Йыйылганлар алдында Ногай районынынъ табиат маьселелери бойынша Ногай эм Тарумов районлар ара экология эм тоьгерек якты коршалав комитетининъ председатели Мурзабек Бальгишиев шыгып соьйледи. Ол соьзининъ басында ок район бойынша кокыслар ман байланыста туьзилген аьллер мен олтырганларды таныстырды. Бу ягыннан айлак та келиссиз аьллер «сельсовет Арсланбековский», «сельсовет Ортатюбинский», «село Терекли-Мектеб» СП МО ерлеринде туьзилгенин ол фотосуьвретлер коьрсетуьви мен шайытлады. Солар ман бирге тенълестируьв уьшин район экологы Леваша авылында эм Избербаш каласында кокысты йыюв эм йок этуьв акында фотосуьвретлерди де коьрсетти. Тенълестируьв бизим пайдамызга тувыл эди…
М.Бальгишиев солай ок район еринде карсы келген ерде шукырлар казув, отлакларды айдап, бакшалар шашув эм сонынъ сырагысында ерлеримизди кокыслар, полиэтилен пленкалары бийлетаганы акында аян мысаллар келтирди. «Бизим санавымыз бан йыл сайын районда 30 мынъга ювык гектар ерлер айдалып, бакшалар шашылады. Фермерлер авыл аькимбаслары ман соьйлесип, сол ерлерди арендага аладылар. Онъысын йыйган сонъ, солардан пленкаларын йыйнамага мутадылар», – деди район экологы.
М.Бальгишиев районнынъ экология маьселелерининъ тагы бириси деп орман йолакларындагы тереклерди шабувды белгиледи. Район бойынша, онынъ айтувы ман, орман тереклери айлак та аявсыз шабылады. Ол бу ягыннан терек шабатаганларга уьйкен штрафлар токтастырылганы, аз десенъиз уголовлык ислери ашылмага болатаганы акында билдирди. Соны ман бирге районда терек оьстируьв яктан да аьллер мактагандай тувыл. Оьткен йыл тек 300 яс тереклер олтыртылган, быйыл оннан да аз – 180 тереклер. Район экологы бу маьселеди баьри район яшавшылары ман бирге шешпеге керегин белгиледи. Республика бойынша Экология планы ДР Оькиметининъ Председатели Абдусамад Гамидов пан беркитилген. Сонда коьрсетилген 11 пункттынъ биреви де район бойынша толтырылмаган.
«Ногайский район» МР аькимбасы Мухтарбий Аджеков районда кокыслар бойынша туьзилген аьллер бир затка да келиспейтаганын айырым белгиледи. Бу тийиссизликти токтатув керек. Отлаклардынъ айдалувы, ерде пленкаларды калдырув акында ол баьри де район фермерлерине келисуьвлер аьзирлеп йибермеге керегин билдирди. «Биз оьзимизди культуралы, билимли халк деп айтамыз. А оьз ерлеримизге булай явапсыз кепте карамага тарык тувылмыз!» – деди М.Аджеков. Ол бу маьселе мен тез арада район иш ислер органлары ман бирге каьр шекпеге керегин билдирди. Экологияды бузатаганларды каты дембилерине йолыктырув керегеди.
Йыйында экология аьллерин ийгилендируьв бойынша тийисли кенъеслер берилди.
Йыйыннынъ тамамында М.Аджеков янъыларда оьткен Ветеринар куллыкшысы куьни мен байланыста РФ Авыл хозяйство министерствосы атыннан Ногай район ветеринар управлениесининъ куллыкшылары А.Нурманбетовка, К.Рахмедовка эм разылык билдирилгени акында айтты. Район етекшиси ветеринар куллыкшылары М.Сартаевке «Ветеринариядагы етимислери уьшин» деген медаль, Кошманбет Картакаевке, Назбике Санглибаевага, Бекберди Шекировка, Кайтарбий Махмудовка грамоталар тапшырды.
М.Юнусов.
