Ийги деп эсимизде калган

Оьзининъ сабырлыгы ман, танъ эм оьзден касиети мен Зари Джумагул увылы Котов баскаланатаган эди. Зариакай деп айтканым эсимде, эм сол куьннен алып оны ушыны ман да аданас кимик коьретаган эдим. Бир куьн ол меним ис кагытларым арасында анамнынъ суьвретин алып, хыйлы заман тиклеп карады. Мен оннан: «таныйтаган эдинъ ме?» – деп сорадым (Котовлар Карагас авылында яшаганын эсиме алдым). Ол куьлемсиреди эм меннен сорады: «Гульфира, маманъ ма? Кайтип меним анама усайды». Соьйтип, мен аьр заман айтатаган эдим, бизим аналарымыз ювык болган деп. Баскалай да, «Магира-абанъ» дейтаган эди ол мага, «сиз сырт зонадан» деп маскаралайтаган эди. Аьли олардынъ экевининъ соьйлегенин, бирге юргенин эсиме аламан, араларында коьп йыллар бирге яшаган аьдемлердинъ катнасувлары ман бирге тек туьнегуьн уьйленген яслардынъ сезимлери де сезилетаган эди. Белки, мага соьйтип коьринетаган болган болса ярайды. Зари маскараламага суьетаган эди, ол оьзи куьлмей, кужырлы зат айтатаган эди, боьтен де ол мени мен бирге кабинетте олтырган Азинет Башиева ман маскаралайтаган эди. Азинет болса, онынъ айтканына ынанып калатаган эди. Коьп кере мага коьмек эткен Зари-акай. Оьз маслагаты ман, кол коьмеги мен. Белки, мени коьргенде, оьзининъ ялгыз карындасы эсине келетаган болгандыр. Мен яс болсам да, куллык бойынша ол неше кере де мени мен маслагат эткен. Аьелине оьз суьйимин ол бир де ясырмайтаган эди, онынъ бас ойы – балалар, уныклар, аьлейи эди. Магира-абай ман бирге олар балаларынынъ яхшылыгын да коьрдилер, уныкларына да бирге куьезлендилер. Аьли болса, Магираабай увылларына карап,  дуныядан кешип кеткен ян йолдасынынъ куьлкисин де, соьйлегенде куьлемсиревин де сезип, юреги эскеруьвлерге толатагандыр деп ойлайман. Ялгыз кызы Эминады кайтип суьетаган эди Зариакай, тек оны тувыл, уьш увылы акында хабарлаганда да, кайдай оьктемлик, суьйиниш, суьйим сезилетаган эди онынъ сесинде. Эскеруьвлер… Бу макалады язбага коьпте ниетленген эдим. 3-нши октябрьде Зари-акам 65 яска толаяк эди. «Эди» деген соьзди ювык аьдемлерге айтпага кыйын, авыр болады… Мага да кыйын аьли. Эскеруьвлерим коьзяс болып тоьгиледи. Биз редакцияга бирге келдик демеге болады Зариакай меннен бир йыл алдын редакцияга ислемеге туьскен эди. Куллыкка мукаят онынъ ис столында бир де керек тувыл кагыт ятпас эди, сейфтинъ ашкышын тап-таза бетявлыкка орап, кисесине салып коятаган эди. Ондай аьдемлердинъ акында «сав аьдем» деп айтадылар. Барады яшав алдыга. Биз де алгасаймыз, дуныя кашып, биз кувып деп айтканлай. Ама болады сондай заман, эске туьседи дуныядан кешип кеткен аьдемлеримиз. Сол заманлар айлак авыр. Мен буьгуьн Котовлардынъ аьелине аьли де оьзимнинъ ашык юрегимнен бассавлык билдиремен. Магира-абайга ден савлык эм узак оьмир, балаларга тирев болып, уныклардынъ яхшылыгын коьрип, куьезленгенин йорайман