1942-нши йылдынъ язлык шагында Сырт Кавказ еринде бек авыр аьллер туьзилди. Немец отрядлары Ставрополь крайынынъ (ол заманда Кизляр округына Караногай, Кизляр, Шелковской, Ачикулак, Коясула районлары киретаган эди) кайбир кесек ерлерин алган эдилер.
Соны ман сол йылларда Ставрополь партия крайкомы ягыннан баьри кала эм район партия комитетлерине буйрык берилип, бу баьри районларда, сонынъ ишинде Караногай районында да, партизан отрядлары курылган. Бизим ерде туьзилген партизан отряд сырасында орыслар, кумыклар, ногайлар бар эдилер. Отрядка бизим Тав элимиз – Дагестаннынъ данъклы улы Махач Дахадаевтинъ атын бердилер. Отрядтынъ етекши орынларында туьрли миллетли яслар эдилер: отряд командири Владимир Георгиевич Ломидзе (грузин), отряд комиссары Юсуп Идрисович Аджиев (лак миллетли), разведка басшысы Дмитрий Иванович Киреев (орыс) эм штаб басшысы Ильяс Муллаевич Алиев (ногай). Коьп аьдемлер болган отряд сырасында: айтпага, К.Сахтаев, А.Балугов, Н.Капуза, З.Яхьяев, С.Янмурзаев, Н.Эрежеев, К.Шураев, К.Муллаев, Р.Бугаев, Т.Мурзаев эм коьплеген баскалар.
Отрядтынъ куьш салувы ман Дагестан, Азербайджан якларга 5 мынъ тувар мал, 175 мынъ койлар, 2 мынъ атлар, тракторлар эм баска техника алатлары коьширилген.
Уьйкен коьмегин тийгистетаган эдилер партизанларга авыл яшавшылары. Мутылмайды эм айтылады эл арасында Куьнбатар авыл яшавшысы Куьнбике Мусаевадынъ партизанларга эткен ярдамы акында. Ол, бир кере разведкадан кайтып, онынъ уьйинде токтаган партизанлар С.Янмурзаевти, А.Балуговты эм М.Салимовты явдынъ есириннен аман акалган: сол заман авылга 50-ге ювык немец разведчиклери киргенин оларга сонда ок билдирген. Эткен иси уьшин К.Мусаевады немецлер каты язалаганлар.
Йигитлигин коьрсеткен сол йылларда 16 ясындагы разведчик, Дахадаев атындагы отрядынынъ катнасувшысы Казманбет Абдуразаков: ол немец летчиклери мен атып урылган Терекли-Мектеб авыл шетинде конган самолеттагы (оны ман мунда Кизляр каласынынъ коменданты генерал-майор Селиванов ушып келген) отты тымдырган, бир неше шелек сув тасып аькелип. Йигитлиги уьшин ога ВКП (б) крайкомынынъ секретари М.А.Суслов «За отвагу!» деген медаль тапшырган.
Сырасында аз аьдемлер болса да Дахадаев атындагы партизан отряды разведка куллыгын аьрекетлик пен юргисткен, соны ман Сырт Кавказ фронтына уьйкен коьмек эткен.
Кан тоьгисли согыс кутылганлы 70 йылдан артады. Аьр каламызда, аьр бир авылда партизанлар эстеликлери бар, оларга дайым да шешекейлер байламлары салынып турады. Бир йигитимиз де мутылмаган, олар халк эсинде йылы сакланады.
Б.Ибрагимова.
Суьвретлерде: М.Дахадаев атындагы партизан отрядынынъ аьрекетли катнасувшылары К.Абдуразаков.
