Бу йыл ногай миллетли халкымыздынъ шынты увылы, аьр кайсы аьрекетти де басласа, сонъына дейим еткерип болган, оннан сонъ да, ол баслаган аьрекет оьз емислерин берип турган, кишкей ногайынынъ эткен исин савлай ер юзине белгили этпеге коьп шалыскан, оьзи уьшин яшап, халкы уьшин туьс коьрген аьдемлердинъ бириси эм тириси Сейдахмет Копуштай увылы Рахмедов яшаган болса, оьзининъ 90 йыллык мерекесин белгилеек эди.
Онынъ мерекели ясына багысланган кешликти Ногай район орталык китапханасынынъ куллыкшылары етимисли эм бек кызыклы этип уйгынлап, оьткердилер. Сондай оьзгерисли шарага Сейдахмет Рахмедов пан Ногай район маданиятын коьтеруьв уьстинде телбегеди бирге тарткан аьдемлер, онынъ кол астында ислегенлер эм ювык-кардашлары: увылы ман кызы, уныклары шакырылган эдилер.
Сейдахмет Копуштай увылы Рахмедов – халк авызлама яратувшылыгын йыйнавшы эм баспалавшы, Дагестан Республикасынынъ ат казанган маданият куллыкшысы, Карашай-Шеркеш Республикасынынъ ат казанган журналисти, Россия Федерациясынынъ Язувшылар эм Журналистлер союзларынынъ агзасы, халкымыздынъ оьрленуьвине коьп куьшин салган инсан. Ол яшав оьмирининъ савлай яртысыннан коьп заманын Ногай районымыздынъ маданият тармагына багыслап келди: он йыл узагында маданият боьликти етекшиледи. Сонынъ сол йылларда ис аьрекеттинъ юруьви акында, оны ман бирге ислеген Нарбике Муталлапова, Асият Манкаева, Сабират Абубекерова, онынъ етекшилеви астында сулып алган Оразбике Кокоева, Сакинат Аблемитова, Салимет Ханмурзаева, Асиет Шаникеева, С.Рахмедовтынъ етекшилеви астында кеспиге аяк баскан Мархаба Эсиргепова, Абидат Искакова, Нина Халилова хабарлап, шынты аьрекетшидинъ касиети кайдай болганын айтып оздылар.
Айырым соьз – Сейдахмет Копуштай увылы Рахмедовтынъ ерли газетамыз «Шоьллик маягын» (бу куьнлерде республикалык статусын алган «Шоьл тавысы» газетамыз) етекшилегени акында.
Бу куьнги кешликте оны ман район газетасында ислеген йолдаслар Магомет-Али Ханов пан Любовь Уразаева да ортакшылык этип, оьз ойлары ман, эскеруьвлери мен боьлистилер.
Редакция куллыкшыларыннан биринши соьзди Магомет-Али Ханов алды. Ол оьзининъ Сейдахмет Копуштай увылы ман биринши расувын эсине алды эм, ол болмаган болса, белки, бу куьнлерде М.Ханов атлы язувшы да, журналист те болмаяк эди деген ойын билдирди.
– Меним ятлавларыма биринши белгиди берген Сейдахмет Рахмедов. Оьзимнинъ яратувшылык оьнерим болып, ятлавлар язып басладым, соларды ерли газетадынъ редакциясына почта ман хат язып йибердим. Коьп заман кетпей, редакцияда куллык этетаган авылдасым мага Сейдахмет Копуштай увылыннан саламын да аькелди эм оьзиме редакцияга келмеге керегин билдирди, ол мени шакыртады. «Шакырганга бар, шакканнан каш» деген соьзге таянып, мен мунда келдим. Мени йолыгады редактор оьзи. Сол заман ол мага неге ятлавларымды почта ман йибергенимди сорады эм армаганда оьзиме аькелмеге буйырды. Соьйтип, меним асарларым дуныя ярыгын коьрип баслады. Сонынъ уьшин, мен йигерли кепте айтпага боламан, Сейдахмет Рахмедов меним бактымда айырым орын алатаган инсан.., – деди Магомет-Али Ханов.
Оннан сонъ соьзин бардырган Любовь Уразаева, Сейдахмет Копуштай увылы етекшилеви астында газета коллективинде ис аьрекетин баслаган, сол газетадынъ яваплы секретари деген ис борышын бу куьнлерге дейим де толтырады, С.Рахмедов пан 1984-нши йыл танысканы акында айтты.
– Мени райком партиясы газета редакциясына яваплы секретарь ис орынына ислемеге йиберди. Ис аьрекетимди Сейдахмет Рахмедовтынъ етекшилеви астында басладым. Ол бек яваплы, билимли эм аьр кайсы баславды да тешкеруьвли юритип болган етекши эди.
Ол газетамызды бек авыр йылларда етекшиледи. Бириншилей, журналист кадрлар йок, газетады баспалав амалламаларда да уьйкен етиспевликлер бар эди – полиграфиялык техника да куьн сайын кулланувдан шыгып турады. Не болса да, сол кыйынлыкларга карамастан, юмада газетадынъ уьш номери дуныя ярыгын коьретаган эди.
Ол уьйкен йигерлик пен газета бетлериннен оьз ойларын билдиретаган эди. Яшав бойынша коьретаган етиспевликлерди бир ясырмай айтатаган эди, зыян берип, ис аьрекетин бардыратаган етекшилерди атлы-аты ман язатаган эди. Ол газетадынъ иштелиги кызыклы эм окувшы аьр номерди суьйип окысын деп оьзининъ коьп куьшин салган.
Журналистлик ис аьрекетимде мен Сейдахмет Копуштай увылын оьзимнинъ насихатшым деп санайман. Мен ога сондай да разыман. Оны ман басланган аьрекетим 42-нши йылга барады .., – деди Любовь Ибрагимовна.
Ездесин Еллетхан Шокаева, атасын Балманбет пен Гульнара, уьйкен атайын Айгуль мен Руслан эслерине алдылар.
Аьр бирисининъ хабары оьз алдына кызыклы эди. Ол кайдай аьел басы болганы акында эскердилер балалары, атайынынъ маслагатларын эм берген насихатын бу куьнлерге дейим кулланатаганын эм калай онынъ йоклыгы ога кыйын болатаганы акында айтты унык кызы Айгуль Балманбет кызы.
Бу куьнги шара бек йылы, таьтли зияпетлер толган сыпыра тоьгерегинде оьтти. Эскеруьвлер, Сейдахмет Копуштай увылынынъ йоклыгына оькинишли кайгырувлар, ол заманында суьйген йырлар йырланып оьтти бу куьнги шара.
Яшав. Кетеди аявлылар, халкы уьшин шолпа туьсип юрген инсанлар, биревлерден сонъ калады ийги ат, данък…
Галима Сагиндова,
РФ Журналистлер союзынынъ агзасы.
Суьвретте: шара катнасувшылары.