Оьткен айдынъ ызында А.Асанов атындагы Нариман авыл орта мектебинде коьримли етекши, аьлим, ямагат-политикалык аьрекетши Аскерхан Муса увылы Аджиевтинъ тувганлы 80 йыллыгына багысланган эстеликли шара болып оьтти.
Аскерхан Аджиев. Онынъ аты халкымыз арасында 1970-нши йыллардан алып эм эндиги де тек Ногай районында да тувыл, ама республикалык оьлшеминде эм онынъ да тысында яркын коьримли эм кенъ белгили деп саналады. Авыл хозяйство илмилер докторы, Дагестан Республикасынынъ Госсоветининъ агзасы, бир неше ис орденлер эм медальлер иеси, Дагестан Республикасынынъ алдынгы авыл хозяйство эм азык-туьлик министри, оннан сонъ коьлик эм телекоммуникациялар министри, «Куьнбатар» тукымлы койлар оьстируьвши совхозынынъ директоры, Ногай район исполкомынынъ председатели, сонъында айтылган «Червленные буруны» патшалык заводынынъ директоры, Ногай район халк депутатлар советининъ председатели, Ногай район администрациясынынъ аькимбасы – мине бу Аскерхан Аджиевтинъ яшав эм ис йолынынъ аьли де толы болмаган белгилери. Терен билимли, интеллигентли, суслы, хозяйствога мукаят, алдыга, оьз халкынынъ келеектеги яшавына, миллет менталитетине тешкеруьвли карап билген сулыплы етекши оьзиннен сонъ замандасларынынъ юреклеринде яркын эм мутылгысыз ыз калдырган.
Аскерхан Аджиевтинъ сондай эм коьп баска ян сапатлары акында А.Асанов атындагы Нариман авыл орта мектебинде болып оьткен онынъ тувганлы 80 йыллыгына багысланган «Яшавын халкына багыслаган» деген эстеликли шарадынъ катнасувшылары хабарладылар.
А.Аджиев тувган уьйинде, аьелинде кайдай болганы, кайтип оьз ата-анасына, оьзиннен кишкей инилерине эм карындасларына коьмек эткени акында онынъ тувган карындасы Мархаба Эсиргепова айтты. Мектебтеги окув классынынъ тамындагы уьйкен экранда Аскерхан Аджиевтинъ яшав эм ис йолы акында хабарлайтаган аьлемет ийги суьвретлер коьрсетилиндилер.
А.Аджиевтинъ яшав, хозяйстволык эм ямагат-политикалык аьрекети акында районымыздынъ оьрметли ясуьйкенлерининъ бириси Зубаир Аджибаев айтып озды. Онынъ эскеруьвлерине коьре, 60-ншы йыллардынъ ызында эм 70-нши йыллардынъ басында олардынъ Ленин атындагы совхозында бирге ислеген йылларынынъ биринши куьнлериннен алып, ол (Аскерхан Аджиев сол йылларда бу хозяйствода бас инженер болып куллык эткен) оны йогары категориялы специалист экенин танып билген. «Ол айлак та бек билимли, талаплы эм соны ман бирге керек еринде заьлимдей суслы етекши эди. Район еринде сондай специалистти эм басшыды мен оннан алдын эм оннан сонъ да бир де коьрмегенмен. Дурысын айтсам, аьлиги заманда да оны баска бирев мен де тенълестирип болмайман», – деди Зубаир Аджибаев.
Ногай районынынъ Согыс, ис, Савытлы куьшлер эм ыхтыяр саклавшы органлар ветеранлар советининъ председатели Акманбет Сангишиев те Аскерхан Аджиев акында оьз ойлары ман боьлисти. Онынъ соьзлерине коьре, олар бир авылда тувып оьскенлер, кайгысыз балалык шагында бирге ойнаганлар эм сол заманлардан алып келеектеги район басшысынынъ хаьсиети кепленип баслаган. А.Аджиев оьзине де эм ога бойсынатаган баьри аьдемлерге де каты эди, ама куллыктан сонъ ким мен соьйлесе де, оьзининъ йылы аьдемшилигин коьрсетип билген. Акманбет Сангишиев бизим мектеблердеги окувшыларымыз уьшин мундай класс тысындагы шараларды йыйы оьткерип турмага керегин белгиледи. Онынъ ойы ман, ол зат тек уьйкенлерге тувыл, ама бас деп оьсип келеяткан несиллерге керекли.
