Мине соьйтип айтпага болады шаиримиз Куруптурсын Утеш увылы Мамбетов акында. Онынъ да себеби йок тувыл. Сонъгы йылларда автордынъ язган асарларын окып шыксанъ, соны сезбеге кыйын тувыл. Боьтен де, шаирдинъ язылган кыска ятлавлары сонынъ акында аьруьв шайытлайдылар. Бу затты биз автордынъ 2019-ншы йылда Дагестан китап баспасында шыккан «Юлдызлы кешелер» деген йыйынтыгын окыганлай сеземиз.
Соьйтип аталып белгили ногай шаири, язувшы, коьшируьвши Алибек Каплановтынъ янъы йыйынтыгы Махачкаладагы Дагестан китап издательствосында баспадан шыккан.
Янъыларда Турция элинде «Endangered Languages TDD» деп аталып, йойылып баратаган тиллерге багысланган журнал дуныя ярыгын коьрди. Сол журналга бизим ногай тилимизге багысланган заьлимдей макалалар киргенлер. Айтпага, Марием Булгаровадынъ «Речевые формулы в ногайском языке», Мурзият Бирабасовадынъ «Синтаксис ногайского языка», Софият Кукаевадынъ «Традиционная пища ногайцев», Насипхан Суюновадынъ «Ногайская литература рубежа XX-XXI веков; Новая жизнь жанровых традиций», Фатима...
Муса Курманали увылы Курманалиевтинъ сав яшавы эм кыйыны Тувган Эли эм шоьлдеги уьйкен тарихи мен, бай тили мен ногай халкынынъ келеектеги яшавы акында каьр шегуьв эди. Муса Курманалиевтинъ ярыкландырувшылык куллыгынынъ бир кесеги – ол Кизляр каладагы педучилищесинде Ногай боьлигин аштырув эм сонда оьз миллетининъ окытувшы кадрларын аьзирлев эди. Сонъында уллы ярыкландырувшыдынъ окувшылары Ногай шоьллигиндеги авылларда...
Янъыларда ногай китап окувшыларынынъ китапханасына тагы да бир янъы китап косылды. Язувшы, окытувшы, журналист, йырлавшы, артист, «Тандыр» деген халк ансамблининъ солисти Римма Исмаиловна Утемисовадынъ (Канглиева) «Экинши йолыгыс» деп аталган китаби дуныя ярыгын коьрди.
Сосы темага багысланып язылган макалалар да аз тувыл. Айтпага, сосы темага багысланган макалаларды «Россия халклары. Энциклопедиясында», «Россия халклары. Культура эм диншилик атласында», «Бронгауз эм Ефроннынъ энциклопедиялык соьзлигинде», солай ок «Орыс тилининъ анълатув соьзлигинде» эм сондай баска ерлерде таппага болады. Дагестан еринде коьплеген туьрли халклары яшап, аьрекет этип, бир-бириси мен тар байланыс тутып келедилер. Сол зат...
ГУЛЬШААР ШАНДАКОВА Эки увылым Селим мен Исмаилга багыслайман Ямгыр куьшли явады. Коьк гуьрилдеп, тарсылдап, aйындырык яркырап, ол шелектен куйылгандай болып, токтаякка да усамай, ысылдай бepeди. – Ва-а, бу не куьшли явады, – деп Айсылу терезединъ ашылатаган кишкей коьзин яппага ымтылды. Ямгырдынъ терезеге куьшли согувы кулагыннынъ туьбинде шалынды. Айсылу сескенип, бисмилла, бисмилла деп, Алласын эскерди: ол...
ГУЛЬФИРА БЕКМУРАТОВА Куьннинъ коьзи ерге туьседи, ама кыстынъ есирине туьскен авлакты йылытпайды. Авылдынъ шетинде орынласкан оьлик сувык болып коьринеди эм армаганда орынласкан эм яланъашланган ялгыз терек, аьдемди сезгендей болып, бутаклары ман суьйинишли шайкайды. Аминат мезардан коркпайды, коьп коркынышлы, аьдемнинъ шаркын бузлаткан хабарлар эситкен ол, болса да Мансур-атай оны кишкей заманда атка олтыртып, авыл мезарына аькелетаган...
Абай Кунанбаевке – 175 йыл _______________ Абай Кунанбаев (1845-1904) – казах халкынынъ шаири эм ярыкландырувшысы, ол бай феодалдынъ аьелинде тувган. Абай Семипалатинск каласында медреседе окыган, соны ман бирге орыс мектебине де баратаган болган. Абай куьнтувар тиллерин уьйренген, Куьнтувардынъ аьлимлерининъ эм язувшыларынынъ яратувшылыгы ман таныс болган, оьз халкынынъ яратувшылыгын ийги этип билген. Ол талаплы шаир болган,...
