Кырк кийик айынынъ басында республика бойынша театраллык «Бизим баьтирлеримизге багысланады» деп аталган конкурсы басланган эм казан айынынъ ортасына дейим бардырылган. Проект Дагестан Республикасынынъ Аькимбасынынъ карыжларына оьткерилген. Конкурстынъ уйгынлавшысы – Россия театрлар аьрекетшилер союзынынъ Дагестан бойынша боьлиги.
Бу проектти яшавга шыгарув уьстинде эксперт комиссиясынынъ агзалары ман Уллы Аталык согысында енъуьвдинъ 80 йыллыгына багысланган спектакльлер каралды.
Казан айынынъ ызгы куьнлеринде А-П.Салаватов атындагы Кумык анъ-драмалык театрынынъ сахнасында конкурстынъ лауреатларын савгалав шарасы оьтти. Енъуьвшилердинъ сырасында – Ногай патшалык драмалык театры. Кырк кийик айынынъ 15-нши куьнинде Терекли-Мектеб авылында «Алиме» спектаклининъ
коьрсетуьви оьтти. Сол куьн Махачкаладан эксперт комиссиясынынъ агзалары келип, спектакльди карадылар. Актерлар бек ийги ойын коьрсеттилер.
Спектакльди талаплы актер, Крым татар-анъ театрынынъ режиссеры Рефат Сеит-Аблаев (адабият псевдоними – Юсуф Махульдур) салган, пьесадынъ авторы да ол оьзи. Бу йылдынъ увыт айыннан алып спектакль Крымда, Ногай, Бабаюрт, Нефтекум районларында, ГлавСулак поселогында коьрсетилди, спектакльден коьринисти
актерлар Москвада «Рабаданнынъ ак шатыры» шарасында да ойнадылар.
Яс разведчица Алиме Абденанова, онынъ псевдоними «Софие», немецлер алган Крымга йибериледи, сонда онынъ борышы – сенимли аьдемлерден фашистлерге карсы турмага куьп аьзирлемеге.
«Дая» деп аталган куьп явдынъ штаблары, техникасы, согыс боьликлери каерде туратаганы акында орталыкка билдируьвлер йиберип туратаган эди. Оькинишке, кызды сатадылар. Айлак кыйын 19 ясындагы кыздынъ бактысын сахнада коьрмеге. Каравшы спектакльдинъ баьтирлери мен бирге согыстынъ баьри кыйынлыгын, катылыгын оьтеди. Алиме баска радисткалар ман бирге толысынша толтырады борышларын, ама кызлардынъ бириси Инна Гуличенко явдынъ ягына коьшеди эм баьрисин де сатады. Соьйтип, Алимеди ыслайдылар. Ол бир соьз де айтпайды фашистлерге, 1944-нши йылдынъ коькек айынынъ 5-нши куьнинде оны Эски Крым каладынъ тутнагында оьлтиредилер.
– Согыс акында эс – тек оьлгенлерге сый этуьв тувыл, ол бизге тынышлыкты, тарих акыйкатлыкты, инсаннынъ яшавын саклап болув кереги акында айтады. Патриотизм сезими аьр заманда да болган эм болаяк, бизим элимизде баьтирлеримиз Аталыкты коршалаганлар эм келеекте де олар явды урмага аьзир. Биз Алиме, согыстынъ баска катнасувшылары акында эс сакламага керекпиз, сол эсти яс несилге коьширмеге – бизге борыш.
Сол заманда сондай кыйынлыклар кайтадан келмес, – дейди оьзининъ бир хабарласувында Рафат Сеит-Аблаев. Ногайшага пьесады театрдынъ адабият
боьлигининъ етекшиси Рамзия Шабанова коьширген.
Ногай патшалык драмалык театры «Мутылмаяк дайымга» номинация бойынша енъуьвшидинъ дипломын алды. Солай ок театрдынъ коллективи Дагестан Республикасынынъ театрлар аьрекетшилер союзынынъ председатели, Россия Халк артисти Айгум Айгумовтан талап, усталык саниятка аллалыгы эм баьтирлердинъ
эсине сый этуьви уьшин Разылык хатка тийисли болды.
– Бизим коллективке бу тийисли баргы болды, диплом актерлардынъ ийги ойыны уьшин берилди. «Алиме» спектакли – 1945-нши йылда элимизге енъуьв аькелгенлерге эс этуьв. Биз оларды тек эсимизде саклав тувыл, олардынъ баьтирлигин коьрсетип турмага керекпиз, – дейди театр етекшиси, Дагестан Республикасынынъ ат казанган артисти Гульфия Кокоева.
Биз театрга аьли де янъы енъуьвлер эм уьстинликли проектлер йораймыз.
Г.Бекмуратова.
Суьвретте: театр етекшиси Г.Кокоева.
