Оьз яшаган ерин шынтылайын суьйген аьр бир аьдем оны ярасыкламага, яйнаган бавга айландырмага, атын баска якларга белгили этпеге, онынъ оьрленуьвине эм халкынынъ маданиятын саклавга уьлис коспага, кыскаша айтканда, колыннан келген шаклы пайда аькелмеге шалысады. Тек сол ак ниет бир-эки йыллык аьрекет пен толып калмай, онйыллар савлайын оьзин берип ислевди талаплайды.
Ногай районынынъ Терекли-Мектеб авылындагы «У Гульзары» Конак уьй гостиница-туристлик комплекси бу куьнлерде тек республикамызга тувыл, онынъ тысына да белги-
ли. Мунда шет эллери – Германиядан, Турциядан, Ираннан, элимиздинъ туьрли калаларыннан келген сыйлы конакларды тийисли аьлде йолыгадылар. Бу Конак уьйинде республикамыздынъ етекшилевиннен ДР Оькиметининъ председатели Абдулмуслим Абдулмуслимов, алдынгы ДР миллет политика бойынша министри Татьяна Гамалей, ДР маданият министри Зарема Бутаева эм баскалар болганлар. Конак уьйдинъ иеси Гульзара Эсмухамбетовадынъ айтувы ман, мунда бир йорыктан ети министрди йолыккан заман да болган. Бу куьн ол баьри зат та кайтип басланганы ман бизи мен боьлиседи.
– Мен Шешен Республикасынынъ Бурунское (Коьк уьй) авылында тувып-оьскенмен. Шешен еринде согыс оьзгерислер озган кыйынлы 1993-нши йылда кишкей кызым ман
Ногай районына коьшип келдим. Кенъ юрекли Ногай районы бизди оьзининъ койнына алды, йылувлыгына орады. Сонынъ уьшин мен ога, Дагестан Республикасына уьйкен разылык саклайман. Бек суьемен Дагестанды да, Ногай районын да, оьз халкымды
да эм, яшаган еримде, энъ де бас деп, ога пайдалы болмага деп куьшимди саламан, – дейди Конак уьй иеси. Ногай районында хатын- кыскаяклы энъ де бас деп орманлык хозяйствосында орманшы болып куллык эткен. Сол замандагы район аькимбасы Аскерхан Аджиев Гульзара Яналиевнадан кайдай коьмек керек деп сораганда, хатын ер участогы керекли экенин билдирген эм аьли гостиница – туристлик комплекси
орынласкан ердинъ бир кесегин сайлаган. Сол заман ол боп-бос, электроярык, газ, сув тартылмаган оьленнинъ оьзи эркин оьспеген такыр ер болган. Сол ерди бир неше йыл ишинде Гульзара Эсмухамбетова яйнаган бавга айландырган. Мунда ол 500-ге ювык
емис тереклер олтырткан, баьриси де емис береди, баска яклардан да бизде болмаган оьсимликлер аькелип шашкан. Тагы да бу куьнлерде Гостиницатуристлик комплексиндеги контактлы зоопаркта туьрли кусларды, солай ок Милка туьеди коьрмеге, айваннынъ уьстине минип кыдырмага да амал бар. Конак уьйде баьри онъайлыклар
туьзуьв ниетте, «Маркет-24» туькени де аьрекет этеди.
