«Шатраш ойынсыз акылды эм эсти тербиялав бек кыйын. Шатраш ойын школадынъ яшавына акыл культурадынъ бир кесеги болып кирмеге тийисли», – деп айткан эди бир заман атаклы педагог В.Сухомлинский. Бу куьнлерде биз сол затка келемиз. Тек школаларда бу деристи анълайтаган аьдемлер аркасында тийисли дережеде бажарувга маьне берилмегенге, бу ойыннынъ хайыры балаларга толы кепте тиймейди. Школаларда шатраш ойын дерислерин анълавы бар аьдемлер юритпеге керек.

   Солай ок, районда бизим яс шатраш ойнавшыларды коьтер- гишлемеге, оларды республикалык, регионаллык эм савлайроссиялык ярысларда катнаспага бармага карыж ягыннан коьмек этилсе, ийги болар эди. Мен увылым Янмурзады ярысларга элтегеннен тура бек аьруьв билемен ярысларга барувга кайдай карыж шыгатаганын. Мен Янмурзады ярысларга биринши классыннан алып аькетип басладым. Биринши йыл барганда ок ол кадетлер арасында республикада уьшинши орынды, экинши йыл экинши орынды алды. Соьйтип ол республикадынъ баьри де районлары арасында биринши орынды алувга да етисти. Сонъ онынъ усталыгы да, коьрсетимлери де оьсти, республикадынъ командасынынъ сырасында регионаллык, савлайроссиялык ярысларда да катнасып баслады. Мен ога шатраш бойынша халклар ара категориясы болган мастер туттым тренер этип.

   Тренер «Мен Янмурзады Россия чемпионы этермен, тек оннан сонъ ога баска тренер тутпага керек болады» дейтаган эди ол. Ама Янмурзады Россия чемпионы этпеге де меним оьзимнинъ «куьшим» тартпады. Соны ман, ойынларга барув да койылды. Сондай бактыга ногайлар арасында неше спортсмен де ушыраган болар. Мен увылым ман мысалды айтувымнынъ себеби – халкымыз арасыннан шыккан сеним беретаган спортсменлерге олардынъ спорт пан каьр шегуьвининъ басларында ок маьне берейик, коьтергишлейик. Спорт бойынша йогары дережелерге етисип, чемпион болганда, оларга ким де карар.

   Магомет Кожаев.