Уллы Енъуьвдинъ 80-йыллыгын белгилев бойынша Ногай районында муниципалитеттинъ Хатын-кызлар советининъ баславы ман «Енъуьв байрагы» биринши хатынлар автоювырувы озды. Ол 1945-нши йылда Рейхстагтынъ йогарына илинген Кызыл Байрактынъ копиясын яс несилге ташырувына каратылган акциясынынъ басланувын белгиледи. Енъуьв байрагынынъ копиясы бизге тынышлык-
тынъ маьнелигин, тарих эсин эм атайларымыздынъ – Уллы Аталык согысынын катнасувшыларынынъ асабалыгын саклав кереги акында эске салады.
Хатынлар автоювырувында ветеранлардынъ кызлары, уныклары эмнемерелери, СВ катнасувшылары-
нынъ аналары, хатынлары ортакшылык эттилер. Солардынъ сырасында мен де, согыс ветераны Янмурза Кожаевтинъ унык кызы, бу сыдыралардынъ авторы оьз ис йолдасым ман бирге катнастым. Биз коьликлеримизди баьтир атайларымыздынъ суьвретлери мен, ленталар ман, кызыл байраклар ман ярасыкладык. Ярасык, ел мен елпилдеген Кызыл байракты – Енъуьвдинъ белгисин ыслаган аьр
биревди бир аьлемет оьктемлик эм суьйиниш сезимлери бийлеген болар деп ойлайман. Биз атайларымыздынъ аьскер данъкынынъ йоллары ман, байракты алып барамыз!
Ногай район администрациясыннан йол алган автоювырувынынъ коьликлери эки кесекке боьлиндилер эм, биреви Нариман, Батыр-Мурза, Червленные Буруны, Бораншы, Карагас
авылларына, экиншиси Таьтли-Булак, Ленинаул авылларына йолландылар. Бизим автоколонна бас деп Нариман авылына – уьш дережели Согыс данък орденининъ иеси Алимхан Боранбай увылы Асановтынъ тувган ерине келди. Автоювырув катнасувшыларын йол бойы ман тизилисип турган балалар йолыктылар. Уллы Аталык согысынынъ баьтирлерининъ эстелигининъ касында окытувшылар, окувшылар, авыл яшавшылары, конаклар йыйылганлар. Йыйылганларды Нариман авыл аькимбасынынъ орынбасары Роза Асанова, мектеб етекшиси Байрамбике Тенгизова хошлады-
лар. 11-нши класс окувшысы Казбек Кусегенов Роберт Рождественскийдинъ Реквием ятлавын окыды.
Червленные Буруны эм баска авылларда да автоювырув катнасувшыларын бек йылы аьлде йолыкты-
лар. Аьр бир авылга кирген ерде колларында байраклары ман балалар, яс несилдинъ элине суьйими, баьтирлердинъ эстелигине сый-оьрмет этуьви барын коьрсетип, юреклерге етпей болмады.
Конакларды Червленные Буруны авылында бас деп авыл аькимбасы Рустам Абдулбариев хошлады, ол
автоювырув элимиз эм тарихимиз уьшин оьктемлигимиздинъ эм бирлигимиздинъ белгиси экенин айтты. ДР Ямагат палатасынынъ агзасы, район Хатын-кызлар советининъ председатели Асият Манкаева енъуьвге хатынлар да оьз уьлисин косканларын белгиледи.
– Бизим аталарымыз эм атайларымыз дуныяда тынышлык уьшин куьрескенлер, олар нацизмди йок эткенлер. Оькинишке, нацизм тагы да басын коьтереди. Бу куьнлерде бизим баьтирлер – согыс спецоперациясынынъ катнасувшылары атайларынынъ исин бардырадылар. Уллы Аталык согысы
йылларында болса, Караногай районыннан 2500 аьдем эли уьшин турганлар. Олардынъ ишиннен тек 500-ге ювык аьдем уьйлерине аман кайткан. Согыс йылларында хатынлар фронтка керекли йылы кийимлер йибергенлер, – деди Асият Манкаева. Сонъ окытувшылар эм СВО катнасувшысынынъ анасы Феруза Аманкаева шыгып соьйледилер. Бек ийги этип окувшы Диана Акмурзаева поэма окыды.
Бораншы авылында автоювырув катнасувшыларын мектеб азбарында окувшылар туьрли несиллер баьтирлерининъ суьвретлери мен куьтип туры эдилер. Конакларды мектеб етекшиси Бектемир Зарболганов хошлады. Оннан сонъ шыгып соьйлеген СВО катнасувшыларынынъ аналары
олардынъ увыллары, 40-ншы йылларда атайлар нацизм мен куьрскен кимик, бу куьнлерде явды согатаганын белгиледилер. СВО озып турган ерге гуманитарлык юги мен барган район администрация куллыкшысы Зухра Аджиманбетова оьз коьзи мен коьрген ислер акында айтты. Балалардынъ «Турналар» деген йыр ман биюви СВО барысында баьтирше ян бергенлердинъ ювыкларынынъ юрегине тийип, коьзясларын тоьктиртти. Карагас авылында, мунда 1945-нши йылда Москва каласында озган Енъуьв парадынынъ катнасувшысы, согыс ветераны Кошманбет Кидирния-
зов яшаган, автоювырув катнасувшылары еткенде шатлыклы митингг оьтти. Шарады авыл маданият уьйининъ етекшиси, ДР ат казанган маданият куллыкшысы Алимет Аблезова юритти. Йыйылганлар алдына шыгып авыл аькимбасы Мурат Капашов, Асият Манкаева, согыс ветеранынынъ кызы
Фатима Мамутова, мектеб етекшиси Насипхан Шураева, РФ Журналистлер союзынынъ агзасы Салимет Майыбаева, СВО катнасувшыларынынъ аналары Курасхан Ярикбаева, Кайтархан Отегенова, СВО катнасувшысынынъ ян йолдасы Альфия Акимова шыгып соьйледилер. Йолыгыс ДР ат
казанган артисти Зульфия Аджигеримовадынъ йырлавы ман тамамланды. Батыр-Мурза авылынынъ яшавшылары конакларды 1942-нши йылда госпиталь ерлестирилген мектеб болган тоьбеде йолыктылар. Сол тоьбединъ йогарыннан коьринген шоьл, СВО катнасувшыларына явдынъ
дронларыннан ясырынар уьшин авыл яшавшылары ман согылып, ерге тоьселген шилте аьдемлерди сол йылларга коьширгендей болды. Бу тоьбединъ касында коьп йыллар артта Верховный Главнокомандующий Иосиф Сталинге эстелик салынган болган. Митингте Уллы Аталык согысы-
нынъ катнасувшыларынынъ кызлары Асият Манкаева, Хадижат Аракчиева, волонтерлар Крымхан Елманбетов, Лена Дильманбетова. Балалар бавынынъ тербияланувшылары да шарада катнасып, ятлавлар айттылар. Шара эстеликке гуьл байламлар салынув ман тамамланды.
Нурият Кожаева,
РФ Журналистлер союзынынъ агзасы.
Суьвретте: автоювырувда катнасканлар.