алаган,
Терезединъ яркыраган коьзине.
Куьн эректен элиплерин салады,
Анъламлы тек бу аьвлеттинъ оьзине.
Сонъ ол токтап суье оны бетиннен
Йылы сыйпап бесигиннен, колыннан.
Эм ымтылып тагы коьктинъ шетине,
Тегершиктей тыгырады йолы ман.
Не зат ога язган экен куьн коьзи,
Элиплерин терезеге эткенде?..
Оны саьбий биле болар тек оьзи,
Алгасама, айтар оьсип еткенде.