Конак уьйдинъ кенъ азбарында ногай пеш, ногайда бурын болган шетенлер, ат арба эм баска затлар халкымыздынъ аьвелгиси ман конакларды таныстырады. Шатлыклар озгарылатаган зал да ногай халкынынъ бурын кулланган термеси мен ярасыкланган, мунда бийкелер кийген кийимлер де, калшалар да коьрсетилинген. Сол ярасыклыклар оны коьрген аьдемнинъ янында бир аьлемет парахатлык кондырадылар. Мунда аьзирленген даьмли аслардынъ да данъкы республика тысына дейим де еткен. Олай дегенимиз, Гульзара Эсмухамбетова янъыларда «Япсарсыз асхана» деп аталган Халклар ара фестиваль-конкурсында ортакшылык этип, Дагестан ресторанлары арасында 1-нши орынды казанган. Конак уьй иеси коьп туьрли конкурслар енъуьвшиси болган, айтпага, Дагестан Республикасында авыл туризмининъ энъ де ийги объекти» деген республикалык конкурсында енъген эм диплом ман савгаланган. «Открой Дагестан» II Дагестан халклар ара туристлик форумы бойынша халк усталыклар фестивалинде Ногай районын тийисли аьлде ваькиллегени эм предпринимательстводынъ оьрленуьвине уьлис косканы, районнынъ ямагат яшавында катнасканы, саваплык аьрекети уьшин Гульзара Эсмухамбетова алдынгы район аькимбасы Мухтарбий Аджековтан разылык хат алган. «У Гульзары» Конак уьйи «Агро Тур 2020» 2-нши Республикалык выставка-ярмалыкта белсенли катнасканы уьшин ДР Туризм эм халк художестволык промыслар бойынша министерствосынынъ дипломы ман савгаланган. Конак уьй регионнынъ социаллык-экономикалык оьрленуьвинде катнасканы уьшин 2023-нши йылдынъ «Савлайроссиялык Сый Китабининъ» Федераллык Реестрине киргизилген. Гульзара дайым янъыды излевде. Онынъ заманга келисли, кызыклы ой-ниетлери коьп. «Меним коьп ниетлерим яшавга шыгарылмаган, бек керекли болады йогары кеспи усталыгы болган аьдемлер. Районымызда туризм тармагы оьрленгенин суьемен. Янъы ой-ниетлери болган ясларга мен ярдамымды этпеге дайым да аьзир. Амаллар бизде коьп, тек яны авырыган, кайратлы аьдемлер керек.
Яшаган еримиздинъ аты, данъкы оьссин, мунда уьйкен маьнели шаралар оьтсин. Халклар ара «Шелковый путь» раллидинъ Россиядагы кезеги Ногай районнынъ уьстиннен кетуьвинде бизим Конак уьйдинъ косымы бар, – дейди Гульзара. Ол аьли
Туризм эм сервис Россия патшалык университетинде билимин оьстиреди. Конак уьй иеси Савдуныялык ресторан спортынынъ федерациясынынъ агзасы болады.
«У Гульзары» Конак уьйинде муниципалитеттинъ мерекели шаралары оьтедилер, айтпага, Ногай районынынъ 90 эм 95 йыллыгы бойынша да мунда шатлыклар озган. Тагыда СВО катнасувшылары ман, район етекшилерининъ ортакшылык этуьви мен, йолыгысына багысланган уьйкен шара да мунда болды. Гульзара Яналиевна саваплык пан да каьр шегеди. Йыл сайын ол сыйлы ораза айында авызашарлар озгарады. Ызгы эки йыл СВО барысында ян берген аьскершилердинъ ата-аналарын эм СВО-га эки увылын йиберген ата-аналарды шакырган. Гульзара Эсмухамбетова Запорожье областине эм ДНР-на барып, ердес СВО катнасувшы йигитлерге уьйдеги аслар аьзирлеген. Ол
«Аьскершиге посылка» акциясында да тез-тез катнасады.
«Меним энъ де уьйкен байлыгым, суьйинишим эм тиревим – балаларым эм ян йолдасым Абибулла. Кызым Фатимат Москва каласында врач-терапевт болып ислесе де, тыншаюв куьнлеринде Ногай районга келеди, мага коьмек этеди, залдагы термеди ол ясаткан. Каримулла увылым – настольный теннис бойынша ДР-нынъ 3 кере чемпионы болган. Бизим Конак уьйде районда сынъар теннис клубы бар. Аваслыгы бар балалар ман бирге Каримулла ислеп, Ногай районда теннис спортын оьрлендирмеге суьеди, – дейди наьсипли ана эм хатын. Янъыларда Гульзара Эсмухамбетова 55 йыллык мерекесин кардаш-тувганлары ман белгиледи. Конак уьй иесин Ногай район етекшилеви, «Япсарсыз асхана» проектининъ етекшисининъ коьмекшиси Елена Вербицкая эм баскалар кутламага келдилер. Гульзара Яналиевнадынъ кайратлыгына, куллыксуьерлигине, ийгиге сенимине аьдем сукланмай болмайды. Янъыларда Конак уьйинде болып, ызгы йыллар мунда бек коьп туьрленислер болганын сездим. Тек 5 йыл тувыл, 10-20 йыл озгандай. Гульзарага аьли де уьйкен уьстинликлер эм энъ де йигерли ниетлери яшавга айланганын йораймыз.
Нурият Кожаева,
РФ Журналистлер союзынынъ агзасы.
Суьвретлерде: Г.Эсмухамбетова увылы К.Яриков пан.
