Ставрополь крайынынъ Нефтекум районынынъ Коясыл авылынынъ маданият меканында шатлыклы аьлде «Тувган тил – халктынъ яны» деп аталган ногай тилининъ клубы ашылды.
Бу шарада ерли, Дагестан эм Карашай-Шеркеш Республикаларыннан белгили ногай шаирлери, язувшылары, аьлимлери, окытувшылар, маданият, саният аьрекетшилери, ямагат организацияларынынъ, коьлем информация амалларынынъ ваькиллери, СВО, «Оьзимиздикилерди тасламаймыз» деген волонтерлар куьбининъ катнасувшылары, предпринимательлер, авыл яшавшылары ортакшыладылар.
Маданият меканынынъ куллыкшыларынынъ коллары ман фойединъ иши ногай халкынынъ бай маданият дуныясынынъ бир ярык кесегине айландырылганы
аьр кимди де сукландырмай калмады. Мунда миллет кийгиз, кол оьнер усталарынынъ, ногай суьвретшилерининъ аьлемет ярасык куллыклары, хатын-кызлар
ыспайылыклары, бурынгы ез оьмирлердеги заманнынъ уьйшилик алатлары: саздан этилинген савытлар, шоьлмеклер, кабалар, эрлер эм хатынлардынъ миллет
кийимлери, ана тилиндеги ногай авторларынынъ китаплери коьрсетилинип салынган эдилер.
Шарадынъ басында келген конакларга эм авыл яшавшыларына каратылган саламлав соьзин Нефтекум районынынъ сыйлы гражданини, алдынгы «Мирный»
совхозынынъ директоры Агали Канаев айтты. Ол Коясыл авыл Советининъ председатели болып ислеген йылларда мунда аьлиги уьйкен маданият меканы, согыста ян берген йигитлерге эстеликли мемориал курылган, авыл паркы коьрклендирилген. Агали аьр заманда да миллет анъламлыкты, тилди, тарихти, бурынгы аьдетлерди яшавга кайтарувда шолпа туьсип катнасып келеди, ол ногай халкынынъ коьплеген маданияткоьлем шараларынынъ уйгынлавшысы эм ортакшысы болады.
Агали оьз соьзинде халк яшавында тувган тилдинъ орынын эм маьнелигин белгилеп, ашылып турган клубтынъ катнасувшыларына ногай миллет тилин эм
маданиятын саклавда эм оьрлентуьв йолында етимисли аьрекет этуьвди йорады. Нефтекум кала округынынъ администрациясынынъ маданият боьлигининъ етекшиси Ольга Кругова келеяткан янъы 2026-ншы йылды Россия Президенти Владимир Путин элимиздинъ халкларынынъ бирлик йылы деп
билдиргенин белгиледи. Онынъ соьзлери мен, Ставрополь крайында 56 миллетлердинъ ваькиллери яшайдылар эм ислейдилер. Кругова Коясыл авыл маданият
меканында буьгуьнлерде 4 ногай коллективлери аьрекетин бардыратаганы акында «оьктемлик пен айтпай болмайман», – деди.
«Биз аьлиги заманларда коьп миллет шараларды оьткеремиз. Халк оьзининъ тилин билмеге тийисли, а тил – ол аьдетлер, маданият, ол ушыны ман да халктынъ яны деп саналады. Биз миллетлер ара катнасувларга багысланган шаралар озгарганда, маданиятымыз, аьдетлеримиз бен бир-биримиз бен
боьлискенде, мине сол заман Россия элимиз куьшли деп саналады» – деп белгиледи Кругова.
Ставрополь крайынынъ ногай регионаллык-маданият автономиясынынъ ямагат организациясынынъ исполкомынынъ председатели Артур Ибрагимов, бу маьнели шарадынъ катнасувшыларын ана тилининъ клубынынъ ашылувы ман кутлай берип, буьгуьнлерде бизде мундай клублар аз, бизим мектеблерде тувган тили окытылмайды (Ставрополь крайында) деп билдирди. Ол ана тилининъ клубынынъ ашылувы эм аьрекет этуьви тувган ногай соьзимизди, адабиятымызды, маданиятымызды эм саниятымызды саклавда эм кайтадан тургызувда аьруьв дем берер деген сенимин билдирди.
Ногай тили, деди ол, буьгуьнлерде дуныядынъ туьрли ерлеринде 300 миллион аьдемлер соьйлейтаган тюрк тиллерининъ уллы аьелининъ ваькили болады.
Шарада солай ок Дагестан ногайларынынъ делегациясы атыннан Ногай район хатынкызлар советининъ председатели Асият Манкаева, РФ Язувшылар
эм Журналистлер союзларынынъ агзасы, Дагестан Язувшылар союзындагы ногай секциясынынъ етекшиси, Дагестан ат казанган маданият куллыкшысы Гульфира Бекмуратова, белгили ногай шаирлери Салимет Майлыбаева, бу сыдыралардынъ авторы, Джамиля Аманбаева, «Айланай» патшалык фольклор-этнографиялык ансамблининъ художестволык етекшиси, ДР ат казанган артисти Мурат Ваисов, «Дослар» ногай тилиндеги телеканалынынъ директоры
Даниял Исакаев, Россия ногайларынынъ ФНКА Оьр Советининъ Президиумынынъ агзасы, Кизляр районындагы ногайлардынъ миллет-маданият автономиясынынъ председатели Изидин Бигишиев, белгили шаир, КарашайШеркеш ногайларынынъ «Маьметекей» балалар журналынынъ редакторы Асан Найманов эм баскалар катнастылар, оьз ойларын, йоравларын айттылар. Аьр бир шыгып соьйлеген аьдем халкымыздынъ яшавында тувган ана
тилдинъ боьтен де миллетимиздинъ маданият эм бурынгы аьдетлерин саклавда, оьсип келеяткан яс несиллерди тербиялавда уьйкен маьнели орын тутувын белгиледилер. Соны ман бирге ана тилимиздинъ йойылып барувы ман бирге биз келеекте мынъйыллыктынъ теренлигиннен басланатаган уллы шоьл маданиятынынъ коьримли ваькили болатаган сав бир этносымыздынъ йок болувы ман байланыслы уьйкен кайгыды да анълавымыз бек маьнели болады. Шарадынъ ортакшылары ана тилининъ клубына миллет тилимизди саклавда эм оьрлентуьвде уьстинликли аьрекет этуьвди йорадылар, сога колдан келетаган
коьмек этееклерине эм сонынъисинде катнасаягына сендирдилер.
Ногай тилининъ клубынынъ ашылувына багысланган шарада Коясыл авыл маданият меканынынъ балалар хореографиялык эм уьйкенлердинъ вокал куьплери, ерли ногай театрынынъ актерлары да (олар йыйылганларга уьйшиликте кайын анасы ман келини арасындагы катнасувларды йылы юмор негизинде интермедия кебинде коьрсеттилер) белсен ортакшылык эттилер.
Шарадынъ катнасувшылары солай ок Коясыл авылынынъ маданият меканынынъ директоры Тереза Аджиевага сондай ийги шарады йогары дережеде уйгынлаганы эм оьткергени уьшин уьйкен разылыгын билдирдилер.
М-А.Ханов.
Суьвретлерде: шарадынъ ортакшыларынынъ бир куьби, шарадан коьринислер.