Оьзининъ эскеруьвлеринде Россиядынъ ат казанган маданият куллыкшысы Нарбийке Муталлапова халкымыздынъ сондай да яркын ваькили Аскерхан Аджиев акында дурыс кепте соьйлеп те билмеге керек деп белгиледи. Ол «Шоьл тавысы» республикалык газетасында А.Аджиев акында баспаланган Зубаир Аджибаевтинъ макаласына йогары белгисин берди. Онынъ айтувы ман, Аскерхан Мусаевич пен ол 80-нши йылларда Куьнбатар авыл орта мектебининъ директоры болып ислеген заманлардан алып таныскан. А.Аджиев сол йылларда «Куьнбатар» тукымлы койлар оьстируьвши совхозынынъ директоры болып ислейтаган эди.
«Мектебте сол йылларда аз маьселелер йок тувыл эди, сонынъ уьшин де ерли яшавшылар мага совхоздынъ етекшисине бармага маслагат бердилер, ол сизге коьмек этер деп те сендирдилер. Ол заманларда мен яс эдим. Аскерхан Мусаевичтинъ кабинетининъ янына бир неше кере янасаман, ама онынъ суслы шырайын эслеп, кирип болмайман. Болса да, кесек заман оьткен сонъ, мен оны ман иркилмей, йигерли кепте соьйлейтаган да болдым. Ол бизим мектебимизге бир хыйлы соравларын шешпеге коьмек эткен», – деди Нарбийке Муталлапова. Ол солай ок А.Аджиев Куьнбатар авылында алма бавын эккени акында айырым кепте айтып белгиледи. Сол эстеликли бав онынъ атын юритпеге керек деген ойын да айтты. Н.Муталлаповадынъ эскеруьвлерине коьре, ерли яшавшылар А.Аджиевтинъ акында бек йылы соьзлер айтатаган эдилер. Солай ок онынъ ян йолдасынынъ абырайы да бу авылда бек уьйкен болганын белгиледи.
Эстеликли шарада оьзлерининъ йылы эскеруьвлери мен эм ойлары ман солай ок алдынгысы КПСС Ногай район комитетининъ боьлик заведующийи, аьлиги заманда Патшалык фольклор-этнографиялык «Айланай» ансамблинде куллык этетаган Мария Шаршева, район Хатын-кызлар советининъ председатели, алдынгысы район аькимбасы Аскерхан Аджиевтинъ орынбасары болып ислеген Асият Манкаева, Нариман авыл яшавшысы, район администрациясында ер комитетининъ алдынгы етекшиси Сейдахмет Толубаев, район финанслар боьлигининъ алдынгы заведующийи Кайнадин Суюндиков, «Шоьл тавысы» республикалык газетасынынъ бас редакторы Эльмира Кожаева боьлистилер.
А.Аджиевтинъ тувган карындаслары Мархаба Эсиргепова, Саниет Салихова, Сайлав Мусаева, Роза Аджиева, район Пенсионлык фондынынъ начальниги Мадина Абдулалимова Аджиевлердинъ аьели атыннан бу эстеликли кешликти аьзирлеген Нариман авыл орта мектебининъ етекшисине эм окытувшыларына, сонда катнаскан эм оьзлерининъ ийги эскеруьвлерин айткан йолдасларга разылыгын билдирдилер.
Шарады тамамлай келип, мектеб директоры Байрамбийке Тенгизова, авыл администрациясынынъ секретари Роза Асанова Аскерхан Аджиевтинъ аты эм иси халкымыздынъ тарихинде оьмирлерге тураягы эм мутылмаягы акында белгиледилер.
М.Ханов.
Сувьретте: эстеликли шарада.