Йыллар оьтип, район паркы картайды, онынъ ишиндеги аьлемет орман оьсимликлери каврап тайды. Соларга бара-бара тагы да янъы маьселелер косылып барады. Кайзаманда бир заманда яйнаган парктынъ ыспайы уьйкен олтыргышлары сынды, урланды, артезианлары, бассейнлери каравсыз аьлде ятыр, ялгыз бир фонтаны бузылып калды… Парк оьзи онлаган йыллардан бери каравсыз аьлинде калды. (Савболсын тек авылдынъ алдынгы аькимбасы Арслан Байманбетов биринши болып соны янъыдан тургызувга йол ашты). Болса да ол маьселе маьселе тувыл, сонынъ янындагы баска бир оьткир маьселеди алып карасак. Олай дегени, мен авыл яшавшысы болып, муннан 30-20 йыллардынъ артында парк ишине кайбир аьдемлердинъ онда яде мунда кафе, туькен, баска затларын салмага ымтылувын сезип келемен. Сондайлар эндиги де токтамайдылар!..
Янъыларда Ногай район Депутатлар йыйыны парк еринде янъы межигит курувга ер беруьв акында карар алды. Йок, межигит курувга бир аьдем де карсы тувыл. Биз мусылман болган сонъ, кайсымыз да аталарымыздынъ динин тутпага керекпиз. Ис онда тувыл. Межигиттинъ парк ерине курылувы мен йогарыда белгилеген маьселеди мукаят оьткирлендиреди. Сессияда, оькинишке, бир депутат та «парк», «парк зонасы» дегени ол «тереклер оьсетаган, тереклер эгилетаган ер, койынъыз, кене де онда орман оьсимликлер, шешекейлер шашайык», – деп айтпаганы мени тамашага калдырды. Келинъиз, ол заманда парк ишине янъы туькенлер, кафелер, турак уьйлер (бир нешевлер куьни буьгуьнде барып салар эдилер), организация эм учреждение меканларын толтырайык. Ол заманда булай да ери азайып бараяткан парк кайда кетпеге керек? «Парк зонасы» деген ерде, дурысын айтканда, патшалык организациялары ман учреждение меканлары да болмага керек тувыл. Тап солай! Элбетте, солар бизде бурыннан бери сонда салынганлар эм, авыл яшавшылары язган хатта белгиленгенлей, солардынъ босаган меканлары орынына эндигиси парк зонасын кенъейтуьв, яс тереклер шашув керегеди.
Паркымыздынъ авторы, алдынгы Караногай приставы Ф.Капельгородский оьз хатынынынъ яс тереклердинъ бутакларын шокыйтаган тавыкларын оьзи берданка туьбеги мен атып уратаган болган. (Н.Трунов. «Океаннан тоьмен, булытлардан йогары»). Коьресиз, кайтип аявлаган ол парк негизин! Бу аян мысалды бизим буьгуьнги депутатларымыз юрек тоьринде тургызбага керек. Сол ок Ф.Капельгородскийдинъ «Аш хаду» деген повестинде коьрсетилген кайбир маьселелер эм осал персонажлар буьгуьнлерде де яшавымыздан таймаганлар. Солардынъ акында баьримиз де ойланмага тарыкпыз.
Уьшиншилей, парк курылганлы 100 йыл болганына карамастан, онынъ бир де ийги корасы болмаган, соны аьруьв этип коралав керек.
Сессияда мага район депутаты Рустем Гапаровтынъ «биз парктагы алдынгы коьлди кайтармага, а стадионды баска ерге коьширмеге ниет этемиз» деген ойы бек ярады. Мен оьзим газета бетинде бу маьселеди 20 йылдан бери коьтерип келемен. Стадионга ер табылмай калмас. Коьл паркка да, авылга да керек. Ама ол да аз. Алдынгы пляжды да кайтадан сувга толыстырув керегеди. Яз айларында авылга да, районга да бир тамшы ямгыр явмайды. Совет йылларында Терекли-Мектеб ювыгында 5-6 коьллер бар эдилер эм ямгырлар язда да явганлар.
Оннан сонъ аьр йыл язлыкта эм куьзде бир куьнди белгилеп, баьри район ис коллективлери мен ялгыз бир парк ишин тазалав субботниклерин юритсек бек аьруьв болар эди.
Паркымыз уьшин бирев де тувыл, биз оьзимиз яваплы: чиновниклер, депутатлар, баьри район яшавшылары. Ол бизим табиат эстелигимиз, байлыгымыз эм биз болмасак онынъ кайгысын ким шегер?..
М.Ханов.
В.Уразакаевтинъ суьвретлери.
