Бир кере белгили россия сатириклерининъ бириси Аркадий Арканов: «Коррупция ман куьрес юритуьв кереги акында баьриннен де бек коррупционерлер оьзлери кышкырадылар», – дегени эсимде калды. Язувшы оьзининъ сондай ойы ман элимизде коррупция маьселеси эм сога карсылык этуьв оьлшеми кайдай аьлде экенин аян билдирди. Тек соны ман бирге бизде бу баьлеге карсы куьрес юритилмейди деп те айтув дурыс тувыл.
Ызгы йылларда туьрли регионлардынъ бир неше уьйкен етекшилери, тек янъыларда Россия Иш ислер министерствосынынъ Экономикалык кавыфсызлык эм коррупцияга карсылык этуьв бас управлениесининъ «Т» управление начальнигининъ куллыгын юритуьвши Дмитрий Захарченкодынъ (сав элге уят!) ювык аьдемине язылган уьйден 120 миллион долларлар эм 2 миллион евро акшалары табылган. Мине соьйтип «куьрес юриткен» бу куьйик господин коррупция ман. Болса да бир кесек заманнан ол бу истен тап-таза болып шыга калса, ога да тамаша этпенъиз, неге десе сондай факт – ол да биздеги коррупциядынъ аьйлели куьши тувыл ма!..
Патшалыгымызда экинши патшалыкка айланган, онлаган йыллар бойында туьзилген куьшли ишки байланыслары болган кыянатлык тармагы оьзининъ табаны астына экономикалык, политикалык, социаллык соравлардынъ шешилуьвин таптаган. Сонынъ санында Дагестан Республикасы да коррупция ягыннан онъайлы болган регионлар санына кирмейди.
Болса да 2013-нши йылда Дагестаннынъ аьлиги тарихинде коррупция тармагы ман куьрести баслав акында айтылды. Бас деп толтырувшы власть органларында кадрларды авыстырув йосыгы ман баьленше йыллар узагында туьзилген байланысларды эм схемаларды бузбага талап этилинди. Ама сондай йосыктан коьп хайыр болмаягы белгили, аьдемлер минсиз тувыл ша.
Газетамыздынъ оьткен номерлерининъ бирисинде белгиленгенлей, 2014-нши йылда ДР Аькимбасы Рамазан Абдулатиповтынъ аьрекети мен республикада Коррупцияга карсылык этуьв соравлары бойынша управление туьзилген. Управление оьткен 2015-нши йылда эм быйыл ишинде айырым ислер юритеди. Солардынъ сырагысында республикада бир неше министрлер, олардынъ орынбасарлары, патшалык гражданлык служащийлери эм етекшилери ис орынларыннан босатылганлар. Дагестаннынъ патшалык служащийлерининъ ис нызамы артыннан талаплавларды тутув бойынша комиссияларынынъ карарлары негизинде былтыр 40-тан артык патшалык служащийлери эм 21 муниципаллык служащийлери туьрли яваплыкка тартылганлар.
Дагестан коьп йыллардан бери кайдай ды бир енъил справкаларды туьзетуьв (уьйкен документлер акында айтпай да кояйык) уьшин ыршувет беруьв-алув деген зат нормага киргистилген регион болып саналып келген. Аьдемлерден олай да коьп карыж алмасалар да, кене йыйы алатаган болганлар. Сол себептен ызгы заманларда республика еринде ашылган МФЦ филиаллары халкка «бир терезеден» деген йосык бойынша коьмек берип баславы ман аьдемлердинъ туьрли чиновниклерге юрип, киселерин босатувына токтав белгисин салдылар.
Тек соны ман бирге республика етекшиси оьзи аьли уьшин коррупцияга карсылык этуьв куллыгы ман макул тувыл. Коррупцияга карсылык этуьв аьрекетинде айлак та бек осал участоклардынъ бириси деп ДР Аькимбасы курылыс эм ЖКХ тармагын коьрсеткен.
Быйылдынъ апрель айында Р.Абдулатипов оьзининъ карары ман ДР патшалык муьлки мен етекшилев бойынша министерстводы комитетке айландырган. Оьзининъ сондай карарын ол бу структурада толыскан коррупция маьселелери мен анълаткан.
Озган йыл июль айында республикада «Коррупцияга карсылык этуьв бойынша пайдалы шаралар» деп аталган уьйкен форум болып озды. Быйыл язлыкта «Дагестанга – тынышлык эм оьрленуьв!» деп аталган коммерческий тувыл биригуьвлерининъ экинши республикалык конференциясы да болып оьткен, сонынъ орталык темаларынынъ бириси коррупция ман куьресуьв темасы эди. Бу шараларда Дагестан Аькимбасы оьзи ортакшылык эткен эм ямагат аьрекетшилерин мунавдай иске белсенли кириспеге эм властьке коьмек этпеге шакырган.
М.Юнусов.