Согыс йыллардынъ сыдыралары

Уллы Аталык согысында енъуьвдинъ 80 йыллыгына багысланып, Терекли-Мектеб авылында Дагестан Республикасынынъ Язувшылар союзынынъ ногай секциясынынъ район китапхана куллыкшылары ман биргелесте уйгынлавы ман «Согыс акында окыймыз» деп аталып, адабият майданы оьтти. Шарада поэзия суьювшилер, балалар йыйналдылар. Майданды ашты эм юритти Нариман авылынынъ китапханасынынъ етекшиси Айгуль Батырова. Биринши соьзди ногай язувшылар секциясынынъ етекшиси, ДР ат казанган маданият куллыкшысы Гульфира Бекмуратова алды.
– Согыс эм поэзия. Ойлап карасанъ, олардынъ бир ортакшылыгы да йок. Тек белгили «Савыт-садак соьйлесе, шаирлер токтайдылар» деген айтувга карамастан, согыс йылларда шаирлердинъ соьзи токтамаган, ол явды урган, кылыш болып, оьз сесин шыгарган. Согыста соьз коьп заманларда яшав баасына тенъ болган, ама сондай каты эм
маьнели болып бир де эситилмеген. Уллы Аталык согысына дейим СССР элинде 2186 шаирлер эм язувшылар болган, 944 аьдем давга кеткен, согыстан – 417 кайтпаган. Мен буьгуьн суьйиниш пен балаларга карайман, олар – адабият майданнынъ катнасувшылары. Сол зат бек маьнели, саьбийлер анълайдылар эм эсинде саклайдылар, ким оьз яшавын биз таза аспан астында енъуьвдинъ 80 йыл-лыгын байрамшыласын деп яс янларын бергенин. Олар – Уллы Аталык согысынынъ катнасувшылары
эм СВО аьскершилери, – деди ол.

Г.Бекмуратова шарады уйгынлав эм оьткеруьв исинде коьмек эткенлерге савбол айтты. Адабият майданнынъ ашылувында МР «Ногайский район» аькимбасы Джамалутдин Эсиргепов, онынъ орынбасарлары Рашид Шангереев, Мурат Шадиев, Ногай, Тарумов районлары бойынша военкомы Ваха Хафизов, ерли согыс боьлик командири Илья Бондаренко катнастылар. Муниципалитеттинъ басшысы сондай шаралардынъ маьнеси уьйкен, олар келеектеги несилде патриотизм сезимлерин кеплейди деп белгиледи эм баьрисин де Енъуьв куьни мен кутлады. Кутлав соьзи мен Дагестан Республикасынынъ Халк Язувшысы, белгили ногай шаири, коьшируьвшиси, журналисти Бийке Кулунчакова
шыгып соьйледи. Онынъ айтувы ман, Енъуьв куьнин белгилеп турган заманда сондай шарадынъ оьткерилуьвининъ айырым маьнеси бар, шаирлердинъ соьзи согыс
йылларда эситилинип турган, бир зат та оны токтатып болмаган. Оьз соьйлевинде «Шоьл тавысы» республикалык газетасынынъ бас редакторы Эльмира Кожаева уйгынлавшыларга сондай шара озгарганы уьшин савбол айтты. Буьгуьнлерде де бизим коршалавшылар Аталыкты коршалап турганы акында айтып, шаирлер бир де согыс акында язбасынлар, тек ийгилик, суьйим, ана акында язсынлар деген йоравын эситтирди, дуныяга тынышлык келсин деп йорады.

Майданда согыс акында ятлавларды ногай шаирлери Магомет-Али Ханов, Салимет Майлыбаева, Джамиля Аманбаева окыдылар. Оьзи язган ятлавын Уллы Аталык согысынынъ ветеранынынъ увылы Рустем Гапаров, солай ок согыс ветераны Кельдимурат Койлакаевтинъ кызы Замира Кожаева ятлав окыдылар. Оьнерли этип балалар окыдылар ятлавлар. Катнасувшы лардынъ арасында Уллы Аталык согысынынъ ветераны, 1945-нши йылда Енъуьв парадынынъ катнасувшысы Кошманбет Кидирниязовтынъ немереси Лейла Мамутова бар эди. Балалар бек ийги этип аьзирленгенлер, сол зат олардынъ Уллы Енъуьвдинъ маьнели экенин анълайтаганды шайытлайды. Окувшыларга баргылар тапшырылды.

Адабият дуныясы кайдай ярасык эм уллы. Сол дуныяды анълаганлар эм суьйгенлер – бек наьсипли инсанлар.
Бизим хабаршы. Суьвретте: ногай шаирлери шарада